աղախին
Armenian
Etymology
Learned borrowing from Old Armenian աղախին (ałaxin).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [ɑʁɑˈχin]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [ɑʁɑˈχin]
Audio (file) - Hyphenation: ա‧ղա‧խին
Noun
աղախին • (ałaxin)
- maidservant, housemaid, maid
- Synonym: (dialectal) ղարավաշ (łaravaš)
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | աղախին (ałaxin) | աղախիններ (ałaxinner) | ||
| dative | աղախնի (ałaxni) | աղախինների (ałaxinneri) | ||
| ablative | աղախնից (ałaxnicʿ) | աղախիններից (ałaxinnericʿ) | ||
| instrumental | աղախնով (ałaxnov) | աղախիններով (ałaxinnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | աղախինը/աղախինն (ałaxinə/ałaxinn) | աղախինները/աղախիններն (ałaxinnerə/ałaxinnern) | ||
| dative | աղախնին (ałaxnin) | աղախիններին (ałaxinnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | աղախինս (ałaxins) | աղախիններս (ałaxinners) | ||
| dative | աղախնիս (ałaxnis) | աղախիններիս (ałaxinneris) | ||
| ablative | աղախնիցս (ałaxnicʿs) | աղախիններիցս (ałaxinnericʿs) | ||
| instrumental | աղախնովս (ałaxnovs) | աղախիններովս (ałaxinnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | աղախինդ (ałaxind) | աղախիններդ (ałaxinnerd) | ||
| dative | աղախնիդ (ałaxnid) | աղախիններիդ (ałaxinnerid) | ||
| ablative | աղախնիցդ (ałaxnicʿd) | աղախիններիցդ (ałaxinnericʿd) | ||
| instrumental | աղախնովդ (ałaxnovd) | աղախիններովդ (ałaxinnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
i-type, animate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | աղախին (ałaxin) | աղախիններ (ałaxinner) | ||
| dative | աղախինի (ałaxini) | աղախինների (ałaxinneri) | ||
| ablative | աղախինից (ałaxinicʿ) | աղախիններից (ałaxinnericʿ) | ||
| instrumental | աղախինով (ałaxinov) | աղախիններով (ałaxinnerov) | ||
| locative | — | — | ||
| definite forms | ||||
| nominative | աղախինը/աղախինն (ałaxinə/ałaxinn) | աղախինները/աղախիններն (ałaxinnerə/ałaxinnern) | ||
| dative | աղախինին (ałaxinin) | աղախիններին (ałaxinnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | աղախինս (ałaxins) | աղախիններս (ałaxinners) | ||
| dative | աղախինիս (ałaxinis) | աղախիններիս (ałaxinneris) | ||
| ablative | աղախինիցս (ałaxinicʿs) | աղախիններիցս (ałaxinnericʿs) | ||
| instrumental | աղախինովս (ałaxinovs) | աղախիններովս (ałaxinnerovs) | ||
| locative | — | — | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | աղախինդ (ałaxind) | աղախիններդ (ałaxinnerd) | ||
| dative | աղախինիդ (ałaxinid) | աղախիններիդ (ałaxinnerid) | ||
| ablative | աղախինիցդ (ałaxinicʿd) | աղախիններիցդ (ałaxinnericʿd) | ||
| instrumental | աղախինովդ (ałaxinovd) | աղախիններովդ (ałaxinnerovd) | ||
| locative | — | — | ||
Old Armenian
Etymology
From Hurrian 𒇽𒀀𒆷𒄭𒂗𒉡 (LU2a-la-ḫi-en-nu /al(l)a(e)ḫḫe/inne-/, “keeper of that which pertains to the lord of the house/family”), composed of *all-ae (“lady or lord (of the house)”), from the root *all- (“to be lord of, to rule”), + 𒄭 (ḫi /-ḫḫe/, “possessive adjective suffix”) + 𒂗𒉡 (en-nu /-(i)nne/, “suffix of names of professions and similar”). The borrowing may be from an Urartian cognate. Also from Hurrian are Akkadian 𒊩𒌓𒄭𒉡𒌅 (alaḫḫinatu, “serving girl in the queen's court or of temple personnel”) and Aramaic לחנה (/ləḥentā/, “serving girl, concubine”). See also աղխ (ałx).
Noun
աղախին • (ałaxin)
- maidservant, housekeeper
- female slave
- nurserymaid, child's maid
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աղախին (ałaxin) | աղախինք (ałaxinkʿ) | |
| genitive | աղախնոյ (ałaxnoy) | աղախնոց (ałaxnocʿ) | |
| dative | աղախնոյ (ałaxnoy) | աղախնոց (ałaxnocʿ) | |
| accusative | աղախին (ałaxin) | աղախինս (ałaxins) | |
| ablative | աղախնոյ (ałaxnoy) | աղախնոց (ałaxnocʿ) | |
| instrumental | աղախնով (ałaxnov) | աղախնովք (ałaxnovkʿ) | |
| locative | աղախին (ałaxin) | աղախինս (ałaxins) |
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | աղախին (ałaxin) | աղախինք (ałaxinkʿ) | |
| genitive | աղախնի (ałaxni) | աղախնաց (ałaxnacʿ) | |
| dative | աղախնի (ałaxni) | աղախնաց (ałaxnacʿ) | |
| accusative | աղախին (ałaxin) | աղախինս (ałaxins) | |
| ablative | աղախնէ (ałaxnē) | աղախնաց (ałaxnacʿ) | |
| instrumental | աղախնաւ (ałaxnaw) | աղախնաւք = աղախնօք (ałaxnawkʿ = ałaxnōkʿ) | |
| locative | աղախնի (ałaxni) | աղախինս (ałaxins) |
Derived terms
Derived terms
- աղախնածին (ałaxnacin)
- աղախնական (ałaxnakan)
- աղախնայեմ (ałaxnayem)
- աղախնայք (ałaxnaykʿ)
- աղախնանուն (ałaxnanun)
- աղախնապէս (ałaxnapēs)
- աղախնեայք (ałaxneaykʿ)
- աղախնեմ (ałaxnem)
- աղախնորդի (ałaxnordi)
- աղախնութիւն (ałaxnutʿiwn)
Descendants
- → Armenian: աղախին (ałaxin) (learned)
References
- Diakonoff, Igor M. (1985), “Hurro-Urartian Borrowings in Old Armenian”, in Journal of the American Oriental Society, volume 105, issue 4, pages 597–603
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “աղախին”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “աղախին”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “աղախին”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010), “aɫaxin”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 24