योक्त्र
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *yáwktram (“thong”), from Proto-Indo-European *yéwg-tro-m, from *yewg- (“to yoke”) + *-trom (suffix denoting a tool or an instrument for an action). Cognate with Avestan 𐬫𐬀𐬊𐬑𐬆𐬜𐬭𐬀 (yaoxəδra, “yoke-strap, thong”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /jɐ́wk.t̪ɽɐ/, [jɐ́wk̚.t̪ɽɐ]
- (Classical) IPA(key): /ˈjoːk.t̪ɽɐ/, [ˈjoːk̚.t̪ɽɐ]
Noun
योक्त्र • (yóktra) n
- any instrument for tying or fastening; a rope, thong, halter
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
Declension
| Neuter a-stem declension of योक्त्र (yóktra) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | योक्त्रम् yóktram | योक्त्रे yóktre | योक्त्राणि / योक्त्रा¹ yóktrāṇi / yóktrā¹ |
| Vocative | योक्त्र yóktra | योक्त्रे yóktre | योक्त्राणि / योक्त्रा¹ yóktrāṇi / yóktrā¹ |
| Accusative | योक्त्रम् yóktram | योक्त्रे yóktre | योक्त्राणि / योक्त्रा¹ yóktrāṇi / yóktrā¹ |
| Instrumental | योक्त्रेण yóktreṇa | योक्त्राभ्याम् yóktrābhyām | योक्त्रैः / योक्त्रेभिः¹ yóktraiḥ / yóktrebhiḥ¹ |
| Dative | योक्त्राय yóktrāya | योक्त्राभ्याम् yóktrābhyām | योक्त्रेभ्यः yóktrebhyaḥ |
| Ablative | योक्त्रात् yóktrāt | योक्त्राभ्याम् yóktrābhyām | योक्त्रेभ्यः yóktrebhyaḥ |
| Genitive | योक्त्रस्य yóktrasya | योक्त्रयोः yóktrayoḥ | योक्त्राणाम् yóktrāṇām |
| Locative | योक्त्रे yóktre | योक्त्रयोः yóktrayoḥ | योक्त्रेषु yóktreṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
- Pali: yotta
- Sauraseni Prakrit: 𑀚𑁄𑀢𑁆𑀢 (jotta)
- Hindi: जोत (jot)
References
- Monier Williams (1899), “योक्त्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 854.