पति
Hindi
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit पति (pati).
Pronunciation
- (Delhi Hindi) IPA(key): /pə.t̪iː/
Audio (file)
Noun
पति • (pati) m (Urdu spelling پتی)
- husband
- Synonyms: शौहर (śauhar), ख़ावंद (xāvand)
Declension
Declension of पति (masc i-stem)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| direct | पति pati | पति pati |
| oblique | पति pati | पतियों patiyõ |
| vocative | पति pati | पतियो patiyo |
Derived terms
- करोड़पति (karoṛapti)
Old Gujarati
Etymology
Learned borrowing from Sanskrit पति (pati).
Noun
पति • (pati) m
- lord
Descendants
- Gujarati: પતિ (pati)
Pali
Alternative forms
Alternative forms
- pati (Latin script)
- 𑀧𑀢𑀺 (Brahmi script)
- পতি (Bengali script)
- පති (Sinhalese script)
- ပတိ (Burmese script)
- ปติ or ปะติ (Thai script)
- ᨷᨲᩥ (Tai Tham script)
- ປຕິ or ປະຕິ (Lao script)
- បតិ (Khmer script)
Noun
पति m
- Devanagari script form of pati (“boss”)
Declension
Declension table of "पति" (masculine)
| Case \\ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | पति (pati) | पतयो (patayo) or पती (patī) |
| Accusative (second) | पतिं (patiṃ) | पतयो (patayo) or पती (patī) |
| Instrumental (third) | पतिना (patinā) | पतीहि (patīhi) or पतीभि (patībhi) |
| Dative (fourth) | पतिस्स (patissa) or पतिनो (patino) | पतीनं (patīnaṃ) |
| Ablative (fifth) | पतिस्मा (patismā) or पतिम्हा (patimhā) | पतीहि (patīhi) or पतीभि (patībhi) |
| Genitive (sixth) | पतिस्स (patissa) or पतिनो (patino) | पतीनं (patīnaṃ) |
| Locative (seventh) | पतिस्मिं (patismiṃ) or पतिम्हि (patimhi) | पतीसु (patīsu) |
| Vocative (calling) | पति (pati) | पतयो (patayo) or पती (patī) |
Verb
पति
- Devanagari script form of pati, which is second/third-person singular aorist active of पतति (patati, “to fall”)
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬧᬢᬶ (Balinese script)
- পতি (Assamese script)
- পতি (Bengali script)
- 𑰢𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀧𑀢𑀺 (Brahmi script)
- 𑌪𑌤𑌿 (Grantha script)
- પતિ (Gujarati script)
- ਪਤਿ (Gurmukhi script)
- ꦥꦠꦶ (Javanese script)
- បតិ (Khmer script)
- ಪತಿ (Kannada script)
- ປຕິ (Lao script)
- പതി (Malayalam script)
- 𑘢𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢒᠠᢐᢈ (Mongolian script)
- ᢒᠠᢠᡳ (Manchu script)
- ပတိ (Burmese script)
- 𑧂𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐥𑐟𑐶 (Newa script)
- ପତି (Oriya script)
- ꢦꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆥𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖢𑖝𑖰 (Siddham script)
- පති (Sinhalese script)
- పతి (Telugu script)
- ปติ (Thai script)
- པ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒣𑒞𑒱 (Tirhuta script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *pátiš, from Proto-Indo-European *pótis. Cognate with Albanian pata,[1][2] Avestan 𐬞𐬀𐬌𐬙𐬌 (paiti), Ancient Greek πόσις (pósis), Latin potis, Lithuanian pàts.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /pɐ́.ti/
- (Classical) IPA(key): /ˈpɐ.t̪i/
Noun
पति • (páti) m
- husband
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.145.1:
- इमां खनाम्योषधिं वीरुधं बलवत्तमाम् ।
यया सपत्नीं बाधते यया संविन्दते पतिम् ॥- imāṃ khanāmyoṣadhiṃ vīrudhaṃ balavattamām .
yayā sapatnīṃ bādhate yayā saṃvindate patim . - I dig this plant, a herb of most effectual power, from out the earth
With which one quells the co-wife and gains the husband for herself.
- imāṃ khanāmyoṣadhiṃ vīrudhaṃ balavattamām .
- इमां खनाम्योषधिं वीरुधं बलवत्तमाम् ।
- lord, master
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.43.4:
- गाथपतिं मेधपतिं रुद्रं जलाषभेषजम् ।
तच्छंयोः सुम्नमीमहे ॥- gāthapatiṃ medhapatiṃ rudraṃ jalāṣabheṣajam .
tacchaṃyoḥ sumnamīmahe . - To Rudra, the lord of hymns, lord of sacrifices and possessing balmy medicines,
We pray for joy and health and strength.
- gāthapatiṃ medhapatiṃ rudraṃ jalāṣabheṣajam .
- गाथपतिं मेधपतिं रुद्रं जलाषभेषजम् ।
- master, owner, possessor, lord, ruler, sovereign
Declension
| Masculine i-stem declension of पति (páti) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | पतिः pátiḥ | पती pátī | पतयः pátayaḥ |
| Vocative | पते páte | पती pátī | पतयः pátayaḥ |
| Accusative | पतिम् pátim | पती pátī | पतीन् pátīn |
| Instrumental | पत्या pátyā | पतिभ्याम् pátibhyām | पतिभिः pátibhiḥ |
| Dative | पत्ये pátye | पतिभ्याम् pátibhyām | पतिभ्यः pátibhyaḥ |
| Ablative | पत्युः pátyuḥ | पतिभ्याम् pátibhyām | पतिभ्यः pátibhyaḥ |
| Genitive | पत्युः pátyuḥ | पत्योः pátyoḥ | पतीनाम् pátīnām |
| Locative | पत्यौ pátyau | पत्योः pátyoḥ | पतिषु pátiṣu |
Derived terms
- अतिथिपति (átithipati)
- अधिपति (adhipati, “high lord, great lord, great king”)
- अप्सरापति (apsarāpatí)
- गणपति (gáṇapati, “lord of the armies, Ganesha”)
- गृहपति (gṛhápati, “lord of the house”)
- गेहपति (gehapati)
- गोपति (gópati)
- गोष्ठपति (goṣṭhapati)
- गोष्ठीपति (goṣṭhīpati)
- ग्नास्पति (gnāspáti)
- ग्नास्पत्नी (gnāspátni)
- चित्पति (citpatí)
- जास्पति (jā́spáti)
- दम्पति (dámpati)
- नदीपति (nadīpatí)
- नृपति (nṛpáti)
- पशुपति (paśupáti, “lord of the animals, Shiva”)
- प्रजापति (prajā́pati, “lord of creatures, a primordial being”)
- बृहस्पति (bṛ́haspáti, “lord of prayer, the sage of the gods”)
- भूपति (bhū́pati, “lord of the earth, a king”)
- रथस्पति (ráthaspáti)
- राधस्पति (rā́dhaspati)
- रयिपति (rayipáti)
- राष्ट्रपति (rāṣṭrápati, “lord of the nation”)
- वनस्पति (vánaspáti)
- वसुपति (vásupati)
- विश्पति (viśpáti)
- व्राजपति (vrājapatí)
- शचीपति (śácīpáti)
- सदस्पति (sádaspáti)
Descendants
- Magadhi Prakrit:
- Assamese: পৈ (poi)
- Maharastri Prakrit: 𑀧𑀇 (paï)
- → Old Gujarati: पति (pati) (learned)
- Gujarati: પતિ (pati)
- Pali: pati
- → Hindi: पति (pati)
- → Bengali: পতি (pôti)
- → Indonesian: pati
- → Indonesian: patih
- → Kannada: ಪತಿ (pati)
- → Khmer: ប្តី (pdəy)
- → Tamil: பதி (pati)
Noun
पति • (páti) f
- a female possessor, mistress
- wife
Declension
| Feminine i-stem declension of पति (páti) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | पतिः pátiḥ | पती pátī | पतयः pátayaḥ |
| Vocative | पते páte | पती pátī | पतयः pátayaḥ |
| Accusative | पतिम् pátim | पती pátī | पतीः pátīḥ |
| Instrumental | पत्या pátyā | पतिभ्याम् pátibhyām | पतिभिः pátibhiḥ |
| Dative | पतये / पत्ये¹ / पत्यै² pátaye / pátye¹ / pátyai² | पतिभ्याम् pátibhyām | पतिभ्यः pátibhyaḥ |
| Ablative | पतेः / पत्याः² páteḥ / pátyāḥ² | पतिभ्याम् pátibhyām | पतिभ्यः pátibhyaḥ |
| Genitive | पतेः / पत्याः² páteḥ / pátyāḥ² | पत्योः pátyoḥ | पतीनाम् pátīnām |
| Locative | पतौ / पत्याम्² pátau / pátyām² | पत्योः pátyoḥ | पतिषु pátiṣu |
| Notes |
| ||
References
- Orel, Vladimir (1998), “पति”, in Albanian Etymological Dictionary, Leiden, Boston, Cologne: Brill, →ISBN, page 167
- Albanische Etymologien (Untersuchungen zum albanischen Erbwortschatz), Bardhyl Demiraj, Leiden Studies in Indo-European 7; Amsterdam - Atlanta 1997
- Monier Williams (1899), “पति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 582.