वास्तु
See also: वसति, वस्ते, वस्तु, and वस्तू
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit वास्तु (vā́stu).
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /ʋɑːs.t̪uː/, [ʋäːs̪.t̪uː]
Noun
वास्तु • (vāstu) m
- vastu: the design and placement of buildings
- building, structure
- Synonym: इमारत (imārat)
Declension
Declension of वास्तु (masc u-stem)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | वास्तु vāstu | वास्तु vāstu |
| oblique | वास्तु vāstu | वास्तुओं vāstuõ |
| vocative | वास्तु vāstu | वास्तुओ vāstuo |
Derived terms
- वास्तुकला (vāstukalā, “architecture”)
Marathi
Etymology
From Sanskrit वास्तु (vāstu).
Pronunciation
- IPA(key): /ʋas.t̪u/, [ʋas.t̪uː]
Noun
वास्तु • (vāstu) n or f
- house; habitation
Declension
| Declension of वास्तु (vāstu) | |||
|---|---|---|---|
| direct singular | वास्तु vāstu | ||
| direct plural | वास्तवा vāstvā | ||
| singular | plural | ||
| nominative | वास्तु vāstu | वास्तवा vāstvā | |
| oblique | वास्तू- vāstū- | वास्तवां- vāstvāN- | |
| dative | वास्तूला vāstūlā | वास्तवांना vāstvāNnā | |
| ergative | वास्तूने vāstūne | वास्तवांनी vāstvāNni | |
| instrumental | वास्तूशी vāstūśi | वास्तवांशी vāstvāNśi | |
| locative | वास्तूत vāstūt | वास्तवांत vāstvāNt | |
| vocative | वास्तू vāstū | वास्तवांनो vāstvāNno | |
| Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Dative Note: -स (-sa) is archaic. -ते (-te) is limited to literary usage. Locative Note: -त (-ta) is a postposition. | |||
| Genitive declension of वास्तु | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| masculine object | feminine object | neuter object | oblique | |||||
| singular | plural | singular | plural | singular* | plural | |||
| singular subject | वास्तूचा vāstūċā | वास्तूचे vāstūce | वास्तूची vāstūci | वास्तूच्या vāstūca | वास्तूचे, वास्तूचं vāstūce, vāstūċa | वास्तूची vāstūci | वास्तूच्या vāstūca | |
| plural subject | वास्तवांचा vāstvāNċā | वास्तवांचे vāstvāNce | वास्तवांची vāstvāNci | वास्तवांच्या vāstvāNca | वास्तवांचे, वास्तवांचं vāstvāNce, vāstvāNċa | वास्तवांची vāstvāNci | वास्तवांच्या vāstvāNca | |
| * Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition. | ||||||||
References
- Molesworth, James Thomas (1857), “वास्तु”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
- Shridhar Ganesh Vaze (1911), “वास्तु”, in The Aryabhusan School Dictionary, Poona: Arya-Bhushan Press
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- ᬯᬵᬲ᭄ᬢᬸ (Balinese script)
- ৱাস্তু (Assamese script)
- বাস্তু (Bengali script)
- 𑰪𑰯𑰭𑰿𑰝𑰲 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀸𑀲𑁆𑀢𑀼 (Brahmi script)
- 𑌵𑌾𑌸𑍍𑌤𑍁 (Grantha script)
- વાસ્તુ (Gujarati script)
- ਵਾਸੑਤੁ (Gurmukhi script)
- ꦮꦴꦱ꧀ꦠꦸ (Javanese script)
- វាស្តុ (Khmer script)
- ವಾಸ್ತು (Kannada script)
- ວາສ຺ຕຸ (Lao script)
- വാസ്തു (Malayalam script)
- 𑘪𑘰𑘭𑘿𑘝𑘳 (Modi script)
- ᠸᠠᢗᠰᢐᠤ (Mongolian script)
- ᠸᠠ᠊ᠠᠰ᠌ᢠᡠ (Manchu script)
- ဝါသ္တု (Burmese script)
- 𑧊𑧑𑧍𑧠𑦽𑧔 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐵𑐳𑑂𑐟𑐸 (Newa script)
- ଵାସ୍ତୁ (Oriya script)
- ꢮꢵꢱ꣄ꢡꢸ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆳𑆱𑇀𑆠𑆶 (Sharada script)
- 𑖪𑖯𑖭𑖿𑖝𑖲 (Siddham script)
- වාස්තු (Sinhalese script)
- వాస్తు (Telugu script)
- วาสฺตุ (Thai script)
- ཝཱ་སྟུ (Tibetan script)
- 𑒫𑒰𑒮𑓂𑒞𑒳 (Tirhuta script)
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *Hwā́stu, from Proto-Indo-Iranian *Hwā́stu, from Proto-Indo-European *h₂wóstu, from *h₂wes- (“to dwell”). Cognate with Tocharian B ost.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ʋɑ́ːs.tu/
- (Classical) IPA(key): /ˈʋɑːs̪.t̪u/
Noun
वास्तु • (vā́stu) n
- the site or foundation of a house, site, ground, building or dwelling-place, habitation, homestead, house
- an apartment, chamber
- the pot-herb Chenopodium album
- a kind of grain (compare वास्तुमय (vā́stu-maya))
Declension
| Neuter u-stem declension of वास्तु (vā́stu) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वास्तु vā́stu | वास्तुनी vā́stunī | वास्तू / वास्तु / वास्तूनि¹ vā́stū / vā́stu / vā́stūni¹ |
| Vocative | वास्तु / वास्तो vā́stu / vā́sto | वास्तुनी vā́stunī | वास्तू / वास्तु / वास्तूनि¹ vā́stū / vā́stu / vā́stūni¹ |
| Accusative | वास्तु vā́stu | वास्तुनी vā́stunī | वास्तू / वास्तु / वास्तूनि¹ vā́stū / vā́stu / vā́stūni¹ |
| Instrumental | वास्तुना / वास्त्वा² vā́stunā / vā́stvā² | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभिः vā́stubhiḥ |
| Dative | वास्तवे / वास्त्वे³ vā́stave / vā́stve³ | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ |
| Ablative | वास्तोः / वास्तुनः¹ / वास्त्वः³ vā́stoḥ / vā́stunaḥ¹ / vā́stvaḥ³ | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ |
| Genitive | वास्तोः / वास्तुनः¹ / वास्त्वः³ vā́stoḥ / vā́stunaḥ¹ / vā́stvaḥ³ | वास्तुनोः vā́stunoḥ | वास्तूनाम् vā́stūnām |
| Locative | वास्तुनि vā́stuni | वास्तुनोः vā́stunoḥ | वास्तुषु vā́stuṣu |
| Notes |
| ||
Derived terms
- अवास्तु (avāstú, “homeless”)
Noun
वास्तु • (vā́stu) m
- name of one of the 8 Vasus
- name of a rakshasa
Declension
| Masculine u-stem declension of वास्तु (vā́stu) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वास्तुः vā́stuḥ | वास्तू vā́stū | वास्तवः vā́stavaḥ |
| Vocative | वास्तो vā́sto | वास्तू vā́stū | वास्तवः vā́stavaḥ |
| Accusative | वास्तुम् vā́stum | वास्तू vā́stū | वास्तून् vā́stūn |
| Instrumental | वास्तुना / वास्त्वा¹ vā́stunā / vā́stvā¹ | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभिः vā́stubhiḥ |
| Dative | वास्तवे / वास्त्वे² vā́stave / vā́stve² | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ |
| Ablative | वास्तोः / वास्त्वः² vā́stoḥ / vā́stvaḥ² | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ |
| Genitive | वास्तोः / वास्त्वः² vā́stoḥ / vā́stvaḥ² | वास्त्वोः vā́stvoḥ | वास्तूनाम् vā́stūnām |
| Locative | वास्तौ vā́stau | वास्त्वोः vā́stvoḥ | वास्तुषु vā́stuṣu |
| Notes |
| ||
Noun
वास्तु • (vā́stu) f
- (probably) name of a river
Declension
| Feminine u-stem declension of वास्तु (vā́stu) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | वास्तुः vā́stuḥ | वास्तू vā́stū | वास्तवः vā́stavaḥ |
| Vocative | वास्तो vā́sto | वास्तू vā́stū | वास्तवः vā́stavaḥ |
| Accusative | वास्तुम् vā́stum | वास्तू vā́stū | वास्तूः vā́stūḥ |
| Instrumental | वास्त्वा vā́stvā | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभिः vā́stubhiḥ |
| Dative | वास्तवे / वास्त्वे¹ / वास्त्वै² vā́stave / vā́stve¹ / vā́stvai² | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ |
| Ablative | वास्तोः / वास्त्वाः² vā́stoḥ / vā́stvāḥ² | वास्तुभ्याम् vā́stubhyām | वास्तुभ्यः vā́stubhyaḥ |
| Genitive | वास्तोः / वास्त्वाः² vā́stoḥ / vā́stvāḥ² | वास्त्वोः vā́stvoḥ | वास्तूनाम् vā́stūnām |
| Locative | वास्तौ / वास्त्वाम्² vā́stau / vā́stvām² | वास्त्वोः vā́stvoḥ | वास्तुषु vā́stuṣu |
| Notes |
| ||
References
- Monier Williams (1899), “वास्तु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0948.