निषत्ति

निषत्ति

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ᬦᬶᬱᬢ᭄ᬢᬶ (Balinese script)
• নিষত্তি (Assamese script)
• নিষত্তি (Bengali script)
• 𑰡𑰰𑰬𑰝𑰿𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
• 𑀦𑀺𑀱𑀢𑁆𑀢𑀺 (Brahmi script)
• 𑌨𑌿𑌷𑌤𑍍𑌤𑌿 (Grantha script)
• નિષત્તિ (Gujarati script)
• ꦤꦶꦰꦠ꧀ꦠꦶ (Javanese script)
• និឞត្តិ (Khmer script)
• ನಿಷತ್ತಿ (Kannada script)
• ນິຩຕ຺ຕິ (Lao script)
• 𑘡𑘱𑘬𑘝𑘿𑘝𑘱 (Modi script)
• နိၑတ္တိ (Burmese script)
• 𑧁𑧒𑧌𑦽𑧠𑦽𑧒 (Nandinagari script)
• 𑐣𑐶𑐲𑐟𑑂𑐟𑐶 (Newa script)
• ନିଷତ୍ତି (Oriya script)
• ꢥꢶꢰꢡ꣄ꢡꢶ (Saurashtra script)
• 𑆤𑆴𑆰𑆠𑇀𑆠𑆴 (Sharada script)
• 𑖡𑖰𑖬𑖝𑖿𑖝𑖰 (Siddham script)
• నిషత్తి (Telugu script)
• นิษตฺติ (Thai script)
• ནིཥཏྟི (Tibetan script)
• 𑒢𑒱𑒭𑒞𑓂𑒞𑒱 (Tirhuta script)

Etymology

From नि- (ni-, “down”) +‎ सद् (sad, “to sit”) +‎ -ति (-ti).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ní.ʂɐt.ti/, [ní.ʂɐt̚.ti]
• (Classical) IPA^(key): /n̪iˈʂɐt̪.t̪i/, [n̪iˈʂɐt̪̚.t̪i]

Noun

निषत्ति • (níṣatti) f (Rigvedic)

1. sitting down or resting idly; idleness, laziness, sloth

   Synonyms: आलस्य (ālasya), तन्द्रा (tandrā), अनुद्योग (anudyoga), स्वप्न (svapna)

   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 4.21.9:

     भ॒द्रा ते॒ हस्ता॒ सुकृ॑तो॒त पा॒णी प्र॑य॒न्तारा॑ स्तुव॒ते राध॑ इन्द्र ।
     का ते॒ निष॑त्तिः॒ किमु॒ नो म॑मत्सि॒ किं नोदु॑दु हर्षसे॒ दात॒वा उ॑ ॥

     bhadrā́ te hástā súkṛtotá pāṇī́ prayantā́rā stuvaté rā́dha indra .
     kā́ te níṣattiḥ kímu nó mamatsi kíṁ nódudu harṣase dā́tavā́ u .

     Auspicious are your hands, your arms wellfashioned which proffer bounty, O Indra, to your praiser.
     What sloth is this? Why did you not rejoice? Why did you not delight yourself with giving?

Declension

Feminine i-stem declension of निषत्ति (níṣatti)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	निषत्तिः níṣattiḥ	निषत्ती níṣattī	निषत्तयः níṣattayaḥ
Vocative	निषत्ते níṣatte	निषत्ती níṣattī	निषत्तयः níṣattayaḥ
Accusative	निषत्तिम् níṣattim	निषत्ती níṣattī	निषत्तीः níṣattīḥ
Instrumental	निषत्त्या níṣattyā	निषत्तिभ्याम् níṣattibhyām	निषत्तिभिः níṣattibhiḥ
Dative	निषत्तये / निषत्त्ये¹ / निषत्त्यै² níṣattaye / níṣattye¹ / níṣattyai²	निषत्तिभ्याम् níṣattibhyām	निषत्तिभ्यः níṣattibhyaḥ
Ablative	निषत्तेः / निषत्त्याः² níṣatteḥ / níṣattyāḥ²	निषत्तिभ्याम् níṣattibhyām	निषत्तिभ्यः níṣattibhyaḥ
Genitive	निषत्तेः / निषत्त्याः² níṣatteḥ / níṣattyāḥ²	निषत्त्योः níṣattyoḥ	निषत्तीनाम् níṣattīnām
Locative	निषत्तौ / निषत्त्याम्² níṣattau / níṣattyām²	निषत्त्योः níṣattyoḥ	निषत्तिषु níṣattiṣu
Notes	¹Less common ²Later Sanskrit

Further reading

• Monier Williams (1899), “निषत्ति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 561, column 3.
• Apte, Vaman Shivram (1890), “निषत्ति”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 926