टलना
Hindi
Etymology
Hindi verb set |
---|
टलना (ṭalnā) |
टालना (ṭālnā) |
From Sanskrit टलति (ṭalati). Compare Punjabi ਟਲਣਾ (ṭalṇā), Gujarati ટલવું (ṭalvũ), Marathi टळणे (ṭaḷṇe), Assamese টলিবা (toliba).
Pronunciation
- IPA(key): /ʈəl.nɑː/
Verb
टलना • (ṭalnā) (intransitive)
- to be averted, prevented
- शुक्र है कि हादसा टल गया।
- śukra hai ki hādsā ṭal gayā.
- Thank goodness the disaster was averted.
- to be delayed, postponed
- to be moved, to [move]], slide
- to give way
- to be over, be endured
- ख़तरा टल गया ― xatrā ṭal gayā ― danger has passed
Conjugation
Impersonal forms of टलना (ṭalnā) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stem | टल ṭal | ||||
Conjunctive | टलकर, टलके ṭalkar, ṭalke | ||||
m | m obl, pl | f | f obl, pl | ||
Infinitive | टलना ṭalnā | टलने ṭalne | टलनी ṭalnī | टलनीं ṭalnī̃ | |
Adjectival | imperf | टलता ṭaltā | टलते ṭalte | टलती ṭaltī | टलतीं ṭaltī̃ |
perf | टला ṭalā | टले ṭale | टली ṭalī | टलीं ṭalī̃ | |
Agentive | टलनेवाला ṭalnevālā | टलनेवाले ṭalnevāle | टलनेवाली ṭalnevālī | टलनेवालीं ṭalnevālī̃ |
Conjugation of टलना (ṭalnā) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Person | Singular | Plural | |||||
1st person मैं | 2nd person तू | 3rd person यह/वह | 1st person हम | 2nd person तुम | 3rd person ये/वे/आप | ||
Perfective | |||||||
Simple | m | टला ṭalā | टला ṭalā | टला ṭalā | टले ṭale | टले ṭale | टले ṭale |
f | टली ṭalī | टली ṭalī | टली ṭalī | टलीं ṭalī̃ | टलीं ṭalī̃ | टलीं ṭalī̃ | |
Present | m | टला हूँ ṭalā hū̃ | टला है ṭalā hai | टला है ṭalā hai | टले हैं ṭale ha͠i | टले हो ṭale ho | टले हैं ṭale ha͠i |
f | टली हूँ ṭalī hū̃ | टली है ṭalī hai | टली है ṭalī hai | टलीं हैं ṭalī̃ ha͠i | टलीं हो ṭalī̃ ho | टलीं हैं ṭalī̃ ha͠i | |
Past | m | टला था ṭalā thā | टला था ṭalā thā | टला था ṭalā thā | टले थे ṭale the | टले थे ṭale the | टले थे ṭale the |
f | टली थी ṭalī thī | टली थी ṭalī thī | टली थी ṭalī thī | टलीं थीं ṭalī̃ thī̃ | टलीं थीं ṭalī̃ thī̃ | टलीं थीं ṭalī̃ thī̃ | |
Presumptive | m | टला हूँगा ṭalā hū̃gā | टला होगा ṭalā hogā | टला होगा ṭalā hogā | टले होंगे ṭale hoṅge | टले होगे ṭale hoge | टले होंगे ṭale hoṅge |
f | टली हूँगी ṭalī hū̃gī | टली होगी ṭalī hogī | टली होगी ṭalī hogī | टलीं होंगे ṭalī̃ hoṅge | टलीं होगे ṭalī̃ hoge | टलीं होंगे ṭalī̃ hoṅge | |
Subjunctive | m | टला हूँ ṭalā hū̃ | टला हो ṭalā ho | टला हो ṭalā ho | टले हों ṭale hõ | टले हो ṭale ho | टले हों ṭale hõ |
f | टली हूँ ṭalī hū̃ | टली हो ṭalī ho | टली हो ṭalī ho | टलीं हों ṭalī̃ hõ | टलीं हो ṭalī̃ ho | टलीं हों ṭalī̃ hõ | |
Imperfective | |||||||
Present | m | टलता ṭaltā | टलता ṭaltā | टलता ṭaltā | टलते ṭalte | टलते ṭalte | टलते ṭalte |
f | टलती ṭaltī | टलती ṭaltī | टलती ṭaltī | टलतीं ṭaltī̃ | टलतीं ṭaltī̃ | टलतीं ṭaltī̃ | |
Present | m | टलता हूँ ṭaltā hū̃ | टलता है ṭaltā hai | टलता है ṭaltā hai | टलते हैं ṭalte ha͠i | टलते हो ṭalte ho | टलते हैं ṭalte ha͠i |
f | टलती हूँ ṭaltī hū̃ | टलती है ṭaltī hai | टलती है ṭaltī hai | टलतीं हैं ṭaltī̃ ha͠i | टलतीं हो ṭaltī̃ ho | टलतीं हैं ṭaltī̃ ha͠i | |
Past | m | टलता था ṭaltā thā | टलता था ṭaltā thā | टलता था ṭaltā thā | टलते थे ṭalte the | टलते थे ṭalte the | टलते थे ṭalte the |
f | टलती थी ṭaltī thī | टलती थी ṭaltī thī | टलती थी ṭaltī thī | टलतीं थीं ṭaltī̃ thī̃ | टलतीं थीं ṭaltī̃ thī̃ | टलतीं थीं ṭaltī̃ thī̃ | |
Presumptive | m | टलता हूँगा ṭaltā hū̃gā | टलता होगा ṭaltā hogā | टलता होगा ṭaltā hogā | टलते होंगे ṭalte hoṅge | टलते होगे ṭalte hoge | टलते होंगे ṭalte hoṅge |
f | टलती हूँगी ṭaltī hū̃gī | टलती होगी ṭaltī hogī | टलती होगी ṭaltī hogī | टलतीं होंगीं ṭaltī̃ hoṅgī̃ | टलतीं होगीं ṭaltī̃ hogī̃ | टलतीं होंगीं ṭaltī̃ hoṅgī̃ | |
Subjunctive | m | टलता हूँ ṭaltā hū̃ | टलता हो ṭaltā ho | टलता हो ṭaltā ho | टलते हों ṭalte hõ | टलते हो ṭalte ho | टलते हों ṭalte hõ |
f | टलती हूँ ṭaltī hū̃ | टलती हो ṭaltī ho | टलती हो ṭaltī ho | टलतीं हों ṭaltī̃ hõ | टलतीं हो ṭaltī̃ ho | टलतीं हों ṭaltī̃ hõ | |
Continuous | |||||||
Present | m | टल रहा हूँ ṭal rahā hū̃ | टल रहा है ṭal rahā hai | टल रहा है ṭal rahā hai | टल रहे हैं ṭal rahe ha͠i | टल रहे हो ṭal rahe ho | टल रहे हैं ṭal rahe ha͠i |
f | टल रही हूँ ṭal rahī hū̃ | टल रही है ṭal rahī hai | टल रही है ṭal rahī hai | टल रहीं हैं ṭal rahī̃ ha͠i | टल रहीं हो ṭal rahī̃ ho | टल रहीं हैं ṭal rahī̃ ha͠i | |
Past | m | टल रहा था ṭal rahā thā | टल रहा था ṭal rahā thā | टल रहा था ṭal rahā thā | टल रहे थे ṭal rahe the | टल रहे थे ṭal rahe the | टल रहे थे ṭal rahe the |
f | टल रही थी ṭal rahī thī | टल रही थी ṭal rahī thī | टल रही थी ṭal rahī thī | टल रहीं थीं ṭal rahī̃ thī̃ | टल रहीं थीं ṭal rahī̃ thī̃ | टल रहीं थीं ṭal rahī̃ thī̃ | |
Presumptive | m | टल रहा हूँगा ṭal rahā hū̃gā | टल रहा होगा ṭal rahā hogā | टल रहा होगा ṭal rahā hogā | टल रहे होंगे ṭal rahe hoṅge | टल रहे होगे ṭal rahe hoge | टल रहे होंगे ṭal rahe hoṅge |
f | टल रही हूँगा ṭal rahī hū̃gā | टल रही होगा ṭal rahī hogā | टल रही होगा ṭal rahī hogā | टल रहीं होंगे ṭal rahī̃ hoṅge | टल रहीं होगे ṭal rahī̃ hoge | टल रहीं होंगे ṭal rahī̃ hoṅge | |
Subjunctive | m | टल रहा हूँ ṭal rahā hū̃ | टल रहा हो ṭal rahā ho | टल रहा हो ṭal rahā ho | टल रहे हों ṭal rahe hõ | टल रहे हो ṭal rahe ho | टल रहे हों ṭal rahe hõ |
f | टल रही हूँ ṭal rahī hū̃ | टल रही हो ṭal rahī ho | टल रही हो ṭal rahī ho | टल रहीं हों ṭal rahī̃ hõ | टल रहीं हो ṭal rahī̃ ho | टल रहीं हों ṭal rahī̃ hõ | |
Non-aspectual | |||||||
Subjunctive | टलूँ ṭalū̃ | टले ṭale | टले ṭale | टलें ṭalẽ | टलो ṭalo | टलें ṭalẽ | |
Future | m | टलूँगा ṭalū̃gā | टलेगा ṭalegā | टलेगा ṭalegā | टलेंगे ṭaleṅge | टलोगे ṭaloge | टलेंगे ṭaleṅge |
f | टलूँगी ṭalū̃gī | टलेगी ṭalegī | टलेगी ṭalegī | टलेंगी ṭaleṅgī | टलोगी ṭalogī | टलेंगी ṭaleṅgī | |
Imperative | टल ṭal | टलो ṭalo | टलिये / टलिए टलियेगा / टलिएगा ṭaliye / ṭalie ṭaliyegā / ṭaliegā |
References
- McGregor, Ronald Stuart (1993), “टलना”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “ṭálati (5450)”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press