գարհայեմ
Old Armenian
Etymology
From Parthian ghrʾy-, ghrʾʾy (*gahrāy-), which is usually glossed as “to boast, exult, be proud” but is revised to “to cry loudly” by Perixanjan, who derives the word from Proto-Iranian *gāθram rāy-; compare Avestan 𐬔𐬁𐬚𐬭𐬋.𐬭𐬀𐬫𐬀𐬥𐬙 (gāθrō.rayant, “giving out a cry”).
Verb
գարհայեմ • (garhayem)
- to lament
Conjugation
active
| infinitive | գարհայել (garhayel) | participle | գարհայեցեալ, գարհայեալ (garhayecʿeal, garhayeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | գարհայեց- (garhayecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | գարհայեմ (garhayem) | գարհայես (garhayes) | գարհայէ (garhayē) | գարհայեմք (garhayemkʿ) | գարհայէք (garhayēkʿ) | գարհայեն (garhayen) | |
| imperfect | գարհայէի, գարհայեի* (garhayēi, garhayei*) | գարհայէիր, գարհայեիր* (garhayēir, garhayeir*) | գարհայէր (garhayēr) | գարհայէաք, գարհայեաք* (garhayēakʿ, garhayeakʿ*) | գարհայէիք, գարհայեիք* (garhayēikʿ, garhayeikʿ*) | գարհայէին, գարհայեին* (garhayēin, garhayein*) | |
| aorist | գարհայեցի (garhayecʿi) | գարհայեցեր (garhayecʿer) | գարհայեաց (garhayeacʿ) | գարհայեցաք (garhayecʿakʿ) | գարհայեցէք, գարհայեցիք (garhayecʿēkʿ, garhayecʿikʿ) | գարհայեցին (garhayecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | գարհայիցեմ (garhayicʿem) | գարհայիցես (garhayicʿes) | գարհայիցէ (garhayicʿē) | գարհայիցեմք (garhayicʿemkʿ) | գարհայիցէք (garhayicʿēkʿ) | գարհայիցեն (garhayicʿen) | |
| aorist | գարհայեցից (garhayecʿicʿ) | գարհայեսցես (garhayescʿes) | գարհայեսցէ (garhayescʿē) | գարհայեսցուք (garhayescʿukʿ) | գարհայեսջիք (garhayesǰikʿ) | գարհայեսցեն (garhayescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | գարհայեա՛ (garhayeá) | — | — | գարհայեցէ՛ք (garhayecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | գարհայեսջի՛ր (garhayesǰír) | — | — | գարհայեսջի՛ք (garhayesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ գարհայեր (mí garhayer) | — | — | մի՛ գարհայէք (mí garhayēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | գարհայել, գարհայիլ* (garhayel, garhayil*) | participle | գարհայեցեալ, գարհայեալ (garhayecʿeal, garhayeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | գարհայեց- (garhayecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | գարհայիմ (garhayim) | գարհայիս (garhayis) | գարհայի (garhayi) | գարհայիմք (garhayimkʿ) | գարհայիք (garhayikʿ) | գարհային (garhayin) | |
| imperfect | գարհայէի (garhayēi) | գարհայէիր (garhayēir) | գարհայէր, գարհայիւր (garhayēr, garhayiwr) | գարհայէաք (garhayēakʿ) | գարհայէիք (garhayēikʿ) | գարհայէին (garhayēin) | |
| aorist | գարհայեցայ (garhayecʿay) | գարհայեցար (garhayecʿar) | գարհայեցաւ (garhayecʿaw) | գարհայեցաք (garhayecʿakʿ) | գարհայեցայք (garhayecʿaykʿ) | գարհայեցան (garhayecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | գարհայիցիմ (garhayicʿim) | գարհայիցիս (garhayicʿis) | գարհայիցի (garhayicʿi) | գարհայիցիմք (garhayicʿimkʿ) | գարհայիցիք (garhayicʿikʿ) | գարհայիցին (garhayicʿin) | |
| aorist | գարհայեցայց (garhayecʿaycʿ) | գարհայեսցիս (garhayescʿis) | գարհայեսցի (garhayescʿi) | գարհայեսցուք (garhayescʿukʿ) | գարհայեսջիք (garhayesǰikʿ) | գարհայեսցին (garhayescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | գարհայեա՛ց (garhayeácʿ) | — | — | գարհայեցարո՛ւք (garhayecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | գարհայեսջի՛ր (garhayesǰír) | — | — | գարհայեսջի՛ք (garhayesǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ գարհայիր (mí garhayir) | — | — | մի՛ գարհայիք (mí garhayikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “գարհայիլ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Perixanjan, A. G. (1993) Материалы к этимологическому словарю древнеармянского языка. Часть I [Materials for the Etymological Dictionary of the Old Armenian Language. Part 1] (in Russian), Yerevan: Academy Press, page 44
- Durkin-Meisterernst, Desmond (2004) A Dictionary of Manichaean Middle Persian and Parthian (Corpus Fontium Manichaeorum; 3.1), Turnhout: Brepols, page 162b