मरति
See also: मूर्ति, मरुत्, मर्त, मारुति, मुर्ती, and मारुत
Pali
Alternative forms
Alternative forms
- marati (Latin script)
- 𑀫𑀭𑀢𑀺 (Brahmi script)
- মরতি (Bengali script)
- මරති (Sinhalese script)
- မရတိ (Burmese script)
- มรติ or มะระติ (Thai script)
- ᨾᩁᨲᩥ (Tai Tham script)
- ມຣຕິ or ມະຣະຕິ (Lao script)
- មរតិ (Khmer script)
- 𑄟𑄢𑄖𑄨 (Chakma script)
Verb
मरति (root mar, first conjugation)
- Devanagari script form of marati (“to die”)
Conjugation
Conjugation of "मरति"
Singular | Plural | |
---|---|---|
Present | ||
1st | मरामि (marāmi) | मराम (marāma) |
2nd | मरसि (marasi) | मरथ (maratha) |
3rd | मरति (marati) | मरन्ति (maranti) |
Imperative | ||
1st | मरामि (marāmi) | मराम (marāma) |
2nd | मर (mara) or मराहि (marāhi) | मरथ (maratha) |
3rd | मरतु (maratu) | मरन्तु (marantu) |
Optative | ||
1st | मरेय्यामि (mareyyāmi) or मरेय्यं (mareyyaṃ) or मरे (mare) | मरेय्याम (mareyyāma) |
2nd | मरेय्यासि (mareyyāsi) or मरे (mare) | मरेय्याथ (mareyyātha) |
3rd | मरेय्य (mareyya) or मरे (mare) | मरेय्युं (mareyyuṃ) |
- Present active participle: मरन्त् (marant), which see for forms and usage
- Present middle participle: मरमान (maramāna), which see for forms and usage
- Past participle: मत (mata) (mata)
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *márati, from Proto-Indo-Iranian *márti, from Proto-Indo-European *mer- (“to die”). Cognate with Avestan 𐬨𐬀𐬭- (mar-), Persian مردن (mordan), Northern Kurdish mirin, مردن (mirdin), Old Armenian մեռանիմ (meṙanim), Old Church Slavonic мрѣти (mrěti), Lithuanian mirti, Latin morior.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /mɐ́.ɾɐ.ti/
- (Classical) IPA(key): /ˈmɐ.ɾɐ.t̪i/
Verb
मरति • (márati) (root मृ, class 1, type P)
- to die, pass away, perish
Conjugation
Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.
Nonfinite Forms: मर्तुम् (mártum) | |||
---|---|---|---|
Undeclinable | |||
Infinitive | मर्तुम् mártum | ||
Gerund | मृत्वा mṛtvā́ | ||
Participles | |||
Masculine/Neuter Gerundive | मर्य / मर्तव्य / मरणीय márya / martavyá / maraṇī́ya | ||
Feminine Gerundive | मर्या / मर्तव्या / मरणीया máryā / martavyā́ / maraṇī́yā | ||
Masculine/Neuter Past Passive Participle | मृत mṛtá | ||
Feminine Past Passive Participle | मृता mṛtā́ | ||
Masculine/Neuter Past Active Participle | मृतवत् mṛtávat | ||
Feminine Past Active Participle | मृतवती mṛtávatī | ||
Present: मरति (márati), मरते (márate), म्रियते (mriyáte) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Middle | Passive | |||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | |||||||||
Third | मरति márati | मरतः márataḥ | मरन्ति máranti | मरते márate | मरेते márete | मरन्ते márante | म्रियते mriyáte | म्रियेते mriyéte | म्रियन्ते mriyánte |
Second | मरसि márasi | मरथः márathaḥ | मरथ máratha | मरसे márase | मरेथे márethe | मरध्वे máradhve | म्रियसे mriyáse | म्रियेथे mriyéthe | म्रियध्वे mriyádhve |
First | मरामि márāmi | मरावः márāvaḥ | मरामः márāmaḥ | मरे máre | मरावहे márāvahe | मरामहे márāmahe | म्रिये mriyé | म्रियावहे mriyā́vahe | म्रियामहे mriyā́mahe |
Imperative | |||||||||
Third | मरतु / मरतात् máratu / máratāt | मरताम् máratām | मरन्तु márantu | मरताम् máratām | मरेताम् máretām | मरन्तम् márantam | म्रियताम् mriyátām | म्रियेताम् mriyétām | म्रियन्तम् mriyántam |
Second | मर / मरतात् mára / máratāt | मरतम् máratam | मरत márata | मरस्व márasva | मरेथाम् márethām | मरध्वम् máradhvam | म्रियस्व mriyásva | म्रियेथाम् mriyéthām | म्रियध्वम् mriyádhvam |
First | मराणि márāṇi | मराव márāva | मराम márāma | मरै márai | मरावहै márāvahai | मरामहै márāmahai | म्रियै mriyaí | म्रियावहै mriyā́vahai | म्रियामहै mriyā́mahai |
Optative/Potential | |||||||||
Third | मरेत् máret | मरेताम् máretām | मरेयुः máreyuḥ | मरेत máreta | मरेयाताम् máreyātām | मरेरन् máreran | म्रियेत mriyéta | म्रियेयाताम् mriyéyātām | म्रियेरन् mriyéran |
Second | मरेः máreḥ | मरेतम् máretam | मरेत máreta | मरेथाः márethāḥ | मरेयाथाम् máreyāthām | मरेध्वम् máredhvam | म्रियेथाः mriyéthāḥ | म्रियेयाथाम् mriyéyāthām | म्रियेध्वम् mriyédhvam |
First | मरेयम् máreyam | मरेव máreva | मरेमः máremaḥ | मरेय máreya | मरेवहि márevahi | मरेमहि máremahi | म्रियेय mriyéya | म्रियेवहि mriyévahi | म्रियेमहि mriyémahi |
Participles | |||||||||
मरत् márat | मरमाण máramāṇa | म्रियमाण mriyámāṇa |
Imperfect: अमरत् (ámarat), अमरत (ámarata), अम्रियत (ámriyata) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Middle | Passive | |||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | |||||||||
Third | अमरत् ámarat | अमरताम् ámaratām | अमरन् ámaran | अमरत ámarata | अमरेताम् ámaretām | अमरन्त ámaranta | अम्रियत ámriyata | अम्रियेताम् ámriyetām | अम्रियन्त ámriyanta |
Second | अमरः ámaraḥ | अमरतम् ámaratam | अमरत ámarata | अमरथाः ámarathāḥ | अमरेथाम् ámarethām | अमरध्वम् ámaradhvam | अम्रियथाः ámriyathāḥ | अम्रियेथाम् ámriyethām | अम्रियध्वम् ámriyadhvam |
First | अमरम् ámaram | अमराव ámarāva | अमराम ámarāma | अमरे ámare | अमरावहि ámarāvahi | अमरामहि ámarāmahi | अम्रिये ámriye | अम्रियावहि ámriyāvahi | अम्रियामहि ámriyāmahi |
Future: मरिष्यति (mariṣyáti), मरिष्यते (mariṣyáte) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Middle/Passive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Simple Indicative | ||||||
Third | मरिष्यति mariṣyáti | मरिष्यतः mariṣyátaḥ | मरिष्यन्ति mariṣyánti | मरिष्यते mariṣyáte | मरिष्येते mariṣyéte | मरिष्यन्ते mariṣyánte |
Second | मरिष्यसि mariṣyási | मरिष्यथः mariṣyáthaḥ | मरिष्यथ mariṣyátha | मरिष्यसे mariṣyáse | मरिष्येथे mariṣyéthe | मरिष्यध्वे mariṣyádhve |
First | मरिष्यामि mariṣyā́mi | मरिष्यावः mariṣyā́vaḥ | मरिष्यामः mariṣyā́maḥ | मरिष्ये mariṣyé | मरिष्यावहे mariṣyā́vahe | मरिष्यामहे mariṣyā́mahe |
Periphrastic Indicative | ||||||
Third | मर्ता martā́ | मर्तारौ martā́rau | मर्तारः martā́raḥ | मर्ता martā́ | मर्तारौ martā́rau | मर्तारः martā́raḥ |
Second | मर्तासि martā́si | मर्तास्थः martā́sthaḥ | मर्तास्थ martā́stha | मर्तासे martā́se | मर्तासाथे martā́sāthe | मर्ताध्वे martā́dhve |
First | मर्तास्मि martā́smi | मर्तास्वः martā́svaḥ | मर्तास्मः martā́smaḥ | मर्ताहे martā́he | मर्तास्वहे martā́svahe | मर्तास्महे martā́smahe |
Participles | ||||||
मरिष्यत् mariṣyát | मरिष्याण mariṣyā́ṇa |
Conditional: अमरिष्यत् (ámariṣyat), अमरिष्यत (ámariṣyata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Middle/Passive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अमरिष्यत् ámariṣyat | अमरिष्यताम् ámariṣyatām | अमरिष्यन् ámariṣyan | अमरिष्यत ámariṣyata | अमरिष्येताम् ámariṣyetām | अमरिष्यन्त ámariṣyanta |
Second | अमरिष्यः ámariṣyaḥ | अमरिष्यतम् ámariṣyatam | अमरिष्यत ámariṣyata | अमरिष्यथाः ámariṣyathāḥ | अमरिष्येथाम् ámariṣyethām | अमरिष्यध्वम् ámariṣyadhvam |
First | अमरिष्यम् ámariṣyam | अमरिष्याव ámariṣyāva | अमरिष्याम ámariṣyāma | अमरिष्ये ámariṣye | अमरिष्यावहि ámariṣyāvahi | अमरिष्यामहि ámariṣyāmahi |
Aorist: अमृत् (ámṛt), अमृष्ट (ámṛṣṭa) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Middle/Passive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अमृत् ámṛt | अमृताम् ámṛtām | अम्रन् ámran | अमृष्ट ámṛṣṭa | अमृषाताम् ámṛṣātām | अमृषत ámṛṣata |
Second | अमृः ámṛḥ | अमृतम् ámṛtam | अमृत ámṛta | अमृष्ठाः ámṛṣṭhāḥ | अमृषाथाम् ámṛṣāthām | अमृध्वम् ámṛdhvam |
First | अम्रम् ámram | अमृव ámṛva | अमृम ámṛma | अमृषि ámṛṣi | अमृष्वहि ámṛṣvahi | अमृष्महि ámṛṣmahi |
Benedictive/Precative: मृयात् (mṛyā́t), मृषीष्ट (mṛṣīṣṭá) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Middle/Passive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Optative/Potential | ||||||
Third | मृयात् mṛyā́t | मृयास्ताम् mṛyā́stām | मृयासुः mṛyā́suḥ | मृषीष्ट mṛṣīṣṭá | मृषीयास्ताम् mṛṣīyā́stām | मृषीरन् mṛṣīrán |
Second | मृयाः mṛyā́ḥ | मृयास्तम् mṛyā́stam | मृयास्त mṛyā́sta | मृषीष्ठाः mṛṣīṣṭhā́ḥ | मृषीयास्थाम् mṛṣīyā́sthām | मृषीध्वम् mṛṣīdhvám |
First | मृयासम् mṛyā́sam | मृयास्व mṛyā́sva | मृयास्म mṛyā́sma | मृषीय mṛṣīyá | मृषीवहि mṛṣīváhi | मृषीमहि mṛṣīmáhi |
Perfect: ममार (mamā́ra), मम्रे (mamré) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Middle/Passive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | ममार mamā́ra | मम्रतुः mamrátuḥ | मम्रुः mamrúḥ | मम्रे mamré | मम्राते mamrā́te | मम्रिरे mamriré |
Second | ममरिथ mamáritha | मम्रथुः mamráthuḥ | मम्र mamrá | मम्रिसे mamrisé | मम्राथे mamrā́the | मम्रिध्वे mamridhvé |
First | ममर mamára | मम्रिव mamrivá | मम्रिम mamrimá | मम्रे mamré | मम्रिवहे mamriváhe | मम्रिमाहे mamrimā́he |
Participles | ||||||
ममृवांस् mamṛvā́ṃs | मम्राण mamrāṇá |
Related terms
- मृत (mṛtá)
- मर्त (márta)
- मारयति (mārayati) (Causative)
- मार्यते (māryate) (Passive Causative, "to cause to die, kill, slay")
- मिमारयिषु (mimārayiṣu) (Desiderative of Causative)
- मुमूर्षति (mumūrṣati) (Desiderative, "to wish or be about to die")
- मेम्रीयते (memrīyate). मर्मर्ति (marmarti) (Intensive)
Descendants
- Assamese: মৰা (mora)
- Bengali: মরা (môra)
- Gujarati: મરવું (marvũ)
- Hindustani:
- Hindi: मरना (marnā)
- Urdu: مرنا (marnā)
- Kashmiri: مَرُن (marun)
- Marathi: मरणे (marṇe)
- Nepali: मर्नु (marnu)
- Oriya: ମରିବା (môriba)
- Pali: marati
- Punjabi: ਮਰਣਾ (marṇā) / مرݨا (marṇā), ਮਰਨਾ (marnā)
- Rajasthani: मरणौ (marṇau)
- Romani: merel
- Sinhalese: මැරෙනවා (mærenawā)
- Sylheti: ꠝꠞꠣ (mora)
See also
- म्रिय (mriya)