հոգ
Armenian
Etymology
From Old Armenian հոգ (hog).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [hɔkʰ]
Noun
հոգ • (hog)
- care
- Synonyms: փույթ (pʿuytʿ), հոգատարություն (hogatarutʿyun), խնամք (xnamkʿ)
- հոգ տանել ― hog tanel ― to take care
- worry
- Synonym: հոգս (hogs)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | հոգ (hog) | հոգեր (hoger) | ||
| dative | հոգի (hogi) | հոգերի (hogeri) | ||
| ablative | հոգից (hogicʿ) | հոգերից (hogericʿ) | ||
| instrumental | հոգով (hogov) | հոգերով (hogerov) | ||
| locative | հոգում (hogum) | հոգերում (hogerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | հոգը/հոգն (hogə/hogn) | հոգերը/հոգերն (hogerə/hogern) | ||
| dative | հոգին (hogin) | հոգերին (hogerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | հոգս (hogs) | հոգերս (hogers) | ||
| dative | հոգիս (hogis) | հոգերիս (hogeris) | ||
| ablative | հոգիցս (hogicʿs) | հոգերիցս (hogericʿs) | ||
| instrumental | հոգովս (hogovs) | հոգերովս (hogerovs) | ||
| locative | հոգումս (hogums) | հոգերումս (hogerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | հոգդ (hogd) | հոգերդ (hogerd) | ||
| dative | հոգիդ (hogid) | հոգերիդ (hogerid) | ||
| ablative | հոգիցդ (hogicʿd) | հոգերիցդ (hogericʿd) | ||
| instrumental | հոգովդ (hogovd) | հոգերովդ (hogerovd) | ||
| locative | հոգումդ (hogumd) | հոգերումդ (hogerumd) | ||
Derived terms
- հոգատար (hogatar)
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European *powo-, from *pew- (“to blow, breathe”), whence հոգի (hogi).[1]
Noun
հոգ • (hog)
- care, worry
- հոգք անդոհականք, տխուր ― hogkʿ andohakankʿ, txur ― gloomy cares
- հոգ առնել, տանել, հոգ յանձին բերել, ունել ― hog aṙnel, tanel, hog yanjin berel, unel ― to care, to mind, to take care for, to be mindful
- հոգ ունել, ի մտի արկանել ― hog unel, i mti arkanel ― to care, to be concerned, to reck, to be anxious about
- հոգս ցուցանել բարեխնամս ― hogs cʿucʿanel barexnams ― to show or express a lively interest, to take great pains with
- թող ինձ զհոգդ զայդ, յիմ վերայ հոգդ այդ ― tʿoł inj zhogd zayd, yim veray hogd ayd ― leave that to me
- հոգ տար վասն բարի անուան ― hog tar vasn bari anuan ― take care of your reputation
- մաշեալ, ծիւրեալ ի հոգոց ― mašeal, ciwreal i hogocʿ ― care-worn
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | հոգ (hog) | հոգք (hogkʿ) | |
| genitive | հոգոյ (hogoy) | հոգոց (hogocʿ) | |
| dative | հոգոյ (hogoy) | հոգոց (hogocʿ) | |
| accusative | հոգ (hog) | հոգս (hogs) | |
| ablative | հոգոյ (hogoy) | հոգոց (hogocʿ) | |
| instrumental | հոգով (hogov) | հոգովք (hogovkʿ) | |
| locative | հոգ (hog) | հոգս (hogs) |
Derived terms
- անհոգ (anhog)
- անհոգաբար (anhogabar)
- անհոգաբարձ (anhogabarj)
- անհոգալի (anhogali)
- անհոգական (anhogakan)
- անհոգանամ (anhoganam)
- անհոգացող (anhogacʿoł)
- անհոգացուցանեմ (anhogacʿucʿanem)
- անհոգող (anhogoł)
- անհոգութիւն (anhogutʿiwn)
- աշխարհահոգ (ašxarhahog)
- աշխարհահոգութիւն (ašxarhahogutʿiwn)
- աւելահոգութիւն (awelahogutʿiwn)
- աւելհոգութիւն (awelhogutʿiwn)
- բազմահոգ (bazmahog)
- բազմահոգակ (bazmahogak)
- բազմահոգանամ (bazmahoganam)
- բազմահոգութիւն (bazmahogutʿiwn)
- բանհոգ (banhog)
- բարեհոգութիւն (barehogutʿiwn)
- թերահոգ (tʿerahog)
- իւրահոգ (iwrahog)
- հոգաբարձ (hogabarj)
- հոգաբարձականութիւն (hogabarjakanutʿiwn)
- հոգաբարձեմ (hogabarjem)
- հոգաբարձու (hogabarju)
- հոգաբարձութիւն (hogabarjutʿiwn)
- հոգաբարձօրէն (hogabarjōrēn)
- հոգած (hogac)
- հոգածեմ (hogacem)
- հոգածու (hogacu)
- հոգածութիւն (hogacutʿiwn)
- հոգամ (hogam)
- հոգատարութիւն (hogatarutʿiwn)
- հոգարան (hogaran)
- հոգարկեմ (hogarkem)
- հոգարկութիւն (hogarkutʿiwn)
- հոգացողական (hogacʿołakan)
- հոգացողութիւն (hogacʿołutʿiwn)
- հոգող (hogoł)
- հոգողապէս (hogołapēs)
- հոգողութիւն (hogołutʿiwn)
- հոգտարութիւն (hogtarutʿiwn)
- հոգցի (hogcʿi)
- մեծահոգողութիւն (mecahogołutʿiwn)
- մեծահոգութիւն (mecahogutʿiwn)
- յառաջահոգակ (yaṙaǰahogak)
- յառաջահոգութիւն (yaṙaǰahogutʿiwn)
- նախահոգ (naxahog)
- նախահոգակ (naxahogak)
- նախահոգական (naxahogakan)
- նախահոգակութիւն (naxahogakutʿiwn)
- նախահոգամ (naxahogam)
- նախահոգութիւն (naxahogutʿiwn)
- վաղահոգակ (vałahogak)
Related terms
- հոգի (hogi)
- հով (hov)
Descendants
- Armenian: հոգ (hog), հոգս (hogs)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1977), “հոգ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume III, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 106–107
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “հոգ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հոգ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy