chả
See also: Appendix:Variations of "cha"
Tày
Pronunciation
- (Thạch An – Tràng Định) IPA(key): [caː˨˩˧]
- (Trùng Khánh) IPA(key): [caː˨˦]
Etymology 1
From Proto-Tai *klaːꟲ (“rice seedling”), from Old Chinese 稼 (OC *kˤra-s, “sow crops”) (B-S). Cognate with Northern Thai ᨠᩖ᩶ᩣ, Lao ກ້າ (kā), Lü ᦂᦱᧉ (k̇aa²), Shan ၵႃႈ (kāa), Thai กล้า (glâa).
Noun
chả (稼)
- rice seedling
- lồng chả ― to sow the seedlings
- lốc chả ― to pull up the seedlings
- bươn slam lồng chả bươn hả năm nà
- Sow the seeds in March, reap the crops in May.
- 乖彰稼吪彰𪽖
- Quai chướng chả, vả chướng nà.
- The wise tend the seedlings while the fool tend the fields.
- 坎克哢齐汨务稼
- Khảm khắc roọng tẻ thâng mủa chả.
- The kham khac bird's call signals harvesting time.
- 谷枚欥漣𪽖𫠯稼
- Cốc mười hất lìn nà lồng chả.
- Use the apricot's stems as a watering trough for our fields' seedlings.
Derived terms
- chả bốc
- chả châm
- chả dỏm
- chả nặm
Adjective
chả
- fake
- chèn chả ― fake money
- bấu chắc chăn chả ― to not know if it's real or fake
- hết kin chả ― to be deceitful
Verb
chả
- to fake; to pretend
- chả hua chếp ― to fake having a headache
- chả slửa nhung ― to pretend to make a velvet shirt
Derived terms
- chả chi
- chả loóc
Adjective
chả
- numb; having a frostbite
- dên lai mừ chả lẹo ― so that that one's hands go numb
- khen kha chả ― numb limbs
- stiffly dead; having rigor mortis
- tua cáy te thai chả pây dá
- The chicken's stone-dead.
Derived terms
- chả đát
- chả lần
References
- Hoàng Văn Ma; Lục Văn Pảo; Hoàng Chí (2006) Từ điển Tày-Nùng-Việt [Tay-Nung-Vietnamese dictionary] (in Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Từ điển Bách khoa Hà Nội
- Lương Bèn (2011) Từ điển Tày-Việt [Tay-Vietnamese dictionary] (in Vietnamese), Thái Nguyên: Nhà Xuất bản Đại học Thái Nguyên
- Lục Văn Pảo; Hoàng Tuấn Nam (2003), Hoàng Triều Ân, editor, Từ điển chữ Nôm Tày [A Dictionary of (chữ) Nôm Tày] (in Vietnamese), Hanoi: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội
Vietnamese
Pronunciation
- (Hà Nội) IPA(key): [t͡ɕaː˧˩]
- (Huế) IPA(key): [t͡ɕaː˧˨]
- (Hồ Chí Minh City) IPA(key): [caː˨˩˦]
Audio (Hồ Chí Minh City) (file)
Etymology 1
Non-Sino-Vietnamese reading of Chinese 鮓 (“minced and salted fish”, SV: trả).
Noun
chả • (炙, 鲊, 鮓, 鯺, 鮺, 𤌄)
- patty (a flattened, grilled or fried portion of ground or chopped meat, egg, or seafood)
- (dialectal) Vietnamese pork sausage
Synonyms
- (Vietnamese pork sausage): giò lụa (northern Vietnam), giò, chả lụa (southern Vietnam)
Derived terms
patty
- bún chả
- bún chả cá
- chả bì
- chả bò
- chả cá
- chả chìa
- chả chiên (southern Vietnam)
- chả cốm
- chả cuốn
- chả giò
- chả Huế
- chả lụa
- chả lụi
- chả mực
- chả nem
- chả nướng
- chả phòng
- chả quế
- chả ram
- chả rán (northern Vietnam)
- chả rươi
- chả tôm
- chả trứng
- chả viên
Related terms
- bánh
Etymology 2
Corruption of chẳng.
Adverb
chả • (啫, 渚, 𠁙, 𤀞)
- (informal) not at all
- Tau chả biết.
- I haven't a clue.
- (literally, “I don't know.”)
Usage notes
Like chẳng, chả is more emphatic than không.
Synonyms
- (not at all): chẳng, không, đếch (vulgar), đách (vulgar), đéo (vulgar), cóc, ứ
Etymology 3
Contraction of cha (“dude”) + the demonstrative ấy (“that”) in the southern dialects, with the latter manifested as the hỏi tone after monosyllabification.
Pronoun
chả
- (Southern Vietnam, informal) he/him, that dude