þjóta
Icelandic
Etymology
From Old Norse þjóta, from Proto-Germanic *þeutaną.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈθjouːta/
- Rhymes: -ouːta
Verb
þjóta (strong verb, third-person singular past indicative þaut, third-person plural past indicative þutu, supine þotið)
- (intransitive) to rush, to dash
- Á Sprengisandi (“On Sprengisandur”) by Grímur Thomsen
- Þey þey! þey þey! þaut í holti tófa,
- þurran vill hún blóði væta góm,
- eða líka einhver var að hóa
- undarlega digrum karlaróm;
- útilegumenn í Ódáðahraun
- eru kannske að smala fé á laun.
- Hush, hush, hush, hush,
- a vixen dashed in the hillock,
- wanting to quench her thirst with blood,
- then, there was also someone calling,
- with a strangely deep man's voice;
- Outlaws, to the Ódáðahraun (a vast, desolate lava field in the Icelandic highlands)
- are perhaps secretly driving sheep.
- Á Sprengisandi (“On Sprengisandur”) by Grímur Thomsen
- (intransitive, of the wind) to whistle, sing
- Vindurinn þýtur og þrumurnar dynja.
- The wind whistles and the thunders roar.
- Vindurinn þýtur og þrumurnar dynja.
Conjugation
þjóta — active voice (germynd)
| infinitive (nafnháttur) | að þjóta | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| supine (sagnbót) | þotið | ||||
| present participle (lýsingarháttur nútíðar) | þjótandi | ||||
| indicative (framsöguháttur) | subjunctive (viðtengingarháttur) | ||||
| present (nútíð) | ég þýt | við þjótum | present (nútíð) | ég þjóti | við þjótum |
| þú þýtur | þið þjótið | þú þjótir | þið þjótið | ||
| hann, hún, það þýtur | þeir, þær, þau þjóta | hann, hún, það þjóti | þeir, þær, þau þjóti | ||
| past (þátíð) | ég þaut | við þutum | past (þátíð) | ég þyti | við þytum |
| þú þaust | þið þutuð | þú þytir | þið þytuð | ||
| hann, hún, það þaut | þeir, þær, þau þutu | hann, hún, það þyti | þeir, þær, þau þytu | ||
| imperative (boðháttur) | þjót (þú) | þjótið (þið) | |||
| Forms with appended personal pronoun | |||||
| þjóttu | þjótiði * | ||||
| * Spoken form, usually not written; in writing, the unappended plural form (optionally followed by the full pronoun) is preferred. | |||||
þotinn — past participle (lýsingarháttur þátíðar)
| strong declension (sterk beyging) | singular (eintala) | plural (fleirtala) | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine (karlkyn) | feminine (kvenkyn) | neuter (hvorugkyn) | masculine (karlkyn) | feminine (kvenkyn) | neuter (hvorugkyn) | ||
| nominative (nefnifall) | þotinn | þotin | þotið | þotnir | þotnar | þotin | |
| accusative (þolfall) | þotinn | þotna | þotið | þotna | þotnar | þotin | |
| dative (þágufall) | þotnum | þotinni | þotnu | þotnum | þotnum | þotnum | |
| genitive (eignarfall) | þotins | þotinnar | þotins | þotinna | þotinna | þotinna | |
| weak declension (veik beyging) | singular (eintala) | plural (fleirtala) | |||||
| masculine (karlkyn) | feminine (kvenkyn) | neuter (hvorugkyn) | masculine (karlkyn) | feminine (kvenkyn) | neuter (hvorugkyn) | ||
| nominative (nefnifall) | þotni | þotna | þotna | þotnu | þotnu | þotnu | |
| accusative (þolfall) | þotna | þotnu | þotna | þotnu | þotnu | þotnu | |
| dative (þágufall) | þotna | þotnu | þotna | þotnu | þotnu | þotnu | |
| genitive (eignarfall) | þotna | þotnu | þotna | þotnu | þotnu | þotnu | |
Synonyms
- (whistle): hvína
Derived terms
- þjóta úr einu í annað (to rush from one thing to another, to change subjects fast)
- þjóta upp (to grow fast)
- þjóta á fætur (to jump up, to leap out of bed)
- þjóta af stað (to dash off, to tear off)
- þota
- láta sem vind um eyru þjóta, láta eins og vind um eyru þjóta
References
- Ásgeir Blöndal Magnússon — Íslensk orðsifjabók, 1st edition, 2nd printing (1989). Reykjavík, Orðabók Háskólans.
Old Norse
Etymology
From Proto-Germanic *þeutaną.
Verb
þjóta (singular past indicative þaut, plural past indicative þutu, past participle þotinn)
- to emit a loud and whistling sound
- á þaut af þjósti
- a river roared with fury
- to rush
Conjugation
Conjugation of þjóta — active (strong class 2)
| infinitive | þjóta | |
|---|---|---|
| present participle | þjótandi | |
| past participle | þotinn | |
| indicative | present | past |
| 1st-person singular | þýt | þaut |
| 2nd-person singular | þýtr | þauzt |
| 3rd-person singular | þýtr | þaut |
| 1st-person plural | þjótum | þutum |
| 2nd-person plural | þjótið | þutuð |
| 3rd-person plural | þjóta | þutu |
| subjunctive | present | past |
| 1st-person singular | þjóta | þyta |
| 2nd-person singular | þjótir | þytir |
| 3rd-person singular | þjóti | þyti |
| 1st-person plural | þjótim | þytim |
| 2nd-person plural | þjótið | þytið |
| 3rd-person plural | þjóti | þyti |
| imperative | present | |
| 2nd-person singular | þjót | |
| 1st-person plural | þjótum | |
| 2nd-person plural | þjótið | |
Conjugation of þjóta — mediopassive (strong class 2)
| infinitive | þjótask | |
|---|---|---|
| present participle | þjótandisk | |
| past participle | þotizk | |
| indicative | present | past |
| 1st-person singular | þjótumk | þutumk |
| 2nd-person singular | þýzk | þauzk |
| 3rd-person singular | þýzk | þauzk |
| 1st-person plural | þjótumsk | þutumsk |
| 2nd-person plural | þjótizk | þutuzk |
| 3rd-person plural | þjótask | þutusk |
| subjunctive | present | past |
| 1st-person singular | þjótumk | þytumk |
| 2nd-person singular | þjótisk | þytisk |
| 3rd-person singular | þjótisk | þytisk |
| 1st-person plural | þjótimsk | þytimsk |
| 2nd-person plural | þjótizk | þytizk |
| 3rd-person plural | þjótisk | þytisk |
| imperative | present | |
| 2nd-person singular | þjózk | |
| 1st-person plural | þjótumsk | |
| 2nd-person plural | þjótizk | |
Descendants
- Icelandic: þjóta
- Norwegian Nynorsk: tyta, tyte
- Norwegian Bokmål: tyte
References
- þjóta in A Concise Dictionary of Old Icelandic, G. T. Zoëga, Clarendon Press, 1910, at Internet Archive.