ხახვი
Georgian
ხახვები
Etymology
From Old Georgian ხახჳ (xaxwi). Together with Svan ხახუ̂ (xaxû) ultimately borrowed from Proto-Northeast Caucasian *χǝ̄wχV (“onion”); compare Bezhta хагъо (xağo) and Chechen хох (xox). Related to Ossetian хахуы (xax°y, “allium”).[1]
Pronunciation
- IPA(key): /xaxvi/
- Hyphenation: ხახ‧ვი
Noun
ხახვი • (xaxvi) (plural ხახვები)
- onion, allium
Inflection
Declension of ხახვი (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ხახვი (xaxvi) | ხახვები (xaxvebi) | ხახვნი (xaxvni) |
| ergative | ხახვმა (xaxvma) | ხახვებმა (xaxvebma) | ხახვთ(ა) (xaxvt(a)) |
| dative | ხახვს(ა) (xaxvs(a)) | ხახვებს(ა) (xaxvebs(a)) | ხახვთ(ა) (xaxvt(a)) |
| genitive | ხახვის(ა) (xaxvis(a)) | ხახვების(ა) (xaxvebis(a)) | ხახვთ(ა) (xaxvt(a)) |
| instrumental | ხახვით(ა) (xaxvit(a)) | ხახვებით(ა) (xaxvebit(a)) | |
| adverbial | ხახვად(ა) (xaxvad(a)) | ხახვებად(ა) (xaxvebad(a)) | |
| vocative | ხახვო (xaxvo) | ხახვებო (xaxvebo) | ხახვნო (xaxvno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ხახვი (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ხახვზე (xaxvze) | ხახვებზე (xaxvebze) |
| -თან (near - ) | ხახვთან (xaxvtan) | ხახვებთან (xaxvebtan) |
| -ში (in - ) | ხახვში (xaxvši) | ხახვებში (xaxvebši) |
| -ვით (like a - ) | ხახვივით (xaxvivit) | ხახვებივით (xaxvebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ხახვისთვის (xaxvistvis) | ხახვებისთვის (xaxvebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ხახვისებრ (xaxvisebr) | ხახვებისებრ (xaxvebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ხახვისკენ (xaxvisḳen) | ხახვებისკენ (xaxvebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ხახვისგან (xaxvisgan) | ხახვებისგან (xaxvebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ხახვიდან (xaxvidan) | ხახვებიდან (xaxvebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ხახვითურთ (xaxviturt) | ხახვებითურთ (xaxvebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ხახვამდე (xaxvamde) | ხახვებამდე (xaxvebamde) |
Derived terms
- ზღვის ხახვი (zɣvis xaxvi)
- კლდის ხახვი (ḳldis xaxvi)
Descendants
- → Mingrelian: ხვარხვი (xvarxvi)
- →? Ossetian: хахуы (xax°y)
References
- Nikolayev, S. L.; Starostin, S. A. (1994), “*χǝ̄wχV”, in A North Caucasian Etymological Dictionary, Moscow: Asterisk Publishers
Further reading
- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ხახვი”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi
- Maq̇ašvili, Aleksandre (1961), “ხახვი”, in Boṭaniḳuri leksiḳoni [Botanical Dictionary], 2nd edition, Tbilisi: Sabč̣ota Sakartvelo
- Abulaʒe, Ilia (1973), “ხახვი”, in Ʒveli kartuli enis leksiḳoni (masalebi) [Dictionary of Old Georgian (Materials)] (in Georgian), Tbilisi: Metsniereba, page 561