բրթել
Armenian
Etymology
The origin is unknown. Not attested in Old or Middle Armenian.
Pronunciation
Audio (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [bəɾˈtʰɛl]
- (Western Armenian, standard) IPA(key): [pʰəɾˈtʰɛl]
Verb
բրթել • (brtʿel)
- (dialectal) to push
- մի՛ բրթի ինձ ― mí brtʿi inj ― do not push me!
- Synonyms: բոթել (botʿel), հրել (hrel), հրմշտել (hrmštel)
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | բրթել (brtʿel) | imperfective converb | բրթում (brtʿum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | բրթվել (brtʿvel) | simultaneous converb | բրթելիս (brtʿelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | բրթել (brtʿel) | ||||
| aorist stem | բրթ- (brtʿ-) | future converb I | բրթելու (brtʿelu) | ||||
| resultative participle | բրթած (brtʿac) | future converb II | բրթելիք (brtʿelikʿ) | ||||
| subject participle | բրթող (brtʿoł) | connegative converb | բրթի (brtʿi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | բրթում եմ (brtʿum em) | բրթում ես (brtʿum es) | բրթում է (brtʿum ē) | բրթում ենք (brtʿum enkʿ) | բրթում եք (brtʿum ekʿ) | բրթում են (brtʿum en) | |
| past imperfective | բրթում էի (brtʿum ēi) | բրթում էիր (brtʿum ēir) | բրթում էր (brtʿum ēr) | բրթում էինք (brtʿum ēinkʿ) | բրթում էիք (brtʿum ēikʿ) | բրթում էին (brtʿum ēin) | |
| future | բրթելու եմ (brtʿelu em) | բրթելու ես (brtʿelu es) | բրթելու է (brtʿelu ē) | բրթելու ենք (brtʿelu enkʿ) | բրթելու եք (brtʿelu ekʿ) | բրթելու են (brtʿelu en) | |
| past future | բրթելու էի (brtʿelu ēi) | բրթելու էիր (brtʿelu ēir) | բրթելու էր (brtʿelu ēr) | բրթելու էինք (brtʿelu ēinkʿ) | բրթելու էիք (brtʿelu ēikʿ) | բրթելու էին (brtʿelu ēin) | |
| present perfect | բրթել եմ (brtʿel em) | բրթել ես (brtʿel es) | բրթել է (brtʿel ē) | բրթել ենք (brtʿel enkʿ) | բրթել եք (brtʿel ekʿ) | բրթել են (brtʿel en) | |
| pluperfect | բրթել էի (brtʿel ēi) | բրթել էիր (brtʿel ēir) | բրթել էր (brtʿel ēr) | բրթել էինք (brtʿel ēinkʿ) | բրթել էիք (brtʿel ēikʿ) | բրթել էին (brtʿel ēin) | |
| aorist (past perfective) | բրթեցի, բրթի* (brtʿecʿi, brtʿi*) | բրթեցիր, բրթիր* (brtʿecʿir, brtʿir*) | բրթեց (brtʿecʿ) | բրթեցինք, բրթինք* (brtʿecʿinkʿ, brtʿinkʿ*) | բրթեցիք, բրթիք* (brtʿecʿikʿ, brtʿikʿ*) | բրթեցին, բրթին* (brtʿecʿin, brtʿin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | բրթեմ (brtʿem) | բրթես (brtʿes) | բրթի (brtʿi) | բրթենք (brtʿenkʿ) | բրթեք (brtʿekʿ) | բրթեն (brtʿen) | |
| past | բրթեի (brtʿei) | բրթեիր (brtʿeir) | բրթեր (brtʿer) | բրթեինք (brtʿeinkʿ) | բրթեիք (brtʿeikʿ) | բրթեին (brtʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կբրթեմ (kbrtʿem) | կբրթես (kbrtʿes) | կբրթի (kbrtʿi) | կբրթենք (kbrtʿenkʿ) | կբրթեք (kbrtʿekʿ) | կբրթեն (kbrtʿen) | |
| past | կբրթեի (kbrtʿei) | կբրթեիր (kbrtʿeir) | կբրթեր (kbrtʿer) | կբրթեինք (kbrtʿeinkʿ) | կբրթեիք (kbrtʿeikʿ) | կբրթեին (kbrtʿein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | բրթի՛ր, բրթի՛* (brtʿír, brtʿí*) | — | — | բրթե՛ք, բրթեցե՛ք** (brtʿékʿ, brtʿecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չբրթել (čʿbrtʿel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չբրթած (čʿbrtʿac) | ||||||
| subject participle | չբրթող (čʿbrtʿoł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ բրթում (čʿem brtʿum) | չես բրթում (čʿes brtʿum) | չի բրթում (čʿi brtʿum) | չենք բրթում (čʿenkʿ brtʿum) | չեք բրթում (čʿekʿ brtʿum) | չեն բրթում (čʿen brtʿum) | |
| past imperfective | չէի բրթում (čʿēi brtʿum) | չէիր բրթում (čʿēir brtʿum) | չէր բրթում (čʿēr brtʿum) | չէինք բրթում (čʿēinkʿ brtʿum) | չէիք բրթում (čʿēikʿ brtʿum) | չէին բրթում (čʿēin brtʿum) | |
| future | չեմ բրթելու (čʿem brtʿelu) | չես բրթելու (čʿes brtʿelu) | չի բրթելու (čʿi brtʿelu) | չենք բրթելու (čʿenkʿ brtʿelu) | չեք բրթելու (čʿekʿ brtʿelu) | չեն բրթելու (čʿen brtʿelu) | |
| past future | չէի բրթելու (čʿēi brtʿelu) | չէիր բրթելու (čʿēir brtʿelu) | չէր բրթելու (čʿēr brtʿelu) | չէինք բրթելու (čʿēinkʿ brtʿelu) | չէիք բրթելու (čʿēikʿ brtʿelu) | չէին բրթելու (čʿēin brtʿelu) | |
| present perfect | չեմ բրթել (čʿem brtʿel) | չես բրթել (čʿes brtʿel) | չի բրթել (čʿi brtʿel) | չենք բրթել (čʿenkʿ brtʿel) | չեք բրթել (čʿekʿ brtʿel) | չեն բրթել (čʿen brtʿel) | |
| pluperfect | չէի բրթել (čʿēi brtʿel) | չէիր բրթել (čʿēir brtʿel) | չէր բրթել (čʿēr brtʿel) | չէինք բրթել (čʿēinkʿ brtʿel) | չէիք բրթել (čʿēikʿ brtʿel) | չէին բրթել (čʿēin brtʿel) | |
| aorist (past perfective) | չբրթեցի, չբրթի* (čʿbrtʿecʿi, čʿbrtʿi*) | չբրթեցիր, չբրթիր* (čʿbrtʿecʿir, čʿbrtʿir*) | չբրթեց (čʿbrtʿecʿ) | չբրթեցինք, չբրթինք* (čʿbrtʿecʿinkʿ, čʿbrtʿinkʿ*) | չբրթեցիք, չբրթիք* (čʿbrtʿecʿikʿ, čʿbrtʿikʿ*) | չբրթեցին, չբրթին* (čʿbrtʿecʿin, čʿbrtʿin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չբրթեմ (čʿbrtʿem) | չբրթես (čʿbrtʿes) | չբրթի (čʿbrtʿi) | չբրթենք (čʿbrtʿenkʿ) | չբրթեք (čʿbrtʿekʿ) | չբրթեն (čʿbrtʿen) | |
| past | չբրթեի (čʿbrtʿei) | չբրթեիր (čʿbrtʿeir) | չբրթեր (čʿbrtʿer) | չբրթեինք (čʿbrtʿeinkʿ) | չբրթեիք (čʿbrtʿeikʿ) | չբրթեին (čʿbrtʿein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ բրթի (čʿem brtʿi) | չես բրթի (čʿes brtʿi) | չի բրթի (čʿi brtʿi) | չենք բրթի (čʿenkʿ brtʿi) | չեք բրթի (čʿekʿ brtʿi) | չեն բրթի (čʿen brtʿi) | |
| past | չէի բրթի (čʿēi brtʿi) | չէիր բրթի (čʿēir brtʿi) | չէր բրթի (čʿēr brtʿi) | չէինք բրթի (čʿēinkʿ brtʿi) | չէիք բրթի (čʿēikʿ brtʿi) | չէին բրթի (čʿēin brtʿi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ բրթիր, մի՛ բրթի* (mí brtʿir, mí brtʿi*) | — | — | մի՛ բրթեք, մի՛ բրթեցեք** (mí brtʿekʿ, mí brtʿecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բրթել (brtʿel) | |||
| dative | բրթելու (brtʿelu) | |||
| ablative | բրթելուց (brtʿelucʿ) | |||
| instrumental | բրթելով (brtʿelov) | |||
| locative | բրթելում (brtʿelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | բրթելը/բրթելն (brtʿelə/brtʿeln) | |||
| dative | բրթելուն (brtʿelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բրթելս (brtʿels) | |||
| dative | բրթելուս (brtʿelus) | |||
| ablative | բրթելուցս (brtʿelucʿs) | |||
| instrumental | բրթելովս (brtʿelovs) | |||
| locative | բրթելումս (brtʿelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բրթելդ (brtʿeld) | |||
| dative | բրթելուդ (brtʿelud) | |||
| ablative | բրթելուցդ (brtʿelucʿd) | |||
| instrumental | բրթելովդ (brtʿelovd) | |||
| locative | բրթելումդ (brtʿelumd) | |||
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1913), “բրդել”, in Hayerēn gawaṙakan baṙaran [Armenian Provincial Dictionary] (Ēminean azgagrakan žołovacu; 9) (in Armenian), Tiflis: Lazarev Institute of Oriental Languages