ჭანჭური
Georgian
Alternative forms
- ჭიანჭური (č̣ianč̣uri) – dialectal
Etymology
Related to Laz ომბრი ჭაჭული (ombri ç̌aç̌uli), ომურ ჭანჭული (omur ç̌anç̌uli, “a cultivar of Prunus domestica”).[1][2] (This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)
Pronunciation
- IPA(key): /t͡ʃʼant͡ʃʼuri/
- Hyphenation: ჭან‧ჭუ‧რი
Noun
ჭანჭური • (č̣anč̣uri) (uncountable)
- a cultivar of plum (Prunus domestica) indigenous to Georgia with a small, juicy, slightly tart fruit
Inflection
Declension of ჭანჭური (see Georgian declension)
| singular | plural | archaic plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | ჭანჭური (č̣anč̣uri) | ჭანჭურები (č̣anč̣urebi) | ჭანჭურნი (č̣anč̣urni) |
| ergative | ჭანჭურმა (č̣anč̣urma) | ჭანჭურებმა (č̣anč̣urebma) | ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a)) |
| dative | ჭანჭურს(ა) (č̣anč̣urs(a)) | ჭანჭურებს(ა) (č̣anč̣urebs(a)) | ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a)) |
| genitive | ჭანჭურის(ა) (č̣anč̣uris(a)) | ჭანჭურების(ა) (č̣anč̣urebis(a)) | ჭანჭურთ(ა) (č̣anč̣urt(a)) |
| instrumental | ჭანჭურით(ა) (č̣anč̣urit(a)) | ჭანჭურებით(ა) (č̣anč̣urebit(a)) | |
| adverbial | ჭანჭურად(ა) (č̣anč̣urad(a)) | ჭანჭურებად(ა) (č̣anč̣urebad(a)) | |
| vocative | ჭანჭურო (č̣anč̣uro) | ჭანჭურებო (č̣anč̣urebo) | ჭანჭურნო (č̣anč̣urno) |
| Notes: archaic plurals might not exist. | |||
Postpositional inflection of ჭანჭური (see Georgian postpositions)
| postpositions taking a dative case | singular | plural |
|---|---|---|
| -ზე (on - ) | ჭანჭურზე (č̣anč̣urze) | ჭანჭურებზე (č̣anč̣urebze) |
| -თან (near - ) | ჭანჭურთან (č̣anč̣urtan) | ჭანჭურებთან (č̣anč̣urebtan) |
| -ში (in - ) | ჭანჭურში (č̣anč̣urši) | ჭანჭურებში (č̣anč̣urebši) |
| -ვით (like a - ) | ჭანჭურივით (č̣anč̣urivit) | ჭანჭურებივით (č̣anč̣urebivit) |
| postpositions taking a genitive case | singular | plural |
| -თვის (for - ) | ჭანჭურისთვის (č̣anč̣uristvis) | ჭანჭურებისთვის (č̣anč̣urebistvis) |
| -ებრ (like a - ) | ჭანჭურისებრ (č̣anč̣urisebr) | ჭანჭურებისებრ (č̣anč̣urebisebr) |
| -კენ (towards - ) | ჭანჭურისკენ (č̣anč̣urisḳen) | ჭანჭურებისკენ (č̣anč̣urebisḳen) |
| -გან (from/of - ) | ჭანჭურისგან (č̣anč̣urisgan) | ჭანჭურებისგან (č̣anč̣urebisgan) |
| postpositions taking an instrumental case | singular | plural |
| -დან (from / since - ) | ჭანჭურიდან (č̣anč̣uridan) | ჭანჭურებიდან (č̣anč̣urebidan) |
| -ურთ (together with - ) | ჭანჭურითურთ (č̣anč̣uriturt) | ჭანჭურებითურთ (č̣anč̣urebiturt) |
| postpositions taking an adverbial case | singular | plural |
| -მდე (up to - ) | ჭანჭურამდე (č̣anč̣uramde) | ჭანჭურებამდე (č̣anč̣urebamde) |
Descendants
- → Armenian: ճանճուռ (čančuṙ), ճանճուլ (čančul), ճանջուլ (čanǰul)
- → Azerbaijani: cancur, cancul[3]
- → Bats: ჭაჼჭურ (č̣ãč̣ur)
- → Svan: ჭანჭურ (č̣anč̣ur)
- → Turkish: cancur, çançur, cancol
- → Avar: чӏанчӏур (čʼančʼur)[3]
- → Khvarshi: чӏанчӏул (č’anč’ul)[3]
- → Botlikh: чӏанчӏур (čʼančʼur)[3]
- → Godoberi: чӏанчӏур[3]
- → Chamalal: чӏанчӏур (čʼančʼur), чӏанчӏар (čʼančʼar)[3]
- → Andi: чӏимчӏур (čʼimčʼur)[3]
- → Russian: чанчу́ри (čančúri)
References
- Aleksiva, Irfan Çağatay (2020), “q̇omuri”, in Dictionary of Laz Plant Names (LINCOM Scientific Dictionaries; 3), München: LINCOM GmbH, page 42
- Tandilava, Ali (2013), “ჭაჭული”, in Merab Čuxua, Natela Kutelia, Lile Tandilava, Lali Ezugbaia, editors, Lazuri leksiḳoni [Laz Dictionary], online version prepared by Levan Vašaḳiʒe, Tbilisi
- Халилов, М. Ш. (2004) Грузинско-дагестанские языковые контакты [Georgian–Daghestanian linguistic contacts] (in Russian), Moscow: Nauka, page 231–232
Further reading
- Čikobava, Arnold et al., editors (1950–1964), “ჭანჭური”, in Kartuli enis ganmarṭebiti leksiḳoni [Explanatory Dictionary of the Georgian language] (in Georgian), Tbilisi
- Rayfield, Donald, editor (2006), “ჭანჭური”, in A Comprehensive Georgian–English Dictionary, London: Garnett Press
- Ɣlonṭi, Aleksandre (1975), “ჭიანჭური”, in Kartul ḳilo-tkmata siṭq̇vis ḳona [Dictionary of dialectal Georgian words] (in Georgian), volume II, Tbilisi: Academy Press, page 338b