रहस्य
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit रहस्य (rahasya).
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /ɾə.ɦəs.jᵊ/, [ɾɛ.ɦɛs̪.jᵊ]
Noun
रहस्य • (rahasya) m (Urdu spelling رہسیہ)
- secret, mystery
- Synonyms: राज़ (rāz), भेद (bhed)
- उसके स्वास्थ्य का रहस्य क्या है?
- uske svāsthya kā rahasy kyā hai?
- What is the secret to his health?
- थानेदार ने रहस्य झट से खोल दिया।
- thānedār ne rahasy jhaṭ se khol diyā.
- The police inspector quickly solved the mystery.
Declension
Declension of रहस्य (masc cons-stem)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | रहस्य rahasya | रहस्य rahasya |
| oblique | रहस्य rahasya | रहस्यों rahasyõ |
| vocative | रहस्य rahasya | रहस्यो rahasyo |
Derived terms
- रहस्यपूर्ण (rahasyapūrṇ, “mysterious, secretive”)
- रहस्यमयता (rahasyamaytā, “mysteriousness”)
Further reading
- Bahri, Hardev (1989), “रहस्य”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
- Caturvedi, Mahendra; Bhola Nath Tiwari (1970), “रहस्य”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *raȷ́ʰ- (“secret, mystery; to abandon”). Cognate with Persian راز (râz). Also related to रहति (rahati, “to abandon”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɾɐ.ɦɐs.jɐ/
- (Classical) IPA(key): /ɾɐˈɦɐs̪.jɐ/
Adjective
रहस्य • (rahasya)
- secret, private, clandestine, concealed, mysterious
Declension
| Masculine a-stem declension of रहस्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | रहस्यः (rahasyaḥ) | ||
| Gen. sg. | रहस्यस्य (rahasyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रहस्यः (rahasyaḥ) | रहस्यौ (rahasyau) | रहस्याः (rahasyāḥ) |
| Vocative | रहस्य (rahasya) | रहस्यौ (rahasyau) | रहस्याः (rahasyāḥ) |
| Accusative | रहस्यम् (rahasyam) | रहस्यौ (rahasyau) | रहस्यान् (rahasyān) |
| Instrumental | रहस्येन (rahasyena) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्यैः (rahasyaiḥ) |
| Dative | रहस्याय (rahasyāya) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ) |
| Ablative | रहस्यात् (rahasyāt) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ) |
| Genitive | रहस्यस्य (rahasyasya) | रहस्ययोः (rahasyayoḥ) | रहस्यानाम् (rahasyānām) |
| Locative | रहस्ये (rahasye) | रहस्ययोः (rahasyayoḥ) | रहस्येषु (rahasyeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of रहस्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | रहस्या (rahasyā) | ||
| Gen. sg. | रहस्यायाः (rahasyāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रहस्या (rahasyā) | रहस्ये (rahasye) | रहस्याः (rahasyāḥ) |
| Vocative | रहस्ये (rahasye) | रहस्ये (rahasye) | रहस्याः (rahasyāḥ) |
| Accusative | रहस्याम् (rahasyām) | रहस्ये (rahasye) | रहस्याः (rahasyāḥ) |
| Instrumental | रहस्यया (rahasyayā) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्याभिः (rahasyābhiḥ) |
| Dative | रहस्यायै (rahasyāyai) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्याभ्यः (rahasyābhyaḥ) |
| Ablative | रहस्यायाः (rahasyāyāḥ) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्याभ्यः (rahasyābhyaḥ) |
| Genitive | रहस्यायाः (rahasyāyāḥ) | रहस्ययोः (rahasyayoḥ) | रहस्यानाम् (rahasyānām) |
| Locative | रहस्यायाम् (rahasyāyām) | रहस्ययोः (rahasyayoḥ) | रहस्यासु (rahasyāsu) |
| Neuter a-stem declension of रहस्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | रहस्यम् (rahasyam) | ||
| Gen. sg. | रहस्यस्य (rahasyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रहस्यम् (rahasyam) | रहस्ये (rahasye) | रहस्यानि (rahasyāni) |
| Vocative | रहस्य (rahasya) | रहस्ये (rahasye) | रहस्यानि (rahasyāni) |
| Accusative | रहस्यम् (rahasyam) | रहस्ये (rahasye) | रहस्यानि (rahasyāni) |
| Instrumental | रहस्येन (rahasyena) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्यैः (rahasyaiḥ) |
| Dative | रहस्याय (rahasyāya) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ) |
| Ablative | रहस्यात् (rahasyāt) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ) |
| Genitive | रहस्यस्य (rahasyasya) | रहस्ययोः (rahasyayoḥ) | रहस्यानाम् (rahasyānām) |
| Locative | रहस्ये (rahasye) | रहस्ययोः (rahasyayoḥ) | रहस्येषु (rahasyeṣu) |
Noun
रहस्य • (rahasya) n
- a secret, any secret doctrine or mystery, any subtle or recondite point, mystical or esoteric teaching
Declension
| Neuter a-stem declension of रहस्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | रहस्यम् (rahasyam) | ||
| Gen. sg. | रहस्यस्य (rahasyasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | रहस्यम् (rahasyam) | रहस्ये (rahasye) | रहस्यानि (rahasyāni) |
| Vocative | रहस्य (rahasya) | रहस्ये (rahasye) | रहस्यानि (rahasyāni) |
| Accusative | रहस्यम् (rahasyam) | रहस्ये (rahasye) | रहस्यानि (rahasyāni) |
| Instrumental | रहस्येन (rahasyena) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्यैः (rahasyaiḥ) |
| Dative | रहस्याय (rahasyāya) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ) |
| Ablative | रहस्यात् (rahasyāt) | रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām) | रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ) |
| Genitive | रहस्यस्य (rahasyasya) | रहस्ययोः (rahasyayoḥ) | रहस्यानाम् (rahasyānām) |
| Locative | रहस्ये (rahasye) | रहस्ययोः (rahasyayoḥ) | रहस्येषु (rahasyeṣu) |
Descendants
- Bengali: রহস্য (rôhôśśo)
- Pali: rahassa
- → Thai: รหัส (rá-hàt)
- Maharastri Prakrit: 𑀭𑀳𑀲𑁆𑀲 (rahassa)
- → Hindi: रहस्य (rahasya)
- → Kannada: ರಹಸ್ಯ (rahasya)
- → Malayalam: രഹസ്യം (rahasyaṃ)
- → Tamil: ரகசியம் (rakaciyam)
- → Telugu: రహస్యము (rahasyamu)
- → Malay: rahsia
- → Indonesian: rahasia
- → Thai: รหัสย์ (rá-hàt)
References
- Monier Williams (1899), “रहस्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0871.