խղունջն
Old Armenian
Alternative forms
- խղնջոյն (xłnǰoyn), խղնջուն (xłnǰun), խխնջիւն (xxnǰiwn), խխնջիւնեաց pl (xxnǰiwneacʿ, gen.), խխնջուն (xxnǰun), խխնջունի (xxnǰuni), խնջուն (xnǰun), խնճուղ (xnčuł)
Etymology
The origin is uncertain. Related to խռնջայլ (xṙnǰayl), խռնչող (xṙnčʿoł), Georgian ღვინჭილა (ɣvinč̣ila), ღუ̂რინჭილა (ɣûrinč̣ila, “a kind of snail”), possibly also to Classical Syriac ܚܠܙܘܢܐ (ḥlzwnˀ /ḥəlāzōnā/), ܚܠܝܙܘܢܐ (ḥlyzwnˀ /ḥəlīzōnā/, “murex”), Arabic حَلَزُون (ḥalazūn, “snail”).
Noun
խղունջն • (xłunǰn)
- snail
- a kind of sea snail which produces purple, Purpurschnecke
- 5th century, Basil of Caesarea, Homiliae in Hexaemeron page 152:
- Եւ կամ ուստի՞ իցէ խղունջնաց տալ զծիրանիս թագաւորութեան, որ առաւել անցանեն պայծառութեամբ քան զամենայն ծաղիկս՝ որ յամենայն մարգս պայծառացեալ փայլեն։
- Ew kam usti? icʿē xłunǰnacʿ tal zciranis tʿagaworutʿean, or aṙawel ancʿanen paycaṙutʿeamb kʿan zamenayn całiks, or yamenayn margs paycaṙacʿeal pʿaylen.
- Եւ կամ ուստի՞ իցէ խղունջնաց տալ զծիրանիս թագաւորութեան, որ առաւել անցանեն պայծառութեամբ քան զամենայն ծաղիկս՝ որ յամենայն մարգս պայծառացեալ փայլեն։
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | խղունջն (xłunǰn) | խղունջնք (xłunǰnkʿ) | |
| genitive | խղունջնի (xłunǰni) | խղունջնաց (xłunǰnacʿ) | |
| dative | խղունջնի (xłunǰni) | խղունջնաց (xłunǰnacʿ) | |
| accusative | խղունջն (xłunǰn) | խղունջնս (xłunǰns) | |
| ablative | խղունջնէ (xłunǰnē) | խղունջնաց (xłunǰnacʿ) | |
| instrumental | խղունջնաւ (xłunǰnaw) | խղունջնաւք = խղունջնօք (xłunǰnawkʿ = xłunǰnōkʿ) | |
| locative | խղունջնի (xłunǰni) | խղունջնս (xłunǰns) |
Descendants
- → Armenian: խխունջ (xxunǰ), խղունջ (xłunǰ)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “խղունջն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 376ab
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “խղունջն”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 948b
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 305
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “խխնջուն”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 675c
- J̌axǰaxean, Manuēl (1837), “խնջուն”, in Baṙgirkʿ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 681b
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “խղունջն”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 284b