белеү
Bashkir
Etymology
From Proto-Turkic *bil- (“to know”)[1].
Cognate withOld Turkic 𐰋𐰃𐰠 (bil-, “to know”)[2];Uzbek bilmoq (“to know”),Turkish bilmek (“to know”),Yakut бил (bil, “to know, to find out”),Chuvash пĕл (pĕl, “to know”), etc.
Verb
белеү • (belew)
- to know
- Кем белә, бәлки, башҡа сәбәбе лә барҙыр.
- Kem belä, bälki, bašqa säbäbe lä barðïr.
- Who knows, maybe there is another reason as well.
- Баҡтиһәң, кеше беҙ күреп белгән материаль тән генә түгел икән.
- Baqtihäñ, keše beð kürep belgän material’ tän genä tügel ikän.
- As it emerges, a human is not only the material body that we see and know.
- to find out, to learn
- Районда булған бар хәбәрҙәрҙе һеҙҙең гәзит аша беләм.
- Rayonda bulğan bar xäbärðärðe heððeñ gäzit aša beläm.
- Through your newspaper, I know all the news in the district.
- (modal, takes verb in 3 person sing. present) to be able to, to know how to do something
- Ҡатын-ҡыҙҙар өсөн машина йөрөтә белеү — заман талабы.
- Qatïn-qïððar ösön mašina yörötä belew — zaman talabï.
- For women to be able to drive a car is the modern time’s necessity (=part of modern life).
- Төрлө рәүешкә инә белеү — актёрҙың төп һөнәре.
- Törlö räweškä inä belew — aktyorðïñ töp hönäre.
- To be able to act in different images is the main skill of an actor.
References
- Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003) , “*bil-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Nadeljajev, V. M.; Nasilov, D. M.; Tenišev, E. R.; Ščerbak, A. M., editors (1969) Drevnetjurkskij slovarʹ [Dictionary of Old Turkic] (in Russian), Leningrad: USSR Academy of Sciences, Nauka, page 98