कृमि

कृमि

See also: क़ौम, कम, किम्, काम, कमी, and कामी

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *kŕ̥miṣ, from Proto-Indo-Iranian *kŕ̥miš, from Proto-Indo-European *kʷŕ̥mis (“worm”). Cognate with Proto-Slavic *čьrvь (“worm”), Lithuanian kirmìs (“worm”), Persian کرم‎ (kerm, “worm”).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kŕ̩.mi/
• (Classical) IPA^(key): /ˈkr̩.mi/

Noun

कृमि • (kṛ́mi) m

1. a worm, insect (VS., TS., AV., ŚBr., Mn. etc.)
2. "a spider" (» कृमितन्तुजाल (kṛ́mi-tantu-jāla))
3. a silk-worm (L.)
4. a shield-louse (L.)
5. an ant (L.)
6. lac (red dye caused by insects) (L.)
7. name of a son (of उशीनर (uśīnara) Hariv. 1676 ff.; of भजमान (bhajamāna) Hariv. 2002)
8. name of an Asura (brother of Rāvaṇa) (L.)
9. name of a नागराज (nāga-rāja) (Buddh.)

Declension

Masculine i-stem declension of कृमि (kṛ́mi)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृमिः kṛ́miḥ	कृमी kṛ́mī	कृमयः kṛ́mayaḥ
Vocative	कृमे kṛ́me	कृमी kṛ́mī	कृमयः kṛ́mayaḥ
Accusative	कृमिम् kṛ́mim	कृमी kṛ́mī	कृमीन् kṛ́mīn
Instrumental	कृमिणा / कृम्या¹ kṛ́miṇā / kṛ́myā¹	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभिः kṛ́mibhiḥ
Dative	कृमये / कृम्ये² kṛ́maye / kṛ́mye²	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ
Ablative	कृमेः / कृम्यः² kṛ́meḥ / kṛ́myaḥ²	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ
Genitive	कृमेः / कृम्यः² kṛ́meḥ / kṛ́myaḥ²	कृम्योः kṛ́myoḥ	कृमीणाम् kṛ́mīṇām
Locative	कृमौ kṛ́mau	कृम्योः kṛ́myoḥ	कृमिषु kṛ́miṣu
Notes	¹Vedic ²Less common

Noun

कृमि • (kṛ́mi) f

1. name of the wife of उशीनर (uśīnara) and mother of Kṛmi (Hariv. 1675 and VP.; v.l. कृमी (kṛmī))
2. name of a river (MBh. VI, 9, 17)

Declension

Feminine i-stem declension of कृमि (kṛ́mi)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कृमिः kṛ́miḥ	कृमी kṛ́mī	कृमयः kṛ́mayaḥ
Vocative	कृमे kṛ́me	कृमी kṛ́mī	कृमयः kṛ́mayaḥ
Accusative	कृमिम् kṛ́mim	कृमी kṛ́mī	कृमीः kṛ́mīḥ
Instrumental	कृम्या kṛ́myā	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभिः kṛ́mibhiḥ
Dative	कृमये / कृम्ये¹ / कृम्यै² kṛ́maye / kṛ́mye¹ / kṛ́myai²	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ
Ablative	कृमेः / कृम्याः² kṛ́meḥ / kṛ́myāḥ²	कृमिभ्याम् kṛ́mibhyām	कृमिभ्यः kṛ́mibhyaḥ
Genitive	कृमेः / कृम्याः² kṛ́meḥ / kṛ́myāḥ²	कृम्योः kṛ́myoḥ	कृमीणाम् kṛ́mīṇām
Locative	कृमौ / कृम्याम्² kṛ́mau / kṛ́myām²	कृम्योः kṛ́myoḥ	कृमिषु kṛ́miṣu
Notes	¹Less common ²Later Sanskrit

References

• Monier Williams (1899), “कृमि”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0305.