नारायण
Hindi
Etymology
From Sanskrit नारायण (nārāyaṇa).
Pronunciation
- IPA(key): /nɑː.ɾɑː.jən/
Proper noun
नारायण • (nārāyaṇ) m
- (Hinduism) Narayana, the god Vishnu; God
- हे नारायण ― he nārāyaṇ ― O God!
Sanskrit
Etymology
A tatpurusha compound of नर (nára, “man”) + अयन (ayana, “eternal, without ending”).
Adjective
नारायण • (nārāyaṇá) m
- Of or pertaining to Narayana or Krishna
Declension
| Masculine a-stem declension of नारायण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नारायणः (nārāyaṇaḥ) | ||
| Gen. sg. | नारायणस्य (nārāyaṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नारायणः (nārāyaṇaḥ) | नारायणौ (nārāyaṇau) | नारायणाः (nārāyaṇāḥ) |
| Vocative | नारायण (nārāyaṇa) | नारायणौ (nārāyaṇau) | नारायणाः (nārāyaṇāḥ) |
| Accusative | नारायणम् (nārāyaṇam) | नारायणौ (nārāyaṇau) | नारायणान् (nārāyaṇān) |
| Instrumental | नारायणेन (nārāyaṇena) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणैः (nārāyaṇaiḥ) |
| Dative | नारायणाय (nārāyaṇāya) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणेभ्यः (nārāyaṇebhyaḥ) |
| Ablative | नारायणात् (nārāyaṇāt) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणेभ्यः (nārāyaṇebhyaḥ) |
| Genitive | नारायणस्य (nārāyaṇasya) | नारायणयोः (nārāyaṇayoḥ) | नारायणानाम् (nārāyaṇānām) |
| Locative | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणयोः (nārāyaṇayoḥ) | नारायणेषु (nārāyaṇeṣu) |
| Feminine ī-stem declension of नारायण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नारायणी (nārāyaṇī) | ||
| Gen. sg. | नारायण्याः (nārāyaṇyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नारायणी (nārāyaṇī) | नारायण्यौ (nārāyaṇyau) | नारायण्यः (nārāyaṇyaḥ) |
| Vocative | नारायणि (nārāyaṇi) | नारायण्यौ (nārāyaṇyau) | नारायण्यः (nārāyaṇyaḥ) |
| Accusative | नारायणीम् (nārāyaṇīm) | नारायण्यौ (nārāyaṇyau) | नारायणीः (nārāyaṇīḥ) |
| Instrumental | नारायण्या (nārāyaṇyā) | नारायणीभ्याम् (nārāyaṇībhyām) | नारायणीभिः (nārāyaṇībhiḥ) |
| Dative | नारायण्यै (nārāyaṇyai) | नारायणीभ्याम् (nārāyaṇībhyām) | नारायणीभ्यः (nārāyaṇībhyaḥ) |
| Ablative | नारायण्याः (nārāyaṇyāḥ) | नारायणीभ्याम् (nārāyaṇībhyām) | नारायणीभ्यः (nārāyaṇībhyaḥ) |
| Genitive | नारायण्याः (nārāyaṇyāḥ) | नारायण्योः (nārāyaṇyoḥ) | नारायणीनाम् (nārāyaṇīnām) |
| Locative | नारायण्याम् (nārāyaṇyām) | नारायण्योः (nārāyaṇyoḥ) | नारायणीषु (nārāyaṇīṣu) |
| Neuter a-stem declension of नारायण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नारायणम् (nārāyaṇam) | ||
| Gen. sg. | नारायणस्य (nārāyaṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नारायणम् (nārāyaṇam) | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणानि (nārāyaṇāni) |
| Vocative | नारायण (nārāyaṇa) | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणानि (nārāyaṇāni) |
| Accusative | नारायणम् (nārāyaṇam) | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणानि (nārāyaṇāni) |
| Instrumental | नारायणेन (nārāyaṇena) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणैः (nārāyaṇaiḥ) |
| Dative | नारायणाय (nārāyaṇāya) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणेभ्यः (nārāyaṇebhyaḥ) |
| Ablative | नारायणात् (nārāyaṇāt) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणेभ्यः (nārāyaṇebhyaḥ) |
| Genitive | नारायणस्य (nārāyaṇasya) | नारायणयोः (nārāyaṇayoḥ) | नारायणानाम् (nārāyaṇānām) |
| Locative | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणयोः (nārāyaṇayoḥ) | नारायणेषु (nārāyaṇeṣu) |
Noun
नारायण • (nārāyaṇá) n
- Name of the ground on the banks of the Ganges for a distance of 4 cubits from he water.
- a particular medicinal powder
- a medical oil expressed from various plants
Declension
| Neuter a-stem declension of नारायण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नारायणम् (nārāyaṇam) | ||
| Gen. sg. | नारायणस्य (nārāyaṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नारायणम् (nārāyaṇam) | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणानि (nārāyaṇāni) |
| Vocative | नारायण (nārāyaṇa) | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणानि (nārāyaṇāni) |
| Accusative | नारायणम् (nārāyaṇam) | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणानि (nārāyaṇāni) |
| Instrumental | नारायणेन (nārāyaṇena) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणैः (nārāyaṇaiḥ) |
| Dative | नारायणाय (nārāyaṇāya) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणेभ्यः (nārāyaṇebhyaḥ) |
| Ablative | नारायणात् (nārāyaṇāt) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणेभ्यः (nārāyaṇebhyaḥ) |
| Genitive | नारायणस्य (nārāyaṇasya) | नारायणयोः (nārāyaṇayoḥ) | नारायणानाम् (nārāyaṇānām) |
| Locative | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणयोः (nārāyaṇayoḥ) | नारायणेषु (nārāyaṇeṣu) |
Proper noun
नारायण • (Nārāyaṇá) m
- the son of the original Man; an epithet of Vishnu or Krishna - Narayana
- the purusha-hymn
- (as a synonym of Vishnu) Name of the 2nd month
- a mystical name of the letter 'ā'
- In classical literature, the name of several men and commentators.
Declension
| Masculine a-stem declension of नारायण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नारायणः (nārāyaṇaḥ) | ||
| Gen. sg. | नारायणस्य (nārāyaṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नारायणः (nārāyaṇaḥ) | नारायणौ (nārāyaṇau) | नारायणाः (nārāyaṇāḥ) |
| Vocative | नारायण (nārāyaṇa) | नारायणौ (nārāyaṇau) | नारायणाः (nārāyaṇāḥ) |
| Accusative | नारायणम् (nārāyaṇam) | नारायणौ (nārāyaṇau) | नारायणान् (nārāyaṇān) |
| Instrumental | नारायणेन (nārāyaṇena) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणैः (nārāyaṇaiḥ) |
| Dative | नारायणाय (nārāyaṇāya) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणेभ्यः (nārāyaṇebhyaḥ) |
| Ablative | नारायणात् (nārāyaṇāt) | नारायणाभ्याम् (nārāyaṇābhyām) | नारायणेभ्यः (nārāyaṇebhyaḥ) |
| Genitive | नारायणस्य (nārāyaṇasya) | नारायणयोः (nārāyaṇayoḥ) | नारायणानाम् (nārāyaṇānām) |
| Locative | नारायणे (nārāyaṇe) | नारायणयोः (nārāyaṇayoḥ) | नारायणेषु (nārāyaṇeṣu) |