स्वप्न

स्वप्न

Hindi

Etymology

Borrowed from Sanskrit स्वप्न (svápna).

Noun

स्वप्न • (svapn) m (Urdu spelling سوپن‎)

1. dream
2. sleep

Declension

Declension of स्वप्न (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	स्वप्न svapn	स्वप्न svapn
oblique	स्वप्न svapn	स्वप्नों svapnõ
vocative	स्वप्न svapn	स्वप्नो svapno

Synonyms

• सपना (sapnā)
• ख़्वाब (xvāb)

Derived terms

• स्वप्न देखना (svapn dekhnā)

---

Sanskrit

Alternative forms

Alternative scripts

• ᬲ᭄ᬯᬧ᭄ᬦ (Balinese script)
• স্ৱপ্ন (Assamese script)
• স্বপ্ন (Bengali script)
• 𑰭𑰿𑰪𑰢𑰿𑰡 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑁆𑀯𑀧𑁆𑀦 (Brahmi script)
• 𑌸𑍍𑌵𑌪𑍍𑌨 (Grantha script)
• સ્વપ્ન (Gujarati script)
• ਸੑਵਪੑਨ (Gurmukhi script)
• ꦱ꧀ꦮꦥ꧀ꦤ (Javanese script)
• ស្វប្ន (Khmer script)
• ಸ್ವಪ್ನ (Kannada script)
• ສ຺ວປ຺ນ (Lao script)
• സ്വപ്ന (Malayalam script)
• 𑘭𑘿𑘪𑘢𑘿𑘡 (Modi script)
• ᠰᢦᢒᠨᠠ᠋ (Mongolian script)
• ᠰᠣᠸᠠᢒᠨᠠ (Manchu script)
• သွပ္န (Burmese script)
• 𑧍𑧠𑧊𑧂𑧠𑧁 (Nandinagari script)
• 𑐳𑑂𑐰𑐥𑑂𑐣 (Newa script)
• ସ୍ଵପ୍ନ (Oriya script)
• ꢱ꣄ꢮꢦ꣄ꢥ (Saurashtra script)
• 𑆱𑇀𑆮𑆥𑇀𑆤 (Sharada script)
• 𑖭𑖿𑖪𑖢𑖿𑖡 (Siddham script)
• ස්වප්න (Sinhalese script)
• స్వప్న (Telugu script)
• สฺวปฺน (Thai script)
• སྭ་པྣ (Tibetan script)
• 𑒮𑓂𑒫𑒣𑓂𑒢 (Tirhuta script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *swápnas (“sleep, dream”), from Proto-Indo-European *swépnos (“sleep, dream”), from *swep- (“to sleep”). Cognate with Avestan 𐬓𐬀𐬟𐬥𐬀‎ (xᵛafna), Latin somnus, sopor, Ancient Greek ὕπνος (húpnos), Lithuanian sapnas, Persian خواب‎ (xvāb, “dream”), Old Church Slavonic сънъ (sŭnŭ), Old English swefn (whence English sweven).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /sʋɐ́p.nɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈs̪ʋɐp.n̪ɐ/

Noun

स्वप्न • (svápna) m

1. sleep, sleeping
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.86.6:

     न स स्वो दक्षो वरुण ध्रुतिः सा सुरा मन्युर्विभीदको अचित्तिः ।
     अस्ति ज्यायान्कनीयस उपारे स्वप्नश्चनेदनृतस्य प्रयोता॥

     na sa svo dakṣo varuṇa dhrutiḥ sā surā manyurvibhīdako acittiḥ .
     asti jyāyānkanīyasa upāre svapnaścanedanṛtasya prayotā.

     Not our own will betrayed us, but seduction, thoughtlessness, Varuṇa wine, dice, or anger.
     The old is near to lead astray the younger: even sleep removeth not all evil-doing.

2. dream, dreaming
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.28.10:

     यो मे राजन्युज्यो वा सखा वा स्वप्ने भयं भीरवे मह्यमाह ।
     स्तेनो वा यो दिप्सति नो वृको वा त्वं तस्माद्वरुण पाह्यस्मान् ॥

     yo me rājanyujyo vā sakhā vā svapne bhayaṃ bhīrave mahyamāha .
     steno vā yo dipsati no vṛko vā tvaṃ tasmādvaruṇa pāhyasmān .

     O King, whoever, be he friend or kinsman, hath threatened me affrighted in my dream-
     If any wolf or robber fain would harm us, therefrom, O Varuṇa, give thou us protection.

3. sleepiness, drowsiness

Declension

Masculine a-stem declension of स्वप्न (svápna)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	स्वप्नः svápnaḥ	स्वप्नौ svápnau	स्वप्नाः / स्वप्नासः¹ svápnāḥ / svápnāsaḥ¹
Vocative	स्वप्न svápna	स्वप्नौ svápnau	स्वप्नाः / स्वप्नासः¹ svápnāḥ / svápnāsaḥ¹
Accusative	स्वप्नम् svápnam	स्वप्नौ svápnau	स्वप्नान् svápnān
Instrumental	स्वप्नेन svápnena	स्वप्नाभ्याम् svápnābhyām	स्वप्नैः / स्वप्नेभिः¹ svápnaiḥ / svápnebhiḥ¹
Dative	स्वप्नाय svápnāya	स्वप्नाभ्याम् svápnābhyām	स्वप्नेभ्यः svápnebhyaḥ
Ablative	स्वप्नात् svápnāt	स्वप्नाभ्याम् svápnābhyām	स्वप्नेभ्यः svápnebhyaḥ
Genitive	स्वप्नस्य svápnasya	स्वप्नयोः svápnayoḥ	स्वप्नानाम् svápnānām
Locative	स्वप्ने svápne	स्वप्नयोः svápnayoḥ	स्वप्नेषु svápneṣu
Notes	¹Vedic

Derived terms

• दुःस्वप्न (duḥsvápna)

Descendants

• → Early Assamese: স্বপন (sbopono)
  • Assamese: সপোন (xopün)
• → Marathi: स्वप्न (svapna)
• → Bengali: স্বপ্ন (sẇpnô)
• Pali: soppa
• Paisaci Prakrit:
  • Punjabi: ਸੁਪਨਾ (supnā), ਸੁਫਨਾ (suphnā)
• Sauraseni Prakrit:
  • Gujarati: સોણું (soṇũ), સમણું (samṇũ)
  • Hindi: सपना (sapnā)
  • Urdu: سپنا‎ (sapnā)
• → Hindi: स्वप्न (svapna)
• Maithili: 𑒮𑒣𑒢𑒰 (sapanā)
• → Kannada: ಸ್ವಪ್ನ (svapna)
• → Malayalam: സ്വപ്നം (svapnaṃ)
• → Tamil: சொப்பனம் (coppaṉam)
• → Telugu: స్వప్నము (svapnamu)