दन्त
Pali
Alternative forms
Alternative forms
- danta (Latin script)
- 𑀤𑀦𑁆𑀢 (Brahmi script)
- দন্ত (Bengali script)
- දන්ත (Sinhalese script)
- ဒန္တ or ၻၼ္တ or ၻၼ်တ (Burmese script)
- ทนฺต or ทันตะ (Thai script)
- ᨴᨶ᩠ᨲ (Tai Tham script)
- ທນ຺ຕ or ທັນຕະ (Lao script)
- ទន្ត (Khmer script)
Noun
दन्त m
- Devanagari script form of danta “tooth”
Declension
Declension table of "दन्त" (masculine)
| Case \\ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | दन्तो (danto) | दन्ता (dantā) |
| Accusative (second) | दन्तं (dantaṃ) | दन्ते (dante) |
| Instrumental (third) | दन्तेन (dantena) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Dative (fourth) | दन्तस्स (dantassa) or दन्ताय (dantāya) or दन्तत्थं (dantatthaṃ) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Ablative (fifth) | दन्तस्मा (dantasmā) or दन्तम्हा (dantamhā) or दन्ता (dantā) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Genitive (sixth) | दन्तस्स (dantassa) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Locative (seventh) | दन्तस्मिं (dantasmiṃ) or दन्तम्हि (dantamhi) or दन्ते (dante) | दन्तेसु (dantesu) |
| Vocative (calling) | दन्त (danta) | दन्ता (dantā) |
Adjective
दन्त
- Devanagari script form of danta “made of ivory”
Declension
Declension table of "दन्त" (masculine)
| Case \\ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | दन्तो (danto) | दन्ता (dantā) |
| Accusative (second) | दन्तं (dantaṃ) | दन्ते (dante) |
| Instrumental (third) | दन्तेन (dantena) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Dative (fourth) | दन्तस्स (dantassa) or दन्ताय (dantāya) or दन्तत्थं (dantatthaṃ) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Ablative (fifth) | दन्तस्मा (dantasmā) or दन्तम्हा (dantamhā) or दन्ता (dantā) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Genitive (sixth) | दन्तस्स (dantassa) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Locative (seventh) | दन्तस्मिं (dantasmiṃ) or दन्तम्हि (dantamhi) or दन्ते (dante) | दन्तेसु (dantesu) |
| Vocative (calling) | दन्त (danta) | दन्ता (dantā) |
Declension table of "दन्त" (neuter)
| Case \\ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | दन्तं (dantaṃ) | दन्तानि (dantāni) |
| Accusative (second) | दन्तं (dantaṃ) | दन्तानि (dantāni) |
| Instrumental (third) | दन्तेन (dantena) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Dative (fourth) | दन्तस्स (dantassa) or दन्ताय (dantāya) or दन्तत्थं (dantatthaṃ) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Ablative (fifth) | दन्तस्मा (dantasmā) or दन्तम्हा (dantamhā) or दन्ता (dantā) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Genitive (sixth) | दन्तस्स (dantassa) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Locative (seventh) | दन्तस्मिं (dantasmiṃ) or दन्तम्हि (dantamhi) or दन्ते (dante) | दन्तेसु (dantesu) |
| Vocative (calling) | दन्त (danta) | दन्तानि (dantāni) |
Adjective
दन्त
- Devanagari script form of danta, which is past participle of दमेति (dameti, “to train”)
- restrained
Declension
Declension table of "दन्त" (masculine)
| Case \\ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | दन्तो (danto) | दन्ता (dantā) |
| Accusative (second) | दन्तं (dantaṃ) | दन्ते (dante) |
| Instrumental (third) | दन्तेन (dantena) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Dative (fourth) | दन्तस्स (dantassa) or दन्ताय (dantāya) or दन्तत्थं (dantatthaṃ) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Ablative (fifth) | दन्तस्मा (dantasmā) or दन्तम्हा (dantamhā) or दन्ता (dantā) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Genitive (sixth) | दन्तस्स (dantassa) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Locative (seventh) | दन्तस्मिं (dantasmiṃ) or दन्तम्हि (dantamhi) or दन्ते (dante) | दन्तेसु (dantesu) |
| Vocative (calling) | दन्त (danta) | दन्ता (dantā) |
Declension table of "दन्ता" (feminine)
| Case \\ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | दन्ता (dantā) | दन्तायो (dantāyo) or दन्ता (dantā) |
| Accusative (second) | दन्तं (dantaṃ) | दन्तायो (dantāyo) or दन्ता (dantā) |
| Instrumental (third) | दन्ताय (dantāya) | दन्ताहि (dantāhi) or दन्ताभि (dantābhi) |
| Dative (fourth) | दन्ताय (dantāya) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Ablative (fifth) | दन्ताय (dantāya) | दन्ताहि (dantāhi) or दन्ताभि (dantābhi) |
| Genitive (sixth) | दन्ताय (dantāya) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Locative (seventh) | दन्ताय (dantāya) or दन्तायं (dantāyaṃ) | दन्तासु (dantāsu) |
| Vocative (calling) | दन्ते (dante) | दन्तायो (dantāyo) or दन्ता (dantā) |
Declension table of "दन्त" (neuter)
| Case \\ Number | Singular | Plural |
|---|---|---|
| Nominative (first) | दन्तं (dantaṃ) | दन्तानि (dantāni) |
| Accusative (second) | दन्तं (dantaṃ) | दन्तानि (dantāni) |
| Instrumental (third) | दन्तेन (dantena) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Dative (fourth) | दन्तस्स (dantassa) or दन्ताय (dantāya) or दन्तत्थं (dantatthaṃ) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Ablative (fifth) | दन्तस्मा (dantasmā) or दन्तम्हा (dantamhā) or दन्ता (dantā) | दन्तेहि (dantehi) or दन्तेभि (dantebhi) |
| Genitive (sixth) | दन्तस्स (dantassa) | दन्तानं (dantānaṃ) |
| Locative (seventh) | दन्तस्मिं (dantasmiṃ) or दन्तम्हि (dantamhi) or दन्ते (dante) | दन्तेसु (dantesu) |
| Vocative (calling) | दन्त (danta) | दन्तानि (dantāni) |
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬤᬦ᭄ᬢ (Balinese script)
- দন্ত (Assamese script)
- দন্ত (Bengali script)
- 𑰟𑰡𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
- 𑀤𑀦𑁆𑀢 (Brahmi script)
- 𑌦𑌨𑍍𑌤 (Grantha script)
- દન્ત (Gujarati script)
- ਦਨੑਤ (Gurmukhi script)
- ꦢꦤ꧀ꦠ (Javanese script)
- ទន្ត (Khmer script)
- ದನ್ತ (Kannada script)
- ທນ຺ຕ (Lao script)
- ദന്ത (Malayalam script)
- 𑘟𑘡𑘿𑘝 (Modi script)
- ᢑᠠᠨᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
- ᡩᠠᠨᢠᠠ (Manchu script)
- ဒန္တ (Burmese script)
- 𑦿𑧁𑧠𑦽 (Nandinagari script)
- 𑐡𑐣𑑂𑐟 (Newa script)
- ଦନ୍ତ (Oriya script)
- ꢣꢥ꣄ꢡ (Saurashtra script)
- 𑆢𑆤𑇀𑆠 (Sharada script)
- 𑖟𑖡𑖿𑖝 (Siddham script)
- දන්ත (Sinhalese script)
- దన్త (Telugu script)
- ทนฺต (Thai script)
- ད་ནྟ (Tibetan script)
- 𑒠𑒢𑓂𑒞 (Tirhuta script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *Hdánt-a-s, Proto-Indo-European *h₃dónt-o-s (“tooth”). Cognate with Latin dēns, Ancient Greek ὀδούς (odoús), Old English tōþ (whence English tooth).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /dɐ́n.tɐ/
- (Classical) IPA(key): /ˈd̪ɐn̪.t̪ɐ/
Noun
दन्त • (dánta) m or n
- tooth (RV. VI, 75, 11, AV. etc.)
- the number 32 (Gaṇit.)
- an elephant's tusk, ivory (MBh., R. etc.)
- the point (of an arrow? अथरी (atharī́)) (RV. IV, 6, 8)
- the peak or ridge of a mountain (Haravij. IV, 32, Dharmaśarm. VII, 32)
- arbour (Śiś. IV, 40)
- a pin used in playing a lute (Haravij. I, 9)
Usage notes
Neuter-gendered form occurs in Rāmāyaṇa VI, 82, 28.
Declension
| Masculine a-stem declension of दन्त (dánta) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | दन्तः dántaḥ | दन्तौ dántau | दन्ताः / दन्तासः¹ dántāḥ / dántāsaḥ¹ |
| Vocative | दन्त dánta | दन्तौ dántau | दन्ताः / दन्तासः¹ dántāḥ / dántāsaḥ¹ |
| Accusative | दन्तम् dántam | दन्तौ dántau | दन्तान् dántān |
| Instrumental | दन्तेन dántena | दन्ताभ्याम् dántābhyām | दन्तैः / दन्तेभिः¹ dántaiḥ / dántebhiḥ¹ |
| Dative | दन्ताय dántāya | दन्ताभ्याम् dántābhyām | दन्तेभ्यः dántebhyaḥ |
| Ablative | दन्तात् dántāt | दन्ताभ्याम् dántābhyām | दन्तेभ्यः dántebhyaḥ |
| Genitive | दन्तस्य dántasya | दन्तयोः dántayoḥ | दन्तानाम् dántānām |
| Locative | दन्ते dánte | दन्तयोः dántayoḥ | दन्तेषु dánteṣu |
| Notes |
| ||
| Neuter a-stem declension of दन्त (danta) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | दन्तम् dantam | दन्ते dante | दन्तानि / दन्ता¹ dantāni / dantā¹ |
| Vocative | दन्त danta | दन्ते dante | दन्तानि / दन्ता¹ dantāni / dantā¹ |
| Accusative | दन्तम् dantam | दन्ते dante | दन्तानि / दन्ता¹ dantāni / dantā¹ |
| Instrumental | दन्तेन dantena | दन्ताभ्याम् dantābhyām | दन्तैः / दन्तेभिः¹ dantaiḥ / dantebhiḥ¹ |
| Dative | दन्ताय dantāya | दन्ताभ्याम् dantābhyām | दन्तेभ्यः dantebhyaḥ |
| Ablative | दन्तात् dantāt | दन्ताभ्याम् dantābhyām | दन्तेभ्यः dantebhyaḥ |
| Genitive | दन्तस्य dantasya | दन्तयोः dantayoḥ | दन्तानाम् dantānām |
| Locative | दन्ते dante | दन्तयोः dantayoḥ | दन्तेषु danteṣu |
| Notes |
| ||
Borrowed terms
- Balinese: ᬤᬦ᭄ᬢ (danta)
- Malay: danta (biological)
- Tamil: தந்தம் (tantam)
- Telugu: దంతము (dantamu)
Descendants
- Magadhi Prakrit:
- Early Assamese: দান্ত (danto)
- Assamese: দাঁত (dãt)
- Bengali: দাঁত (dãtô)
- Oriya: ଦାନ୍ତ (dantô)
- Sylheti: ꠖꠣꠔ (dat)
- Early Assamese: দান্ত (danto)
- Maharastri Prakrit: 𑀤𑀁𑀢 (daṃta)
- Paisaci Prakrit:
- Punjabi: ਦੰਦ (danda)
- Pali: danta
- Dardic:
- Kashmiri: دَنٛد (dand)
- Sauraseni Prakrit: 𑀤𑀁𑀢 (daṃta)
- Domari: ḍanḍ
- Gujarati: દાંત (dā̃t)
- Hindi: दाँत (dā̃t)
- Nepali: दाँत (dā̃t)
- Romani: dand
References
- Monier Williams (1899), “दन्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0468.