พระยา

พระยา

Thai

Alternative forms

Alternative forms

• ^†พญา (pá-yaa)
• ^†พรญา
• ^†พระญา
• ^†เพี้ย (píia)

 

Etymology

From Old Khmer brañā, °brañā (“title of high-ranking official”), probably from bra (“an honorific for gods, priests, royal persons, etc, as well as for things and beings in connection with them”, literally “holy; sacred; divine; etc”) + ñā (“constituent of titles of the mandarinate”), an apheresis of ʼājñā (“authority, power; command, order; etc”), according to a proposal of Michel Ferlus in 2008.[1] Cognate with and re-borrowed as Modern Khmer ព្រះញា (prĕəhñiə).

Pronunciation

Orthographic		พระยา b r a y ā
Phonemic		พฺระ-ยา b ̥ r a – y ā
Romanization	Paiboon	prá-yaa
	Royal Institute	phra-ya
(standard) IPA(key)		/pʰra˦˥.jaː˧/(R)

Noun

พระยา • (prá-yaa)

1. (archaic) chief, lord, master, leader; ruler, administrator, person in authority, person in charge; person of dignity, person of rank, exalted person; monarch, sovereign; royal person; also used as an honorific.
   • 1869, เจ้าพระยาทิพากรวงศมหาโกษาธิบดี (ขำ บุนนาค), “๑๒๗. พระยาสุเรนทรราชเสนาเชิญศุภอักษรไปเชียงใหม่”, in พระราชพงศาวดาร กรุงรัตนโกสินทร์ รัชชกาลที่ ๓ ฉะบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์‎, Bangkok: โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, published 1938, retrieved 2019-07-13:

     ลุศักราช ๑๒๐๑ ปีกุน เอกศก เป็นปีที่ ๑๖ ณ วันเดือน ๕ ขึ้น ๓ ค่ำ โปรดให้พระยาสุเรนทรราชเสนา นายพลพ่าย มหาดเล็ก เป็นข้าหลวงเชิญศุภอักษรขึ้นไปถึงพระยาเชียงใหม่ พระยาละคร พระยาลำพูน ให้ชำระเงินคืนให้แก่ลูกค้าพวกอังกฤษ

     lú sàk-gà-ràat · pan sɔ̌ɔng rɔ́ɔi èt · bpii gun · èek-gà-sòk · bpen bpii tîi · sìp hòk · ná · wan dʉʉan · hâa · kʉ̂n · sǎam · kâm · bpròot hâi prá-yaa sù-reen râat-chá sěe-naa · naai pon-lá pâai · má-hàat-lék · bpen kâa-lǔuang chəən sùp-pá-àk-sɔ̌ɔn kʉ̂n bpai tʉ̌ng prá-yaa chiiang-mài · prá-yaa lá-kɔɔn · prá-yaa lam-puun · hâi cham-rá ngən kʉʉn hâi gɛ̀ɛ lûuk-káa pûuak ang-grìt

     [Once it] reached the year 1201, the Year of the Pig, Year One, being the 16th year [of this reign]; on the 3rd day of the waxing moon of the 5th month, [His Majesty] kindly appointed Phraya Suren Ratchasena and Nai Phonlaphai the page as royal officials carrying a letter of prosperity up to [the] Phraya [of] Chiang Mai, [the] Phraya [of] La-khon, [and the] Phraya [of] Lamphun, [which] ordered them to pay the money back to the merchants [from] the English faction.

2. (historical) the Thai noble rank above พระ (prá) and below เจ้าพระยา (jâao-prá-yaa); holder of this rank.

Derived terms

Derived terms

• เจ้าพระยา (jâao-prá-yaa)
• ท้าวพระยา (táao-prá-yaa)
• พระยาโต๊ะทอง
• พระยาเทครัว
• พระยาพานทอง
• พระยาวัน
• สิบพ่อค้าไม่เท่าพระยาเลี้ยง

 

See also

• (noble ranks) บรรดาศักดิ์ (ban-daa-sàk); สมเด็จเจ้าพระยา (sǒm-dèt-jâao-prá-yaa), เจ้าพระยา (jâao-prá-yaa), พระยา (prá-yaa), พระ (prá), หลวง (lǔuang), ขุน (kǔn), หมื่น (mʉ̀ʉn), พัน (pan), นาย (naai) ^{(Category: Thai noble ranks)}

References

1. Phillip Jenner's Dictionary of Pre-Angkorian Khmer and Dictionary of Angkorian Khmer (Pacific Linguistics, 2009).