त्रातृ
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬢ᭄ᬭᬵᬢᬺ (Balinese script)
- ত্ৰাতৃ (Assamese script)
- ত্রাতৃ (Bengali script)
- 𑰝𑰿𑰨𑰯𑰝𑰴 (Bhaiksuki script)
- 𑀢𑁆𑀭𑀸𑀢𑀾 (Brahmi script)
- 𑌤𑍍𑌰𑌾𑌤𑍃 (Grantha script)
- ત્રાતૃ (Gujarati script)
- ꦠꦿꦴꦠꦽ (Javanese script)
- ត្រាត្ឫ (Khmer script)
- ತ್ರಾತೃ (Kannada script)
- ຕ຺ຣາຕ຺ຣິ (Lao script)
- 𑘝𑘿𑘨𑘰𑘝𑘵 (Modi script)
- တြာတၖ (Burmese script)
- 𑐟𑑂𑐬𑐵𑐟𑐺 (Newa script)
- ତ୍ରାତୃ (Oriya script)
- ꢡ꣄ꢬꢵꢡꢺ (Saurashtra script)
- 𑆠𑇀𑆫𑆳𑆠𑆸 (Sharada script)
- 𑖝𑖿𑖨𑖯𑖝𑖴 (Siddham script)
- త్రాతృ (Telugu script)
- ตฺราตฺฤ (Thai script)
- ཏྲཱཏྲྀ (Tibetan script)
- 𑒞𑓂𑒩𑒰𑒞𑒵 (Tirhuta script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *traHtŕ̥ (“protector, saviour”), from *traH- (“to protect”). Cognate with Avestan 𐬚𐬭𐬁𐬙𐬀𐬭 (θrātar, “protector, saviour”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /t̪ɾɑː.t̪ŕ̩/
- (Classical) IPA(key): /ˈt̪ɾɑː.t̪r̩/
Noun
त्रातृ • (trātṛ́) m
- protector, saviour
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 5.24.1:
- अग्ने त्वं नो अन्तम उत त्राता शिवो भवा वरूथ्यः ॥
- agne tvaṃ no antama uta trātā śivo bhavā varūthyaḥ .
- O Agni, be our closest friend, be thou a kind protector and a gracious Friend.
- अग्ने त्वं नो अन्तम उत त्राता शिवो भवा वरूथ्यः ॥
Declension
| Masculine ṛ-stem declension of त्रातृ (trātṛ́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | त्राता trātā́ | त्रातारौ / त्रातारा¹ trātā́rau / trātā́rā¹ | त्रातारः trātā́raḥ |
| Vocative | त्रातः trā́taḥ | त्रातारौ / त्रातारा¹ trā́tārau / trā́tārā¹ | त्रातारः trā́tāraḥ |
| Accusative | त्रातारम् trātā́ram | त्रातारौ / त्रातारा¹ trātā́rau / trātā́rā¹ | त्रातॄन् trātṝ́n |
| Instrumental | त्रात्रा trātrā́ | त्रातृभ्याम् trātṛ́bhyām | त्रातृभिः trātṛ́bhiḥ |
| Dative | त्रात्रे trātré | त्रातृभ्याम् trātṛ́bhyām | त्रातृभ्यः trātṛ́bhyaḥ |
| Ablative | त्रातुः trātúḥ | त्रातृभ्याम् trātṛ́bhyām | त्रातृभ्यः trātṛ́bhyaḥ |
| Genitive | त्रातुः trātúḥ | त्रात्रोः trātróḥ | त्रातॄणाम् trātṝṇā́m |
| Locative | त्रातरि trātári | त्रात्रोः trātróḥ | त्रातृषु trātṛ́ṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
- Pali: tātar
Further reading
- Apte, Vaman Shivram (1890) , “त्रातृ”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan.
- Monier Williams (1899) , “त्रातृ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 457.