सामन्
See also: सामने, सुम्न, समान, सामना, and सामान
Sanskrit
Etymology 1
From Proto-Indo-Aryan *sHā́ma, from Proto-Indo-Iranian *sHā́ma, from Proto-Indo-European *sh₂om-n̥, from *sh₂em- (“to sing”). Cognate with Hittite [script needed] (išḫamai), Ancient Greek ῠ̔́μνος (húmnos, “song, hymn, ode”).
The Uṇādi-sūtra, IV, 152 derives it from the root स्यति (syáti) as "destroying sin"; in Yāska's Nirukta the word is apparently connected with सम्मित (sánati); by others derived from सनति (sanati), सान्त्वयति (sāntvayati).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /s̪ɑ́ː.mɐn̪/
- (Classical) IPA(key): /ˈs̪ɑː.mɐn̪/
Noun
सामन् • (sā́man) n
- any song or tune (sacred or profane, also the hum of bees)
- the faculty of uttering sounds
Declension
| Neuter an-stem declension of सामन् (sā́man) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | साम sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Vocative | सामन् / साम sā́man / sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Accusative | साम sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Instrumental | साम्ना sā́mnā | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभिः sā́mabhiḥ |
| Dative | साम्ने sā́mne | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभ्यः sā́mabhyaḥ |
| Ablative | साम्नः sā́mnaḥ | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभ्यः sā́mabhyaḥ |
| Genitive | साम्नः sā́mnaḥ | साम्नोः sā́mnoḥ | साम्नाम् sā́mnām |
| Locative | साम्नि / सामनि sā́mni / sā́mani | साम्नोः sā́mnoḥ | सामसु sā́masu |
Etymology 2
From the root सन् (san, “to gain, acquire”).
Noun
सामन् • (sā́man) n
- acquisition, possession, property, wealth, abundance
Etymology 3
Probably connected with सान्त्वयति (sāntvayati, “to console, comfort, soothe”); according to some from सनति (sánati, “to gain, acquire”).
Declension
| Neuter an-stem declension of सामन् (sā́man) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | साम sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Vocative | सामन् / साम sā́man / sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Accusative | साम sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Instrumental | साम्ना sā́mnā | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभिः sā́mabhiḥ |
| Dative | साम्ने sā́mne | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभ्यः sā́mabhyaḥ |
| Ablative | साम्नः sā́mnaḥ | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभ्यः sā́mabhyaḥ |
| Genitive | साम्नः sā́mnaḥ | साम्नोः sā́mnoḥ | साम्नाम् sā́mnām |
| Locative | साम्नि / सामनि sā́mni / sā́mani | साम्नोः sā́mnoḥ | सामसु sā́masu |
Noun
सामन् • (sā́man) n or m
- calming, tranquillizing, (especially) kind or gentle words for winning an adversary, conciliation, negotiation (one of the 4 उपाय (upāyas) or means of success against an enemy, the other 3 being दान (dāna), भेद (bheda), and दण्ड (daṇḍa))
- (in the beginning of a compound or instrumental singular and plural) "by friendly means or in a friendly way, willingly, voluntarily"
Declension
| Masculine an-stem declension of सामन् (sā́man) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सामा sā́mā | सामानौ / सामाना¹ sā́mānau / sā́mānā¹ | सामानः sā́mānaḥ |
| Vocative | सामन् sā́man | सामानौ / सामाना¹ sā́mānau / sā́mānā¹ | सामानः sā́mānaḥ |
| Accusative | सामानम् sā́mānam | सामानौ / सामाना¹ sā́mānau / sā́mānā¹ | साम्नः sā́mnaḥ |
| Instrumental | साम्ना sā́mnā | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभिः sā́mabhiḥ |
| Dative | साम्ने sā́mne | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभ्यः sā́mabhyaḥ |
| Ablative | साम्नः sā́mnaḥ | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभ्यः sā́mabhyaḥ |
| Genitive | साम्नः sā́mnaḥ | साम्नोः sā́mnoḥ | साम्नाम् sā́mnām |
| Locative | साम्नि / सामनि sā́mni / sā́mani | साम्नोः sā́mnoḥ | सामसु sā́masu |
| Notes |
| ||
| Neuter an-stem declension of सामन् (sā́man) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | साम sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Vocative | सामन् / साम sā́man / sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Accusative | साम sā́ma | साम्नी / सामनी sā́mnī / sā́manī | सामानि sā́māni |
| Instrumental | साम्ना sā́mnā | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभिः sā́mabhiḥ |
| Dative | साम्ने sā́mne | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभ्यः sā́mabhyaḥ |
| Ablative | साम्नः sā́mnaḥ | सामभ्याम् sā́mabhyām | सामभ्यः sā́mabhyaḥ |
| Genitive | साम्नः sā́mnaḥ | साम्नोः sā́mnoḥ | साम्नाम् sā́mnām |
| Locative | साम्नि / सामनि sā́mni / sā́mani | साम्नोः sā́mnoḥ | सामसु sā́masu |