ध्वान्त
Sanskrit
Etymology
From the root ध्वन् (dhvan, “to become covered or extinguished”), from Proto-Indo-Iranian *dʰwanH- (“to smoke, fume”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /d̪ʱʋɑːn̪.t̪ɐ́/
- (Classical) IPA(key): /ˈd̪ʱʋɑːn̪.t̪ɐ/
Noun
ध्वान्त • (dhvāntá) n
- night, darkness
Declension
| Neuter a-stem declension of ध्वान्त (dhvāntá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ध्वान्तम् dhvāntám | ध्वान्ते dhvānté | ध्वान्तानि / ध्वान्ता¹ dhvāntā́ni / dhvāntā́¹ |
| Vocative | ध्वान्त dhvā́nta | ध्वान्ते dhvā́nte | ध्वान्तानि / ध्वान्ता¹ dhvā́ntāni / dhvā́ntā¹ |
| Accusative | ध्वान्तम् dhvāntám | ध्वान्ते dhvānté | ध्वान्तानि / ध्वान्ता¹ dhvāntā́ni / dhvāntā́¹ |
| Instrumental | ध्वान्तेन dhvānténa | ध्वान्ताभ्याम् dhvāntā́bhyām | ध्वान्तैः / ध्वान्तेभिः¹ dhvāntaíḥ / dhvāntébhiḥ¹ |
| Dative | ध्वान्ताय dhvāntā́ya | ध्वान्ताभ्याम् dhvāntā́bhyām | ध्वान्तेभ्यः dhvāntébhyaḥ |
| Ablative | ध्वान्तात् dhvāntā́t | ध्वान्ताभ्याम् dhvāntā́bhyām | ध्वान्तेभ्यः dhvāntébhyaḥ |
| Genitive | ध्वान्तस्य dhvāntásya | ध्वान्तयोः dhvāntáyoḥ | ध्वान्तानाम् dhvāntā́nām |
| Locative | ध्वान्ते dhvānté | ध्वान्तयोः dhvāntáyoḥ | ध्वान्तेषु dhvāntéṣu |
| Notes |
| ||
Adjective
ध्वान्त • (dhvāntá)
- covered, veiled
- dark
Declension
| Masculine a-stem declension of ध्वान्त | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | ध्वान्तः (dhvāntaḥ) | ||
| Gen. sg. | ध्वान्तस्य (dhvāntasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ध्वान्तः (dhvāntaḥ) | ध्वान्तौ (dhvāntau) | ध्वान्ताः (dhvāntāḥ) |
| Vocative | ध्वान्त (dhvānta) | ध्वान्तौ (dhvāntau) | ध्वान्ताः (dhvāntāḥ) |
| Accusative | ध्वान्तम् (dhvāntam) | ध्वान्तौ (dhvāntau) | ध्वान्तान् (dhvāntān) |
| Instrumental | ध्वान्तेन (dhvāntena) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्तैः (dhvāntaiḥ) |
| Dative | ध्वान्ताय (dhvāntāya) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्तेभ्यः (dhvāntebhyaḥ) |
| Ablative | ध्वान्तात् (dhvāntāt) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्तेभ्यः (dhvāntebhyaḥ) |
| Genitive | ध्वान्तस्य (dhvāntasya) | ध्वान्तयोः (dhvāntayoḥ) | ध्वान्तानाम् (dhvāntānām) |
| Locative | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्तयोः (dhvāntayoḥ) | ध्वान्तेषु (dhvānteṣu) |
| Feminine ā-stem declension of ध्वान्त | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | ध्वान्ता (dhvāntā) | ||
| Gen. sg. | ध्वान्तायाः (dhvāntāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ध्वान्ता (dhvāntā) | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्ताः (dhvāntāḥ) |
| Vocative | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्ताः (dhvāntāḥ) |
| Accusative | ध्वान्ताम् (dhvāntām) | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्ताः (dhvāntāḥ) |
| Instrumental | ध्वान्तया (dhvāntayā) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्ताभिः (dhvāntābhiḥ) |
| Dative | ध्वान्तायै (dhvāntāyai) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्ताभ्यः (dhvāntābhyaḥ) |
| Ablative | ध्वान्तायाः (dhvāntāyāḥ) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्ताभ्यः (dhvāntābhyaḥ) |
| Genitive | ध्वान्तायाः (dhvāntāyāḥ) | ध्वान्तयोः (dhvāntayoḥ) | ध्वान्तानाम् (dhvāntānām) |
| Locative | ध्वान्तायाम् (dhvāntāyām) | ध्वान्तयोः (dhvāntayoḥ) | ध्वान्तासु (dhvāntāsu) |
| Neuter a-stem declension of ध्वान्त | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | ध्वान्तम् (dhvāntam) | ||
| Gen. sg. | ध्वान्तस्य (dhvāntasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ध्वान्तम् (dhvāntam) | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्तानि (dhvāntāni) |
| Vocative | ध्वान्त (dhvānta) | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्तानि (dhvāntāni) |
| Accusative | ध्वान्तम् (dhvāntam) | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्तानि (dhvāntāni) |
| Instrumental | ध्वान्तेन (dhvāntena) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्तैः (dhvāntaiḥ) |
| Dative | ध्वान्ताय (dhvāntāya) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्तेभ्यः (dhvāntebhyaḥ) |
| Ablative | ध्वान्तात् (dhvāntāt) | ध्वान्ताभ्याम् (dhvāntābhyām) | ध्वान्तेभ्यः (dhvāntebhyaḥ) |
| Genitive | ध्वान्तस्य (dhvāntasya) | ध्वान्तयोः (dhvāntayoḥ) | ध्वान्तानाम् (dhvāntānām) |
| Locative | ध्वान्ते (dhvānte) | ध्वान्तयोः (dhvāntayoḥ) | ध्वान्तेषु (dhvānteṣu) |
Derived terms
- ध्वान्तजाल (dhvāntajāla, “a cover of night, a net of darkness”)
- ध्वान्तशात्रव (dhvāntaśātrava, “Oroxylum indicum, (lit. ‘enemy of darkness’)”)
- ध्वान्तसंतति (dhvāntasaṃtati, “dense or deep darkness”)
References
- Monier Williams (1899), “ध्वान्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 522.