युद्ध
See also: योद्धा
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit युद्ध (yuddhá). Doublet of जूझ (jūjh).
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /jʊd̪d̪ʱ/
Noun
युद्ध • (yuddh) m (Urdu spelling یدھ)
- war
- वे शत्रु के विरुद्ध युद्ध में मारे गये।
- ve śatru ke viruddh yuddh mẽ māre gaye.
- They were killed in the war against the enemy.
- Synonyms: जंग (jaṅg), रण (raṇ), संग्राम (saṅgrām)
Declension
Declension of युद्ध (masc cons-stem)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | युद्ध yuddh | युद्ध yuddh |
| oblique | युद्ध yuddh | युद्धों yuddhõ |
| vocative | युद्ध yuddh | युद्धो yuddho |
Alternative forms
- जुद्ध (juddh) – archaic
Derived terms
- गृहयुद्ध (gŕhyuddh, “civil war”)
- जलयुद्ध (jalyuddh, “naval war”)
- बाहुयुद्ध (bāhuyuddh, “hand-to-hand combat”)
- युद्धक्षेत्र (yuddhakṣetra, “battlefield”)
- युद्धपोत (yuddhapot, “warship”)
- युद्धबंदी (yuddhabandī, “prisoner of war”)
- युद्धसंधि (yuddhasandhi, “ceasefire agreement”)
- विश्वयुद्ध (viśvayuddh, “world war”)
References
- Bahri, Hardev (1989), “युद्ध”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
- Platts, John T. (1884), “युद्ध”, in A dictionary of Urdu, classical Hindi, and English, London: W. H. Allen & Co.
Pali
Alternative forms
Alternative forms
- yuddha (Latin script)
- 𑀬𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
- যুদ্ধ (Bengali script)
- යුද්ධ (Sinhalese script)
- ယုဒ္ဓ or ယုၻ္ꩪ or ယုၻ်ꩪ (Burmese script)
- ยุทฺธ or ยุทธะ (Thai script)
- ᨿᩩᨴ᩠ᨵ (Tai Tham script)
- ຍຸທ຺ຘ or ຍຸທຘະ (Lao script)
- យុទ្ធ (Khmer script)
- 𑄠𑄪𑄘𑄴𑄙 (Chakma script)
Noun
युद्ध n
- Devanagari script form of yuddha
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬬᬸᬤ᭄ᬥ (Balinese script)
- যুদ্ধ (Assamese script)
- যুদ্ধ (Bengali script)
- 𑰧𑰲𑰟𑰿𑰠 (Bhaiksuki script)
- 𑀬𑀼𑀤𑁆𑀥 (Brahmi script)
- 𑌯𑍁𑌦𑍍𑌧 (Grantha script)
- યુદ્ધ (Gujarati script)
- ਯੁਦੑਧ (Gurmukhi script)
- ꦪꦸꦢ꧀ꦣ (Javanese script)
- យុទ្ធ (Khmer script)
- ಯುದ್ಧ (Kannada script)
- ຍຸທ຺ຘ (Lao script)
- യുദ്ധ (Malayalam script)
- 𑘧𑘳𑘟𑘿𑘠 (Modi script)
- ᠶ᠋ᠤᢑᢑᠾᠠ᠋ (Mongolian script)
- ᠶᡠᡩᢡᠠ (Manchu script)
- ယုဒ္ဓ (Burmese script)
- 𑧇𑧔𑦿𑧠𑧀 (Nandinagari script)
- 𑐫𑐸𑐡𑑂𑐢 (Newa script)
- ଯୁଦ୍ଧ (Oriya script)
- ꢫꢸꢣ꣄ꢤ (Saurashtra script)
- 𑆪𑆶𑆢𑇀𑆣 (Sharada script)
- 𑖧𑖲𑖟𑖿𑖠 (Siddham script)
- යුද්ධ (Sinhalese script)
- యుద్ధ (Telugu script)
- ยุทฺธ (Thai script)
- ཡུ་དྡྷ (Tibetan script)
- 𑒨𑒳𑒠𑓂𑒡 (Tirhuta script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *Hyudᶻdʰás, from Proto-Indo-European *Hyudʰ-tó-s. Cognate with Avestan 𐬫𐬏𐬜 (yūδ), Ancient Greek ὑσμίνη (husmínē, “battle”), Latin iussus.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /jud.dʱɐ́/, [jud̚.dʱɐ́]
- (Classical) IPA(key): /ˈjud̪.d̪ʱɐ/, [ˈjud̪̚.d̪ʱɐ]
Noun
युद्ध • (yuddhá) n
- battle, fight, war
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
- opposition, conflict of the planets
Declension
| Neuter a-stem declension of युद्ध (yuddhá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | युद्धम् yuddhám | युद्धे yuddhé | युद्धानि / युद्धा¹ yuddhā́ni / yuddhā́¹ |
| Vocative | युद्ध yúddha | युद्धे yúddhe | युद्धानि / युद्धा¹ yúddhāni / yúddhā¹ |
| Accusative | युद्धम् yuddhám | युद्धे yuddhé | युद्धानि / युद्धा¹ yuddhā́ni / yuddhā́¹ |
| Instrumental | युद्धेन yuddhéna | युद्धाभ्याम् yuddhā́bhyām | युद्धैः / युद्धेभिः¹ yuddhaíḥ / yuddhébhiḥ¹ |
| Dative | युद्धाय yuddhā́ya | युद्धाभ्याम् yuddhā́bhyām | युद्धेभ्यः yuddhébhyaḥ |
| Ablative | युद्धात् yuddhā́t | युद्धाभ्याम् yuddhā́bhyām | युद्धेभ्यः yuddhébhyaḥ |
| Genitive | युद्धस्य yuddhásya | युद्धयोः yuddháyoḥ | युद्धानाम् yuddhā́nām |
| Locative | युद्धे yuddhé | युद्धयोः yuddháyoḥ | युद्धेषु yuddhéṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
- Prakrit: 𑀚𑀼𑀤𑁆𑀥 (juddha)
- Gujarati: જુધ (judh)
- Pali: yuddha
- Punjabi: ਜੁੱਧ (juddha)
- → Assamese: যুদ্ধ (zuddho)
- → Balinese: ᬬᬸᬤ᭄ᬥ (yuda)
- → Bengali: যুদ্ধ (ĵuddhô)
- → Gujarati: યુદ્ધ (yuddh)
- → Hindi: युद्ध (yuddh)
- → Indonesian: yud
- → Kannada: ಯುದ್ಧ (yuddha)
- → Marathi: युद्ध (yuddha)
- -> Odia: ଯୁଦ୍ଧ (juddha)
- → Malayalam: യുദ്ധം (yuddhaṃ)
- → Punjabi: ਯੁੱਧ (yuddha)
- → Telugu: యుద్ధం (yuddhaṁ)
- → Tamil: யுத்தம் (yuttam)
- → Sinhalese: යුද්ධය (yuddhaya)
- → Thai: ยุทธ์ (yút)
Adjective
युद्ध • (yuddha)
- fought, encountered, conquered, subdued
Declension
| Masculine a-stem declension of युद्ध | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | युद्धः (yuddhaḥ) | ||
| Gen. sg. | युद्धस्य (yuddhasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | युद्धः (yuddhaḥ) | युद्धौ (yuddhau) | युद्धाः (yuddhāḥ) |
| Vocative | युद्ध (yuddha) | युद्धौ (yuddhau) | युद्धाः (yuddhāḥ) |
| Accusative | युद्धम् (yuddham) | युद्धौ (yuddhau) | युद्धान् (yuddhān) |
| Instrumental | युद्धेन (yuddhena) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धैः (yuddhaiḥ) |
| Dative | युद्धाय (yuddhāya) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धेभ्यः (yuddhebhyaḥ) |
| Ablative | युद्धात् (yuddhāt) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धेभ्यः (yuddhebhyaḥ) |
| Genitive | युद्धस्य (yuddhasya) | युद्धयोः (yuddhayoḥ) | युद्धानाम् (yuddhānām) |
| Locative | युद्धे (yuddhe) | युद्धयोः (yuddhayoḥ) | युद्धेषु (yuddheṣu) |
| Feminine ā-stem declension of युद्ध | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | युद्धा (yuddhā) | ||
| Gen. sg. | युद्धायाः (yuddhāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | युद्धा (yuddhā) | युद्धे (yuddhe) | युद्धाः (yuddhāḥ) |
| Vocative | युद्धे (yuddhe) | युद्धे (yuddhe) | युद्धाः (yuddhāḥ) |
| Accusative | युद्धाम् (yuddhām) | युद्धे (yuddhe) | युद्धाः (yuddhāḥ) |
| Instrumental | युद्धया (yuddhayā) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धाभिः (yuddhābhiḥ) |
| Dative | युद्धायै (yuddhāyai) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धाभ्यः (yuddhābhyaḥ) |
| Ablative | युद्धायाः (yuddhāyāḥ) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धाभ्यः (yuddhābhyaḥ) |
| Genitive | युद्धायाः (yuddhāyāḥ) | युद्धयोः (yuddhayoḥ) | युद्धानाम् (yuddhānām) |
| Locative | युद्धायाम् (yuddhāyām) | युद्धयोः (yuddhayoḥ) | युद्धासु (yuddhāsu) |
| Neuter a-stem declension of युद्ध | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | युद्धम् (yuddham) | ||
| Gen. sg. | युद्धस्य (yuddhasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | युद्धम् (yuddham) | युद्धे (yuddhe) | युद्धानि (yuddhāni) |
| Vocative | युद्ध (yuddha) | युद्धे (yuddhe) | युद्धानि (yuddhāni) |
| Accusative | युद्धम् (yuddham) | युद्धे (yuddhe) | युद्धानि (yuddhāni) |
| Instrumental | युद्धेन (yuddhena) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धैः (yuddhaiḥ) |
| Dative | युद्धाय (yuddhāya) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धेभ्यः (yuddhebhyaḥ) |
| Ablative | युद्धात् (yuddhāt) | युद्धाभ्याम् (yuddhābhyām) | युद्धेभ्यः (yuddhebhyaḥ) |
| Genitive | युद्धस्य (yuddhasya) | युद्धयोः (yuddhayoḥ) | युद्धानाम् (yuddhānām) |
| Locative | युद्धे (yuddhe) | युद्धयोः (yuddhayoḥ) | युद्धेषु (yuddheṣu) |
Proper noun
युद्ध • (yuddha) m
- name of a son of उग्रसेन (ugra-sena)
References
- Monier Williams (1899), “युद्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0854.