दिधक्षा
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬤᬶᬥᬓ᭄ᬱᬵ (Balinese script)
- দিধক্ষা (Assamese script)
- দিধক্ষা (Bengali script)
- 𑰟𑰰𑰠𑰎𑰿𑰬𑰯 (Bhaiksuki script)
- 𑀤𑀺𑀥𑀓𑁆𑀱𑀸 (Brahmi script)
- 𑌦𑌿𑌧𑌕𑍍𑌷𑌾 (Grantha script)
- દિધક્ષા (Gujarati script)
- ਦਿਧਕੑਸ਼ਾ (Gurmukhi script)
- ꦢꦶꦣꦏ꧀ꦰꦴ (Javanese script)
- ទិធក្ឞា (Khmer script)
- ದಿಧಕ್ಷಾ (Kannada script)
- ທິຘກ຺ຩາ (Lao script)
- ദിധക്ഷാ (Malayalam script)
- 𑘟𑘱𑘠𑘎𑘿𑘬𑘰 (Modi script)
- ᢑᢈᢑᠾᠠᢉᢔᠠ᠋ᠠ (Mongolian script)
- ᡩᡳᢡᠠᡬᢢᠠᢇ (Manchu script)
- ဒိဓက္ၑာ (Burmese script)
- 𑦿𑧒𑧀𑦮𑧠𑧌𑧑 (Nandinagari script)
- 𑐡𑐶𑐢𑐎𑑂𑐲𑐵 (Newa script)
- ଦିଧକ୍ଷା (Oriya script)
- ꢣꢶꢤꢒ꣄ꢰꢵ (Saurashtra script)
- 𑆢𑆴𑆣𑆑𑇀𑆰𑆳 (Sharada script)
- 𑖟𑖰𑖠𑖎𑖿𑖬𑖯 (Siddham script)
- දිධක්ෂා (Sinhalese script)
- దిధక్షా (Telugu script)
- ทิธกฺษา (Thai script)
- དི་དྷ་ཀྵཱ (Tibetan script)
- 𑒠𑒱𑒡𑒏𑓂𑒭𑒰 (Tirhuta script)
Etymology
Back-formation from दिधक्षति (didhakṣati, “to want to burn”, desiderative) + -आ (-ā).
Pronunciation
- (Classical) IPA(key): /d̪iˈd̪ʱɐk.ʂɑː/
Noun
दिधक्षा • (didhakṣā) f (Classical Sanskrit)
- desire to burn
- c. 400 BCE, Mahābhārata 12.49.33.2:
- जज्वाल तस्य बाणैस्तु चित्रभानुर्दिधक्षया ॥
- jajvāla tasya bāṇaistu citrabhānurdidhakṣayā .
- By his arrows, the fire lit up, with the desire to burn.
- जज्वाल तस्य बाणैस्तु चित्रभानुर्दिधक्षया ॥
- c. 700 CE – 900 CE, Bhāgavata Purāṇa 6.4.5:
- द्रुमेभ्यः क्रुध्यमानास्ते तपोदीपितमन्यवः ।
मुखतो वायुमग्निं च ससृजुस्तद्दिधक्षया ॥- drumebhyaḥ krudhyamānāste tapodīpitamanyavaḥ .
mukhato vāyumagniṃ ca sasṛjustaddidhakṣayā . - Having undergone long austerities, they were very angry at the trees.
With the desire to burn them to ashes, they generated wind and fire from their mouths.
- drumebhyaḥ krudhyamānāste tapodīpitamanyavaḥ .
- द्रुमेभ्यः क्रुध्यमानास्ते तपोदीपितमन्यवः ।
Declension
Feminine ā-stem declension of दिधक्षा (didhakṣā) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | दिधक्षा didhakṣā | दिधक्षे didhakṣe | दिधक्षाः didhakṣāḥ |
Vocative | दिधक्षे didhakṣe | दिधक्षे didhakṣe | दिधक्षाः didhakṣāḥ |
Accusative | दिधक्षाम् didhakṣām | दिधक्षे didhakṣe | दिधक्षाः didhakṣāḥ |
Instrumental | दिधक्षया / दिधक्षा¹ didhakṣayā / didhakṣā¹ | दिधक्षाभ्याम् didhakṣābhyām | दिधक्षाभिः didhakṣābhiḥ |
Dative | दिधक्षायै didhakṣāyai | दिधक्षाभ्याम् didhakṣābhyām | दिधक्षाभ्यः didhakṣābhyaḥ |
Ablative | दिधक्षायाः didhakṣāyāḥ | दिधक्षाभ्याम् didhakṣābhyām | दिधक्षाभ्यः didhakṣābhyaḥ |
Genitive | दिधक्षायाः didhakṣāyāḥ | दिधक्षयोः didhakṣayoḥ | दिधक्षाणाम् didhakṣāṇām |
Locative | दिधक्षायाम् didhakṣāyām | दिधक्षयोः didhakṣayoḥ | दिधक्षासु didhakṣāsu |
Notes |
|
Further reading
- Monier Williams (1899), “दिधक्षा”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 478, column 1.
- Hellwig, Oliver (2010-2023), “didhakṣā”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
- Arthur Anthony Macdonell (1893), “दिधक्षा”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 119