भर्गस्
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *bʰárgas, from Proto-Indo-Iranian *bʰárgas, from Proto-Indo-European *bʰélg-os ~ bʰélg-es-, from *bʰel- (“to shine”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /bʱɐ́ɾ.ɡɐs/
- (Classical) IPA(key): /ˈbʱɐɾ.ɡɐs̪/
Noun
भर्गस् • (bhárgas) n
- radiance; splendour; lustre; glorious form
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 3.62.10:
- तत्स॑वि॒तुर्वरे॑ण्यं॒ भर्गो॑ दे॒वस्य॑ धीमहि ।
धियो॒ यो नः॑ प्रचो॒दया॑त् ॥- tatsaviturvareṇyaṃ bhargo devasya dhīmahi .
dhiyo yo naḥ pracodayāt . - Let's hold in mind the praiseworthy light of the divine Savitṛ,
Who, we pray, inspire our thoughts.
- tatsaviturvareṇyaṃ bhargo devasya dhīmahi .
- तत्स॑वि॒तुर्वरे॑ण्यं॒ भर्गो॑ दे॒वस्य॑ धीमहि ।
Declension
Neuter as-stem declension of भर्गस् (bhárgas) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | भर्गः bhárgaḥ | भर्गसी bhárgasī | भर्गांसि bhárgāṃsi |
Vocative | भर्गः bhárgaḥ | भर्गसी bhárgasī | भर्गांसि bhárgāṃsi |
Accusative | भर्गः bhárgaḥ | भर्गसी bhárgasī | भर्गांसि bhárgāṃsi |
Instrumental | भर्गसा bhárgasā | भर्गोभ्याम् bhárgobhyām | भर्गोभिः bhárgobhiḥ |
Dative | भर्गसे bhárgase | भर्गोभ्याम् bhárgobhyām | भर्गोभ्यः bhárgobhyaḥ |
Ablative | भर्गसः bhárgasaḥ | भर्गोभ्याम् bhárgobhyām | भर्गोभ्यः bhárgobhyaḥ |
Genitive | भर्गसः bhárgasaḥ | भर्गसोः bhárgasoḥ | भर्गसाम् bhárgasām |
Locative | भर्गसि bhárgasi | भर्गसोः bhárgasoḥ | भर्गःसु bhárgaḥsu |
Related terms
- भर्ग m (bhárga, “radiance”)
- भाल n (bhāla, “the forehead; lustre”)
References
- “भ॑र्गस्” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 373, column 2.
- Arthur Anthony Macdonell (1893), “भर्ग”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 202
- Monier Williams (1899), “Bhárgas”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 748/2.