तत
Sanskrit
Etymology 1
From Proto-Indo-Aryan *tatás, from Proto-Indo-Iranian *tatás, from Proto-Indo-European *tn̥tós (“stretched, extended”), from *ten- (“to stretch, extend”). Cognate with Ancient Greek τᾰτός (tatós), Latin tentus.
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /t̪ɐ.t̪ɐ́/
- (Classical) IPA(key): /ˈt̪ɐ.t̪ɐ/
Adjective
तत • (tatá)
- extended, stretched
- spread, diffused, expanded
Declension
| Masculine a-stem declension of तत | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | ततः (tataḥ) | ||
| Gen. sg. | ततस्य (tatasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ततः (tataḥ) | ततौ (tatau) | तताः (tatāḥ) |
| Vocative | तत (tata) | ततौ (tatau) | तताः (tatāḥ) |
| Accusative | ततम् (tatam) | ततौ (tatau) | ततान् (tatān) |
| Instrumental | ततेन (tatena) | तताभ्याम् (tatābhyām) | ततैः (tataiḥ) |
| Dative | तताय (tatāya) | तताभ्याम् (tatābhyām) | ततेभ्यः (tatebhyaḥ) |
| Ablative | ततात् (tatāt) | तताभ्याम् (tatābhyām) | ततेभ्यः (tatebhyaḥ) |
| Genitive | ततस्य (tatasya) | ततयोः (tatayoḥ) | ततानाम् (tatānām) |
| Locative | तते (tate) | ततयोः (tatayoḥ) | ततेषु (tateṣu) |
| Feminine ā-stem declension of तत | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | तता (tatā) | ||
| Gen. sg. | ततायाः (tatāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | तता (tatā) | तते (tate) | तताः (tatāḥ) |
| Vocative | तते (tate) | तते (tate) | तताः (tatāḥ) |
| Accusative | तताम् (tatām) | तते (tate) | तताः (tatāḥ) |
| Instrumental | ततया (tatayā) | तताभ्याम् (tatābhyām) | तताभिः (tatābhiḥ) |
| Dative | ततायै (tatāyai) | तताभ्याम् (tatābhyām) | तताभ्यः (tatābhyaḥ) |
| Ablative | ततायाः (tatāyāḥ) | तताभ्याम् (tatābhyām) | तताभ्यः (tatābhyaḥ) |
| Genitive | ततायाः (tatāyāḥ) | ततयोः (tatayoḥ) | ततानाम् (tatānām) |
| Locative | ततायाम् (tatāyām) | ततयोः (tatayoḥ) | ततासु (tatāsu) |
| Neuter a-stem declension of तत | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | ततम् (tatam) | ||
| Gen. sg. | ततस्य (tatasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ततम् (tatam) | तते (tate) | ततानि (tatāni) |
| Vocative | तत (tata) | तते (tate) | ततानि (tatāni) |
| Accusative | ततम् (tatam) | तते (tate) | ततानि (tatāni) |
| Instrumental | ततेन (tatena) | तताभ्याम् (tatābhyām) | ततैः (tataiḥ) |
| Dative | तताय (tatāya) | तताभ्याम् (tatābhyām) | ततेभ्यः (tatebhyaḥ) |
| Ablative | ततात् (tatāt) | तताभ्याम् (tatābhyām) | ततेभ्यः (tatebhyaḥ) |
| Genitive | ततस्य (tatasya) | ततयोः (tatayoḥ) | ततानाम् (tatānām) |
| Locative | तते (tate) | ततयोः (tatayoḥ) | ततेषु (tateṣu) |
Descendants
- Maharastri Prakrit: 𑀢𑀬 (taya)
Etymology 2
Imitative of baby talk, possibly inherited from Proto-Indo-Aryan *tatás, from Proto-Indo-Iranian *tatás, from Proto-Indo-European *tatás (compare Latin tata, Ancient Greek τατᾶ (tatâ)).
Noun
तत • (tatá) m
- (Vedic) a father
- RV 9.112.3
- कारुरहं ततो भिषगुपलप्रक्षिणी नना।
नानाधियोवसूयवो अनु घा इव तस्थिमेन्द्रायेन्दो परि स्रव॥- kārurahaṃ tato bhiṣagupalaprakṣiṇī nanā.
nānādhiyovasūyavo anu ghā iva tasthimendrāyendo pari srava. - A bard am I, my dad is a physician, mammy lays corn upon the stones.
Striving for wealth, with varied plans, we follow our desires like kine. Flow, Indu, flow for Indra's sake.
- kārurahaṃ tato bhiṣagupalaprakṣiṇī nanā.
- Synonyms: पितृ (pitṛ́), जनक (janaká)
- RV 9.112.3
Declension
| Masculine a-stem declension of तत (tatá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | ततः tatáḥ | ततौ tataú | तताः / ततासः¹ tatā́ḥ / tatā́saḥ¹ |
| Vocative | तत táta | ततौ tátau | तताः / ततासः¹ tátāḥ / tátāsaḥ¹ |
| Accusative | ततम् tatám | ततौ tataú | ततान् tatā́n |
| Instrumental | ततेन taténa | तताभ्याम् tatā́bhyām | ततैः / ततेभिः¹ tataíḥ / tatébhiḥ¹ |
| Dative | तताय tatā́ya | तताभ्याम् tatā́bhyām | ततेभ्यः tatébhyaḥ |
| Ablative | ततात् tatā́t | तताभ्याम् tatā́bhyām | ततेभ्यः tatébhyaḥ |
| Genitive | ततस्य tatásya | ततयोः tatáyoḥ | ततानाम् tatā́nām |
| Locative | तते taté | ततयोः tatáyoḥ | ततेषु tatéṣu |
| Notes |
| ||
Derived terms
- ततामह (tatāmaha)
References
- Monier Williams (1899), “तत”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 432.