caldo
Galician
![](Images/wiktionary/Madrid_caldo_gallega.JPG.webp)
Etymology
From Old Galician and Old Portuguese caldo (13th century, Cantigas de Santa Maria), from Latin caldus, from calidus (“warm, hot”).
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkaldo̝/
Noun
caldo m (plural caldos)
- Caldo galego
- broth
- 1295, Ramón Lorenzo (ed.), La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Ourense: IEOPF, page 534:
- Et comiã os coiros das vacas et das bestas et beuiã o caldo delas
- And they ate the leathers of the cows and the animals and drank the broth of [boiling] them
- Et comiã os coiros das vacas et das bestas et beuiã o caldo delas
- 1327, X. Ferro Couselo (ed.), A vida e a fala dos devanceiros. Vigo: Galaxia, page 79:
- e proueam á dita albergaría de leytos e de feltros et mantas e de cubertas e manteñan y hun ome e hua moller que aguarde a roupa e faça os leytos aos doentes e os caldos quando lles conpryr
- and they should provide that hospital with beds and felts and blankets and covers, and they should keep there a man and a woman who should guard the clothes and make the beds of the sick and the broths whenever they would need it
- e proueam á dita albergaría de leytos e de feltros et mantas e de cubertas e manteñan y hun ome e hua moller que aguarde a roupa e faça os leytos aos doentes e os caldos quando lles conpryr
- 1889, Xulio Alonso Sánchez, O Chufón:
- Ó redor da lareira, na cuciña da casa máis chea do logar de Outeiro, xunta estaba a familia. O patrón sentado no escano cos pés fóra e por riba das zocas, quentábase, ó mesmo tempo que, cun forquito bandexaba os toxos, que dempois metía pra debaixo do caldeiro; a muller, sentada no chan, partía os cachelos pró caldo, ia herdeira, filla úneca daquel xuntoiro e xoia daquela casa, fiaba na roca os cerros, prá tea do ano.
- The family was reunited around the hearth, in the kitchen of the fullest house of the hamlet of Outeiro. The head of the household was sitting on the bench, his feet out and on the clogs, warming while he was shaking the furzes with a poke before placing them under the cauldron; the wife, sitting on the ground, was snapping the potatoes for the broth, and the heir, only child of that union and that home's jewel, was spinning the flax, for the year's cloth.
- Ó redor da lareira, na cuciña da casa máis chea do logar de Outeiro, xunta estaba a familia. O patrón sentado no escano cos pés fóra e por riba das zocas, quentábase, ó mesmo tempo que, cun forquito bandexaba os toxos, que dempois metía pra debaixo do caldeiro; a muller, sentada no chan, partía os cachelos pró caldo, ia herdeira, filla úneca daquel xuntoiro e xoia daquela casa, fiaba na roca os cerros, prá tea do ano.
- 1891, José Barral Campos, O amigo de S. Pedro:
- Dimpois de comer dúas cuncas de caldo, deitouse na cama, sacou da faltrica do chaleque dous cigarros e unha navalla e liando un pito, púxose a fumegar polas ventas das narices, o mesmo có tren.
- After eating two bowls of broth he laid down on the bed; he took two cigars and a pocket knife from the vest's pocket and, rolling a cigarette, began to throw smoke by the nostrils, not unlike a train
- Dimpois de comer dúas cuncas de caldo, deitouse na cama, sacou da faltrica do chaleque dous cigarros e unha navalla e liando un pito, púxose a fumegar polas ventas das narices, o mesmo có tren.
- 1295, Ramón Lorenzo (ed.), La traducción gallega de la Crónica General y de la Crónica de Castilla. Ourense: IEOPF, page 534:
- clear broth, consommé
- juice
Related terms
- Caldas
- Caldas de Reis
- caldeirada
- caldeiro
- Caldelas
References
- “caldo” in Dicionario de Dicionarios do galego medieval, SLI - ILGA 2006–2022.
- “caldo” in Xavier Varela Barreiro & Xavier Gómez Guinovart: Corpus Xelmírez - Corpus lingüístico da Galicia medieval. SLI / Grupo TALG / ILG, 2006–2018.
- “caldo” in Dicionario de Dicionarios da lingua galega, SLI - ILGA 2006–2013.
- “caldo” in Tesouro informatizado da lingua galega. Santiago: ILG.
- “caldo” in Álvarez, Rosario (coord.): Tesouro do léxico patrimonial galego e portugués, Santiago de Compostela: Instituto da Lingua Galega.
Italian
Etymology
From Latin caldus, syncopated form of calidus. Compare the borrowed doublet calido.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkal.do/
Audio (file) - Rhymes: -aldo
- Hyphenation: càl‧do
Adjective
caldo (feminine calda, masculine plural caldi, feminine plural calde, superlative caldissimo, diminutive caldìno or caldùccio or calduccìno or (uncommon) caldétto, pejorative caldàccio)
- warm, hot
- Antonym: freddo
Noun
caldo m (plural caldi)
- heat
- Ho caldo ― I am hot
- fervour, ardour
Related terms
- caldaia
- caldamente
- caldana
- calderaio
- calderone
- caldura
Anagrams
- clado-, dolca
Latin
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /ˈkal.doː/, [ˈkäɫ̪d̪oː]
- (Ecclesiastical) IPA(key): /ˈkal.do/, [ˈkäl̪d̪o]
Adjective
caldō
- dative/ablative masculine/neuter singular of caldus
Portuguese
![](Images/wiktionary/Caldo_verde_-_Jul_2008.jpg.webp)
Etymology
From Old Portuguese caldo, from Latin caldus, from calidus (“warm, hot”). Compare the borrowed doublet cálido.
Pronunciation
- (Brazil) IPA(key): /ˈkaw.du/ [ˈkaʊ̯.du]
- (Southern Brazil) IPA(key): /ˈkaw.do/ [ˈkaʊ̯.do]
- (Portugal) IPA(key): /ˈkal.du/ [ˈkaɫ.du]
- Rhymes: (Portugal) -aldu, (Brazil) -awdu
- Hyphenation: cal‧do
Noun
caldo m (plural caldos)
- broth, stock
- caldo de carne ― meat broth, beef stock
- caldo de galinha ― chicken stock
- juice
Derived terms
- caldo verde
Related terms
- caldeira
- caldeirão
- cálido
- quente
Descendants
- → Indonesian: kaldu
Spanish
Etymology
From Latin caldus, from calidus (“warm”). Compare the borrowed doublet cálido.
Pronunciation
- IPA(key): /ˈkaldo/ [ˈkal̪.d̪o]
Audio (Colombia) (file) - Rhymes: -aldo
- Syllabification: cal‧do
Noun
caldo m (plural caldos)
- a clear soup, broth, bouillon
- (soup) stock
- swill
- sludge
Antonyms
- fredo (“cold”)
Derived terms
- ahora es cuando, chile verde, le has de dar sabor al caldo
- caldo de cultivo
- cambiar el caldo a las aceitunas
- hacer el caldo gordo
- hacerse caldo la cabeza
- poner a caldo
- si no quieres caldo, taza y media
Related terms
- caldera
- caldero
- caldoso
- cálido
- caliente
Descendants
- → Belizean Creole: kaldo
Further reading
- “caldo”, in Diccionario de la lengua española, Vigésima tercera edición, Real Academia Española, 2014