बुभुक्षु
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit बुभुक्षु (bubhukṣu).
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /bʊ.bʱʊk.ʂuː/, [bʊ.bʱʊk.ʃuː]
Adjective
बुभुक्षु • (bubhukṣu) (indeclinable)
- desirous of eating food; hungry
- Synonyms: भूखा (bhūkhā), क्षुधित (kṣudhit), बुभुक्षित (bubhukṣit)
- desirous of worldly enjoyment
Further reading
- Dāsa, Śyamāsundara, “बुभुक्षु”, in Hindī Śabdasāgara [Comprehensive Hindi Dictionary] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha, 1965–1975.
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬩᬸᬪᬸᬓ᭄ᬱᬸ (Balinese script)
- বুভুক্ষু (Assamese script)
- বুভুক্ষু (Bengali script)
- 𑰤𑰲𑰥𑰲𑰎𑰿𑰬𑰲 (Bhaiksuki script)
- 𑀩𑀼𑀪𑀼𑀓𑁆𑀱𑀼 (Brahmi script)
- 𑌬𑍁𑌭𑍁𑌕𑍍𑌷𑍁 (Grantha script)
- બુભુક્ષુ (Gujarati script)
- ꦧꦸꦨꦸꦏ꧀ꦰꦸ (Javanese script)
- ពុភុក្ឞុ (Khmer script)
- ಬುಭುಕ್ಷು (Kannada script)
- ພຸຠຸກ຺ຩຸ (Lao script)
- 𑘤𑘳𑘥𑘳𑘎𑘿𑘬𑘳 (Modi script)
- ဗုဘုက္ၑု (Burmese script)
- 𑐧𑐸𑐨𑐸𑐎𑑂𑐲𑐸 (Newa script)
- ବୁଭୁକ୍ଷୁ (Oriya script)
- ꢨꢸꢩꢸꢒ꣄ꢰꢸ (Saurashtra script)
- 𑆧𑆶𑆨𑆶𑆑𑇀𑆰𑆶 (Sharada script)
- 𑖤𑖲𑖥𑖲𑖎𑖿𑖬𑖲 (Siddham script)
- బుభుక్షు (Telugu script)
- พุภุกฺษุ (Thai script)
- བུབྷུཀྵུ (Tibetan script)
- 𑒥𑒳𑒦𑒳𑒏𑓂𑒭𑒳 (Tirhuta script)
Etymology
Back-formation from बुभुक्षति (bubhukṣati, “wishes to eat”, desiderative) + -उ (-u), from the root भुज् (bhuj, “to enjoy, to eat”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /bu.bʱuk.ʂu/
- (Classical) IPA(key): /buˈbʱuk.ʂu/
Adjective
बुभुक्षु • (bubhukṣu)
- desirous of eating food; hungry
- Synonyms: see Thesaurus:बुभुक्षु
- desirous of worldly enjoyment or carnal pleasure
Declension
Masculine u-stem declension of बुभुक्षु (bubhukṣu) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | बुभुक्षुः bubhukṣuḥ | बुभुक्षू bubhukṣū | बुभुक्षवः bubhukṣavaḥ |
Vocative | बुभुक्षो bubhukṣo | बुभुक्षू bubhukṣū | बुभुक्षवः bubhukṣavaḥ |
Accusative | बुभुक्षुम् bubhukṣum | बुभुक्षू bubhukṣū | बुभुक्षून् bubhukṣūn |
Instrumental | बुभुक्षुणा / बुभुक्ष्वा¹ bubhukṣuṇā / bubhukṣvā¹ | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभिः bubhukṣubhiḥ |
Dative | बुभुक्षवे / बुभुक्ष्वे² bubhukṣave / bubhukṣve² | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभ्यः bubhukṣubhyaḥ |
Ablative | बुभुक्षोः / बुभुक्ष्वः² bubhukṣoḥ / bubhukṣvaḥ² | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभ्यः bubhukṣubhyaḥ |
Genitive | बुभुक्षोः / बुभुक्ष्वः² bubhukṣoḥ / bubhukṣvaḥ² | बुभुक्ष्वोः bubhukṣvoḥ | बुभुक्षूणाम् bubhukṣūṇām |
Locative | बुभुक्षौ bubhukṣau | बुभुक्ष्वोः bubhukṣvoḥ | बुभुक्षुषु bubhukṣuṣu |
Notes |
|
Feminine u-stem declension of बुभुक्षु (bubhukṣu) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | बुभुक्षुः bubhukṣuḥ | बुभुक्षू bubhukṣū | बुभुक्षवः bubhukṣavaḥ |
Vocative | बुभुक्षो bubhukṣo | बुभुक्षू bubhukṣū | बुभुक्षवः bubhukṣavaḥ |
Accusative | बुभुक्षुम् bubhukṣum | बुभुक्षू bubhukṣū | बुभुक्षूः bubhukṣūḥ |
Instrumental | बुभुक्ष्वा bubhukṣvā | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभिः bubhukṣubhiḥ |
Dative | बुभुक्षवे / बुभुक्ष्वे¹ / बुभुक्ष्वै² bubhukṣave / bubhukṣve¹ / bubhukṣvai² | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभ्यः bubhukṣubhyaḥ |
Ablative | बुभुक्षोः / बुभुक्ष्वाः² bubhukṣoḥ / bubhukṣvāḥ² | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभ्यः bubhukṣubhyaḥ |
Genitive | बुभुक्षोः / बुभुक्ष्वाः² bubhukṣoḥ / bubhukṣvāḥ² | बुभुक्ष्वोः bubhukṣvoḥ | बुभुक्षूणाम् bubhukṣūṇām |
Locative | बुभुक्षौ / बुभुक्ष्वाम्² bubhukṣau / bubhukṣvām² | बुभुक्ष्वोः bubhukṣvoḥ | बुभुक्षुषु bubhukṣuṣu |
Notes |
|
Neuter u-stem declension of बुभुक्षु (bubhukṣu) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | बुभुक्षु bubhukṣu | बुभुक्षुणी bubhukṣuṇī | बुभुक्षू / बुभुक्षु / बुभुक्षूणि¹ bubhukṣū / bubhukṣu / bubhukṣūṇi¹ |
Vocative | बुभुक्षु / बुभुक्षो bubhukṣu / bubhukṣo | बुभुक्षुणी bubhukṣuṇī | बुभुक्षू / बुभुक्षु / बुभुक्षूणि¹ bubhukṣū / bubhukṣu / bubhukṣūṇi¹ |
Accusative | बुभुक्षु bubhukṣu | बुभुक्षुणी bubhukṣuṇī | बुभुक्षू / बुभुक्षु / बुभुक्षूणि¹ bubhukṣū / bubhukṣu / bubhukṣūṇi¹ |
Instrumental | बुभुक्षुणा / बुभुक्ष्वा² bubhukṣuṇā / bubhukṣvā² | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभिः bubhukṣubhiḥ |
Dative | बुभुक्षवे / बुभुक्ष्वे³ bubhukṣave / bubhukṣve³ | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभ्यः bubhukṣubhyaḥ |
Ablative | बुभुक्षोः / बुभुक्षुणः¹ / बुभुक्ष्वः³ bubhukṣoḥ / bubhukṣuṇaḥ¹ / bubhukṣvaḥ³ | बुभुक्षुभ्याम् bubhukṣubhyām | बुभुक्षुभ्यः bubhukṣubhyaḥ |
Genitive | बुभुक्षोः / बुभुक्षुणः¹ / बुभुक्ष्वः³ bubhukṣoḥ / bubhukṣuṇaḥ¹ / bubhukṣvaḥ³ | बुभुक्षुणोः bubhukṣuṇoḥ | बुभुक्षूणाम् bubhukṣūṇām |
Locative | बुभुक्षुणि bubhukṣuṇi | बुभुक्षुणोः bubhukṣuṇoḥ | बुभुक्षुषु bubhukṣuṣu |
Notes |
|
Further reading
- Monier Williams, “बुभुक्षु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, 1899, OCLC 458052227, page 735, column 1.
- Apte, Vaman Shivram, “बुभुक्षु”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, 1890.