नलद
Sanskrit
Alternative forms
- नरद (nálada)
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /n̪ɐ́.l̪ɐ.d̪ɐ/
- (Classical) IPA(key): /ˈn̪ɐ.l̪ɐ.d̪ɐ/
Noun
नलद • (nálada) m, n
- Nardostachys jatamansi, Indian spikenard (AV., Suśr. etc.)
- the root of Chrysopogon zizanioides, formerly Andropogon muricatus (Naish.)
- (only in neuter) the blossom of Hibiscus rosa-sinensis (L.)
- (only in neuter) the honey or nectar of a flower (L.)
Declension
| Masculine a-stem declension of नलद | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नलदः (naladaḥ) | ||
| Gen. sg. | नलदस्य (naladasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नलदः (naladaḥ) | नलदौ (naladau) | नलदाः (naladāḥ) |
| Vocative | नलद (nalada) | नलदौ (naladau) | नलदाः (naladāḥ) |
| Accusative | नलदम् (naladam) | नलदौ (naladau) | नलदान् (naladān) |
| Instrumental | नलदेन (naladena) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदैः (naladaiḥ) |
| Dative | नलदाय (naladāya) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
| Ablative | नलदात् (naladāt) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
| Genitive | नलदस्य (naladasya) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
| Locative | नलदे (nalade) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदेषु (naladeṣu) |
| Neuter a-stem declension of नलद | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नलदम् (naladam) | ||
| Gen. sg. | नलदस्य (naladasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नलदम् (naladam) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
| Vocative | नलद (nalada) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
| Accusative | नलदम् (naladam) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
| Instrumental | नलदेन (naladena) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदैः (naladaiḥ) |
| Dative | नलदाय (naladāya) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
| Ablative | नलदात् (naladāt) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
| Genitive | नलदस्य (naladasya) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
| Locative | नलदे (nalade) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदेषु (naladeṣu) |
Descendants
- → Phoenician: [Term?] (via an uncertain intermediary; a reverse (Semitic-to-Sanskrit) loan has also been suggested)
- → Ancient Greek: νάρδος (nárdos)
- → Gothic: 𐌽𐌰𐍂𐌳𐌿𐍃 (nardus) (possibly via Latin)
- Greek: νάρδος (nárdos)
- → Latin: nardus
- Italian: nardo
- → Middle Dutch: nardus
- Dutch: nardus
- Old French: narde
- French: nard
- → Middle Dutch: narde
- → Middle English: narde
- English: nard
- Spanish: nardo
- → Russian: нард (nard)
- → Serbo-Croatian: на̏рд, nȁrd
- → Ancient Greek: νάρδος (nárdos)
Adjective
नलद • (nálada)
- bringing near king Nala (Naish.)
Declension
| Masculine a-stem declension of नलद | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नलदः (naladaḥ) | ||
| Gen. sg. | नलदस्य (naladasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नलदः (naladaḥ) | नलदौ (naladau) | नलदाः (naladāḥ) |
| Vocative | नलद (nalada) | नलदौ (naladau) | नलदाः (naladāḥ) |
| Accusative | नलदम् (naladam) | नलदौ (naladau) | नलदान् (naladān) |
| Instrumental | नलदेन (naladena) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदैः (naladaiḥ) |
| Dative | नलदाय (naladāya) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
| Ablative | नलदात् (naladāt) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
| Genitive | नलदस्य (naladasya) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
| Locative | नलदे (nalade) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदेषु (naladeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of नलद | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नलदा (naladā) | ||
| Gen. sg. | नलदायाः (naladāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नलदा (naladā) | नलदे (nalade) | नलदाः (naladāḥ) |
| Vocative | नलदे (nalade) | नलदे (nalade) | नलदाः (naladāḥ) |
| Accusative | नलदाम् (naladām) | नलदे (nalade) | नलदाः (naladāḥ) |
| Instrumental | नलदया (naladayā) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदाभिः (naladābhiḥ) |
| Dative | नलदायै (naladāyai) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदाभ्यः (naladābhyaḥ) |
| Ablative | नलदायाः (naladāyāḥ) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदाभ्यः (naladābhyaḥ) |
| Genitive | नलदायाः (naladāyāḥ) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
| Locative | नलदायाम् (naladāyām) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदासु (naladāsu) |
| Neuter a-stem declension of नलद | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | नलदम् (naladam) | ||
| Gen. sg. | नलदस्य (naladasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | नलदम् (naladam) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
| Vocative | नलद (nalada) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
| Accusative | नलदम् (naladam) | नलदे (nalade) | नलदानि (naladāni) |
| Instrumental | नलदेन (naladena) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदैः (naladaiḥ) |
| Dative | नलदाय (naladāya) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
| Ablative | नलदात् (naladāt) | नलदाभ्याम् (naladābhyām) | नलदेभ्यः (naladebhyaḥ) |
| Genitive | नलदस्य (naladasya) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदानाम् (naladānām) |
| Locative | नलदे (nalade) | नलदयोः (naladayoḥ) | नलदेषु (naladeṣu) |
References
- Monier Williams (1899), “नलद”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0530.