पवमान
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-European *péwH-e-mh₁no-s, mediopassive participle of *pewH- (“to purify”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /pɐ́.ʋɐ.mɑː.n̪ɐ/
- (Classical) IPA(key): /pɐ.ʋɐˈmɑː.n̪ɐ/
Adjective
पवमान • (pávamāna)
- being purified or strained, flowing clear
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda
Declension
| Masculine a-stem declension of पवमान (pávamāna) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | पवमानः pávamānaḥ | पवमानौ pávamānau | पवमानाः / पवमानासः¹ pávamānāḥ / pávamānāsaḥ¹ |
| Vocative | पवमान pávamāna | पवमानौ pávamānau | पवमानाः / पवमानासः¹ pávamānāḥ / pávamānāsaḥ¹ |
| Accusative | पवमानम् pávamānam | पवमानौ pávamānau | पवमानान् pávamānān |
| Instrumental | पवमानेन pávamānena | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानैः / पवमानेभिः¹ pávamānaiḥ / pávamānebhiḥ¹ |
| Dative | पवमानाय pávamānāya | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानेभ्यः pávamānebhyaḥ |
| Ablative | पवमानात् pávamānāt | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानेभ्यः pávamānebhyaḥ |
| Genitive | पवमानस्य pávamānasya | पवमानयोः pávamānayoḥ | पवमानानाम् pávamānānām |
| Locative | पवमाने pávamāne | पवमानयोः pávamānayoḥ | पवमानेषु pávamāneṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of पवमाना (pávamānā) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | पवमाना pávamānā | पवमाने pávamāne | पवमानाः pávamānāḥ |
| Vocative | पवमाने pávamāne | पवमाने pávamāne | पवमानाः pávamānāḥ |
| Accusative | पवमानाम् pávamānām | पवमाने pávamāne | पवमानाः pávamānāḥ |
| Instrumental | पवमानया / पवमाना¹ pávamānayā / pávamānā¹ | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानाभिः pávamānābhiḥ |
| Dative | पवमानायै pávamānāyai | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानाभ्यः pávamānābhyaḥ |
| Ablative | पवमानायाः pávamānāyāḥ | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानाभ्यः pávamānābhyaḥ |
| Genitive | पवमानायाः pávamānāyāḥ | पवमानयोः pávamānayoḥ | पवमानानाम् pávamānānām |
| Locative | पवमानायाम् pávamānāyām | पवमानयोः pávamānayoḥ | पवमानासु pávamānāsu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of पवमान (pávamāna) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | पवमानम् pávamānam | पवमाने pávamāne | पवमानानि / पवमाना¹ pávamānāni / pávamānā¹ |
| Vocative | पवमान pávamāna | पवमाने pávamāne | पवमानानि / पवमाना¹ pávamānāni / pávamānā¹ |
| Accusative | पवमानम् pávamānam | पवमाने pávamāne | पवमानानि / पवमाना¹ pávamānāni / pávamānā¹ |
| Instrumental | पवमानेन pávamānena | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानैः / पवमानेभिः¹ pávamānaiḥ / pávamānebhiḥ¹ |
| Dative | पवमानाय pávamānāya | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानेभ्यः pávamānebhyaḥ |
| Ablative | पवमानात् pávamānāt | पवमानाभ्याम् pávamānābhyām | पवमानेभ्यः pávamānebhyaḥ |
| Genitive | पवमानस्य pávamānasya | पवमानयोः pávamānayoḥ | पवमानानाम् pávamānānām |
| Locative | पवमाने pávamāne | पवमानयोः pávamānayoḥ | पवमानेषु pávamāneṣu |
| Notes |
| ||
Noun
पवमान • (pávamāna) m
- wind or the god of wind
- name of a particular अग्नि (agni) (associated with पावक (pāvaka) and शुचि (śuci) and also regarded as a son of अग्नि (agni) by स्वाहा (svāhā) or of अन्तर्धान (antar-dhāna) and by शिखण्डिनी (śikhaṇḍinī))
- name of particular stotras sung by the सामग (sāma-ga) at the ज्योतिष्टोम (jyotiṣṭoma) sacrifice (they are called successively at the 3 savanas बहिष्पवमान (bahiṣpavamā*na), माध्यंदिन (mādhyaṃdina) and तृतीय (tṛtīya) or आर्भव (ārbhava))
- name of a work
- name of a prince and the वर्ष (varṣa) in शाकद्वीप (śāka-dvīpa) ruled by him
Declension
| Masculine a-stem declension of पवमान | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | पवमानः (pavamānaḥ) | ||
| Gen. sg. | पवमानस्य (pavamānasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | पवमानः (pavamānaḥ) | पवमानौ (pavamānau) | पवमानाः (pavamānāḥ) |
| Vocative | पवमान (pavamāna) | पवमानौ (pavamānau) | पवमानाः (pavamānāḥ) |
| Accusative | पवमानम् (pavamānam) | पवमानौ (pavamānau) | पवमानान् (pavamānān) |
| Instrumental | पवमानेन (pavamānena) | पवमानाभ्याम् (pavamānābhyām) | पवमानैः (pavamānaiḥ) |
| Dative | पवमानाय (pavamānāya) | पवमानाभ्याम् (pavamānābhyām) | पवमानेभ्यः (pavamānebhyaḥ) |
| Ablative | पवमानात् (pavamānāt) | पवमानाभ्याम् (pavamānābhyām) | पवमानेभ्यः (pavamānebhyaḥ) |
| Genitive | पवमानस्य (pavamānasya) | पवमानयोः (pavamānayoḥ) | पवमानानाम् (pavamānānām) |
| Locative | पवमाने (pavamāne) | पवमानयोः (pavamānayoḥ) | पवमानेषु (pavamāneṣu) |
References
- Monier Williams (1899), “पवमान”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0610.