रुद्ध
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬭᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
- ৰুদ্ধ (Bengali script)
- রুদ্ধ (Bengali script)
- 𑰨𑰲𑰟𑰿𑰟 (Bhaiksuki script)
- 𑀭𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
- 𑌰𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
- રુદ્ધ (Gujarati script)
- ꦫꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
- ರುದ್ಧ (Kannada script)
- ရုဒ္ဓ (Burmese script)
- ରୁଦ୍ଧ (Oriya script)
- ꢬꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
- 𑆫𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
- 𑖨𑗜𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
- రుద్ధ (Telugu script)
- རུདྡྷ (Tibetan script)
- 𑒩𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *rudᶻdʰás, from the root *rawdʰ- (“to obstruct, hinder, block”). Cognate with Avestan 𐬀𐬎𐬎𐬀𐬭𐬀𐬊𐬜𐬆𐬧𐬙𐬌 (auuaraoδəṇti), 𐬬𐬍𐬭𐬀𐬊𐬜𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (vīraoδaiieiti).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɽud̪.d̪ʱɐ́/, [ɽud̪̚.d̪ʱɐ́]
- (Classical) IPA(key): /ˈɽud̪.d̪ʱɐ/, [ˈɽud̪̚.d̪ʱɐ]
Adjective
रुद्ध • (ruddhá)
- obstructed, stopped, suppressed, withheld
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
- shut, closed, covered
- c. 400 BCE, Mahābhārata
Declension
| Masculine a-stem declension of रुद्ध (ruddhá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रुद्धः ruddháḥ | रुद्धौ ruddhaú | रुद्धाः / रुद्धासः¹ ruddhā́ḥ / ruddhā́saḥ¹ |
| Vocative | रुद्ध rúddha | रुद्धौ rúddhau | रुद्धाः / रुद्धासः¹ rúddhāḥ / rúddhāsaḥ¹ |
| Accusative | रुद्धम् ruddhám | रुद्धौ ruddhaú | रुद्धान् ruddhā́n |
| Instrumental | रुद्धेन ruddhéna | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धैः / रुद्धेभिः¹ ruddhaíḥ / ruddhébhiḥ¹ |
| Dative | रुद्धाय ruddhā́ya | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ |
| Ablative | रुद्धात् ruddhā́t | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ |
| Genitive | रुद्धस्य ruddhásya | रुद्धयोः ruddháyoḥ | रुद्धानाम् ruddhā́nām |
| Locative | रुद्धे ruddhé | रुद्धयोः ruddháyoḥ | रुद्धेषु ruddhéṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of रुद्धा (ruddhā́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रुद्धा ruddhā́ | रुद्धे ruddhé | रुद्धाः ruddhā́ḥ |
| Vocative | रुद्धे rúddhe | रुद्धे rúddhe | रुद्धाः rúddhāḥ |
| Accusative | रुद्धाम् ruddhā́m | रुद्धे ruddhé | रुद्धाः ruddhā́ḥ |
| Instrumental | रुद्धया / रुद्धा¹ ruddháyā / ruddhā́¹ | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धाभिः ruddhā́bhiḥ |
| Dative | रुद्धायै ruddhā́yai | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धाभ्यः ruddhā́bhyaḥ |
| Ablative | रुद्धायाः ruddhā́yāḥ | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धाभ्यः ruddhā́bhyaḥ |
| Genitive | रुद्धायाः ruddhā́yāḥ | रुद्धयोः ruddháyoḥ | रुद्धानाम् ruddhā́nām |
| Locative | रुद्धायाम् ruddhā́yām | रुद्धयोः ruddháyoḥ | रुद्धासु ruddhā́su |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of रुद्ध (ruddhá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रुद्धम् ruddhám | रुद्धे ruddhé | रुद्धानि / रुद्धा¹ ruddhā́ni / ruddhā́¹ |
| Vocative | रुद्ध rúddha | रुद्धे rúddhe | रुद्धानि / रुद्धा¹ rúddhāni / rúddhā¹ |
| Accusative | रुद्धम् ruddhám | रुद्धे ruddhé | रुद्धानि / रुद्धा¹ ruddhā́ni / ruddhā́¹ |
| Instrumental | रुद्धेन ruddhéna | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धैः / रुद्धेभिः¹ ruddhaíḥ / ruddhébhiḥ¹ |
| Dative | रुद्धाय ruddhā́ya | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ |
| Ablative | रुद्धात् ruddhā́t | रुद्धाभ्याम् ruddhā́bhyām | रुद्धेभ्यः ruddhébhyaḥ |
| Genitive | रुद्धस्य ruddhásya | रुद्धयोः ruddháyoḥ | रुद्धानाम् ruddhā́nām |
| Locative | रुद्धे ruddhé | रुद्धयोः ruddháyoḥ | रुद्धेषु ruddhéṣu |
| Notes |
| ||
Related terms
- रुणद्धि (ruṇaddhi)
- रोध (rodha)
- विरोध (virodha)
References
- Monier Williams (1899), “रुद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0884.