զարար
Armenian
Etymology
From Middle Armenian զարար (zarar), from Ottoman Turkish ضرر (zarar), from Arabic ضَرَر (ḍarar).
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [zɑˈɾɑɾ]
Noun
զարար • (zarar) (dialectal)
- damage, harm
- Synonym: վնաս (vnas)
- 1636, Simēon Lehacʿi, Ułegrutʿiwn [Travel Notes] :[1]
- Եւ ասին թէ ԺԵ Մսրայ խազնայի չափ զարար եղեւ․ զէրպապչիք, խամղալաթցիք, աթլազ-քամխացիք, պահարչիք, չուխաչիք․ քանի հարիւր խանութ սօֆչիք, խալի, քիլիմ, ապրշում եւ քանի հարիւր թօբ սամուր սարտաւայ, սինճաբ, ախազ, աղվես, եւ այլ ազգ եւ ազգ թույալաթ․ ամէն պահարչի ՃՌ ղուռուշի պահար ունէր․ նոյնպէս խօյումչիք, չուխաճիք․ մէկ աւուր մէջն այրեցաւ, թող նաղտ դրամն, ղուռուշն, ոսկին, մանտր ըստակ եւ այլն։
- Ew asin tʿē ŽE Msray xaznayi čʿapʿ zarar ełew; zērpapčʿikʿ, xamłalatʿcʿikʿ, atʿlaz-kʿamxacʿikʿ, paharčʿikʿ, čʿuxačʿikʿ; kʿani hariwr xanutʿ sōfčʿikʿ, xali, kʿilim, apršum ew kʿani hariwr tʿōb samur sartaway, sinčab, axaz, ałves, ew ayl azg ew azg tʿuyalatʿ; amēn paharčʿi ČṘ łuṙuši pahar unēr; noynpēs xōyumčʿikʿ, čʿuxačikʿ; mēk awur mēǰn ayrecʿaw, tʿoł nałt dramn, łuṙušn, oskin, mantr əstak ew ayln.
- Եւ ասին թէ ԺԵ Մսրայ խազնայի չափ զարար եղեւ․ զէրպապչիք, խամղալաթցիք, աթլազ-քամխացիք, պահարչիք, չուխաչիք․ քանի հարիւր խանութ սօֆչիք, խալի, քիլիմ, ապրշում եւ քանի հարիւր թօբ սամուր սարտաւայ, սինճաբ, ախազ, աղվես, եւ այլ ազգ եւ ազգ թույալաթ․ ամէն պահարչի ՃՌ ղուռուշի պահար ունէր․ նոյնպէս խօյումչիք, չուխաճիք․ մէկ աւուր մէջն այրեցաւ, թող նաղտ դրամն, ղուռուշն, ոսկին, մանտր ըստակ եւ այլն։
- ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 18:[2]
- զարար․ տաննօ․ ռիզիկօ
- zarar; tannō; ṙizikō
- զարար (zarar) = danno, risico
- զարար․ տաննօ․ ռիզիկօ
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | զարար (zarar) | զարարներ (zararner) | ||
| dative | զարարի (zarari) | զարարների (zararneri) | ||
| ablative | զարարից (zararicʿ) | զարարներից (zararnericʿ) | ||
| instrumental | զարարով (zararov) | զարարներով (zararnerov) | ||
| locative | զարարում (zararum) | զարարներում (zararnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | զարարը/զարարն (zararə/zararn) | զարարները/զարարներն (zararnerə/zararnern) | ||
| dative | զարարին (zararin) | զարարներին (zararnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | զարարս (zarars) | զարարներս (zararners) | ||
| dative | զարարիս (zararis) | զարարներիս (zararneris) | ||
| ablative | զարարիցս (zararicʿs) | զարարներիցս (zararnericʿs) | ||
| instrumental | զարարովս (zararovs) | զարարներովս (zararnerovs) | ||
| locative | զարարումս (zararums) | զարարներումս (zararnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | զարարդ (zarard) | զարարներդ (zararnerd) | ||
| dative | զարարիդ (zararid) | զարարներիդ (zararnerid) | ||
| ablative | զարարիցդ (zararicʿd) | զարարներիցդ (zararnericʿd) | ||
| instrumental | զարարովդ (zararovd) | զարարներովդ (zararnerovd) | ||
| locative | զարարումդ (zararumd) | զարարներումդ (zararnerumd) | ||
Alternative forms
- զա̈րա̈ր (zärär)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1902), “զարար”, in Tʿurkʿerēni azdecʿutʿiwnə hayerēni vray ew tʿurkʿerēnē pʿoxaṙeal baṙerə Pōlsi hay žołovrdakan lezuin mēǰ hamematutʿeamb Vani, Łarabałi ew Nor-Naxiǰewani barbaṙnerun [The Influence of Turkish on Armenian and Words Borrowed from Turkish in the Vernacular Armenian Language of Constantinople in Comparison with the Dialects of Van, Karabakh and Nor Nakhichevan] (Ēminean azgagrakan žołovacu; 3) (in Armenian), Moscow, Vagharshapat: Lazarev Institute of Oriental Languages
- Łazaryan, Ṙ. S.; Avetisyan, H. M. (2009), “զարար”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press
- Sargsyan, Artem et al., editors (2001–2012), “զարար”, in Hayocʿ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectal Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), Yerevan: Hayastan
References
- Akinean, H. N., editor (1936) Simēon dpri Lehacʿwoy ułegrutʿiwn, taregrutʿiwn ew yišatakarankʿ (Azgayin matenadaran; 141), Vienna: Mekhitarist Press, page 381
- Orengo, Alessandro (2019), “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 222