ผู้บัญชาการ

Thai

Etymology

From ผู้ (pûu, “person; man”, used as agent noun prefix) +‎ บัญชา (ban-chaa, “to direct; to command”) +‎ การ (gaan, “activity; affair; business”).

Pronunciation

Orthographic		ผู้บัญชาการ pʰ ū ˆ ɓ ạ ɲ d͡ʑ ā k ā r
Phonemic		พู่-บัน-ชา-กาน b ū ˋ – ɓ ạ n – d͡ʑ ā – k ā n
Romanization	Paiboon	pûu-ban-chaa-gaan
	Royal Institute	phu-ban-cha-kan
(standard) IPA^(key)		/pʰuː˥˩.ban˧.t͡ɕʰaː˧.kaːn˧/^(R)

Noun

ผู้บัญชาการ • (pûu-ban-chaa-gaan) (classifier คน)

(especially of a police or military body) chief; leader; commander. Abbreviation: ผบ. (pɔ̌ɔ-bɔɔ)
- ผู้บัญชาการทหารบก
  pûu-ban-chaa-gaan tá-hǎan bɔɔ-gɔɔ
  Chief of the Army; Chief of the Land Staff; Chief of the Land Force
- ผู้บัญชาการตำรวจนครบาล
  pûu-ban-chaa-gaan dtam-rùuat ná-kɔɔn-baan
  Metropolitan Police Commander
- ผู้บัญชาการทหารอากาศ
  pûu-ban-chaa-gaan tá-hǎan aa-gàat
  Chief of the Air Force; Chief of the Air Staff
(historical) head (of a university), as rector, president, chancellor, etc.
- 1917 April 15, “ประกาศตั้งอธิบดีกรมมหาวิทยาลัยและตั้งผู้บัญชาการจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ลงวันที่ ๖ เมษายน ๒๔๖๐”, in ราชกิจจานุเบกษา‎, volume 34, Bangkok: สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี, retrieved 2019-09-28, page 23:
  ให้...มหาอำมาตย์ตรี พระยาอนุกิจวิธูรเปนผู้บัญชาการจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย...ตั้งแต่บัดนี้ไป
  hâi ... má-hǎa-am-màat-dtrii · prá-yaa à-nú gìt wí-tuun bpen pûu-ban-chaa-gaan jù-laa-long-gɔɔn má-hǎa-wít-tá-yaa-lai ... dtâng-dtɛ̀ɛ bàt-níi bpai
  Maha Ammat Tri Phraya Anukit Withun shall be...President of Chulalongkorn University...henceforth onwards.

Usage notes

As for the second sense, the term was, historically, only used for Chulalongkorn University from 1917 to 1932, after which the post was renamed อธิการบดี (à-tí-gaan-bɔɔ-dii).

Related terms

ผู้กำกับการ
ผู้จัดการ (pûu-jàt-gaan)
ผู้บังคับการ
ผู้ประศาสน์การ (pûu-bprà-sàat-gaan)
ผู้ว่าการ (pûu-am-nuai-gaan)
ผู้อำนวยการ (pûu-am-nuai-gaan)