जृम्भते

जृम्भते

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ᬚᬺᬫ᭄ᬪᬢᬾ (Balinese script)
• জৃম্ভতে (Assamese script)
• জৃম্ভতে (Bengali script)
• 𑰕𑰴𑰦𑰿𑰥𑰝𑰸 (Bhaiksuki script)
• 𑀚𑀾𑀫𑁆𑀪𑀢𑁂 (Brahmi script)
• 𑌜𑍃𑌮𑍍𑌭𑌤𑍇 (Grantha script)
• જૃમ્ભતે (Gujarati script)
• ਜ੍ਹਮੑਭਤੇ (Gurmukhi script)
• ꦗꦽꦩ꧀ꦨꦠꦺ (Javanese script)
• ជ្ឫម្ភតេ (Khmer script)
• ಜೃಮ್ಭತೇ (Kannada script)
• ຊ຺ຣິມ຺ຠເຕ (Lao script)
• ജൃമ്ഭതേ (Malayalam script)
• 𑘕𑘵𑘦𑘿𑘥𑘝𑘹 (Modi script)
• ᠽᠷᠢ‌ᠮᠪᠾᠠ᠋‌ᢐᠧ (Mongolian script)
• ဇၖမ္ဘတေ (Burmese script)
• 𑦵𑧖𑧆𑧠𑧅𑦽𑧚 (Nandinagari script)
• 𑐖𑐺𑐩𑑂𑐨𑐟𑐾 (Newa script)
• ଜୃମ୍ଭତେ (Oriya script)
• ꢙꢺꢪ꣄ꢩꢡꢾ (Saurashtra script)
• 𑆘𑆸𑆩𑇀𑆨𑆠𑆼 (Sharada script)
• 𑖕𑖴𑖦𑖿𑖥𑖝𑖸 (Siddham script)
• ජෘම්භතේ (Sinhalese script)
• జృమ్భతే (Telugu script)
• ชฺฤมฺภเต (Thai script)
• ཛྲྀམྦྷཏེ (Tibetan script)
• 𑒖𑒵𑒧𑓂𑒦𑒞𑒹 (Tirhuta script)

Etymology

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /d͡ʑŕ̩m.bʱɐ.tɐj/
• (Classical) IPA^(key): /ˈd͡ʑr̩m.bʱɐ.t̪eː/

Verb

जृम्भते • (jṛ́mbhate) (root जृम्भ्, class 1, type A)[1]

1. to open the mouth, yawn, ĀśvGṛ. iii, 6 ; Mn. &c.;
2. to gape open, open (as a flower), Ṛtus. ; Kathās. xxv ;
3. to fly back or recoil (as a bow when unstrung), MBh. v, 1909;
4. to unstring a bow, R. iii, 30, 28;
5. to unfold, spread (as a flood &c.), expand, occupy a larger circuit, MBh. ; Hariv. ; Bhartṛ. iii, 41 ; Rājat. v, 269 ;
6. to spread (as sound), v, 363 ;
7. to feel at ease, Hariv. 12073; Kum. iii, 24 ; Kathās. vii, 102 ; Rājat. vi, 283  :

Conjugation

Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.

Nonfinite Forms: जृम्भितुम् (jṛ́mbhitum)
	Undeclinable
Infinitive	जृम्भितुम् jṛ́mbhitum
Gerund	जृम्भित्वा jṛmbhitvā́
	Participles
Masculine/Neuter Gerundive	जृम्भ्य / जृम्भितव्य / जृम्भणीय jṛ́mbhya / jṛmbhitavyá / jṛmbhaṇī́ya
Feminine Gerundive	जृम्भ्या / जृम्भितव्या / जृम्भणीया jṛ́mbhyā / jṛmbhitavyā́ / jṛmbhaṇī́yā
Masculine/Neuter Past Passive Participle	जृम्भित jṛmbhitá
Feminine Past Passive Participle	जृम्भिता jṛmbhitā́
Masculine/Neuter Past Active Participle	जृम्भितवत् jṛmbhitávat
Feminine Past Active Participle	जृम्भितवती jṛmbhitávatī

Present: जृम्भते (jṛ́mbhate), जृम्भ्यते (jṛmbhyáte)
	Active			Middle			Passive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	- -	- -	- -	जृम्भते jṛ́mbhate	जृम्भेते jṛ́mbhete	जृम्भन्ते jṛ́mbhante	जृम्भ्यते jṛmbhyáte	जृम्भ्येते jṛmbhyéte	जृम्भ्यन्ते jṛmbhyánte
Second	- -	- -	- -	जृम्भसे jṛ́mbhase	जृम्भेथे jṛ́mbhethe	जृम्भध्वे jṛ́mbhadhve	जृम्भ्यसे jṛmbhyáse	जृम्भ्येथे jṛmbhyéthe	जृम्भ्यध्वे jṛmbhyádhve
First	- -	- -	- -	जृम्भे jṛ́mbhe	जृम्भावहे jṛ́mbhāvahe	जृम्भामहे jṛ́mbhāmahe	जृम्भ्ये jṛmbhyé	जृम्भ्यावहे jṛmbhyā́vahe	जृम्भ्यामहे jṛmbhyā́mahe
Imperative
Third	- -	- -	- -	जृम्भताम् jṛ́mbhatām	जृम्भेताम् jṛ́mbhetām	जृम्भन्तम् jṛ́mbhantam	जृम्भ्यताम् jṛmbhyátām	जृम्भ्येताम् jṛmbhyétām	जृम्भ्यन्तम् jṛmbhyántam
Second	- -	- -	- -	जृम्भस्व jṛ́mbhasva	जृम्भेथाम् jṛ́mbhethām	जृम्भध्वम् jṛ́mbhadhvam	जृम्भ्यस्व jṛmbhyásva	जृम्भ्येथाम् jṛmbhyéthām	जृम्भ्यध्वम् jṛmbhyádhvam
First	- -	- -	- -	जृम्भै jṛ́mbhai	जृम्भावहै jṛ́mbhāvahai	जृम्भामहै jṛ́mbhāmahai	जृम्भ्यै jṛmbhyaí	जृम्भ्यावहै jṛmbhyā́vahai	जृम्भ्यामहै jṛmbhyā́mahai
Optative/Potential
Third	- -	- -	- -	जृम्भेत jṛ́mbheta	जृम्भेयाताम् jṛ́mbheyātām	जृम्भेरन् jṛ́mbheran	जृम्भ्येत jṛmbhyéta	जृम्भ्येयाताम् jṛmbhyéyātām	जृम्भ्येरन् jṛmbhyéran
Second	- -	- -	- -	जृम्भेथाः jṛ́mbhethāḥ	जृम्भेयाथाम् jṛ́mbheyāthām	जृम्भेध्वम् jṛ́mbhedhvam	जृम्भ्येथाः jṛmbhyéthāḥ	जृम्भ्येयाथाम् jṛmbhyéyāthām	जृम्भ्येध्वम् jṛmbhyédhvam
First	- -	- -	- -	जृम्भेय jṛ́mbheya	जृम्भेवहि jṛ́mbhevahi	जृम्भेमहि jṛ́mbhemahi	जृम्भ्येय jṛmbhyéya	जृम्भ्येवहि jṛmbhyévahi	जृम्भ्येमहि jṛmbhyémahi
Participles
	- -			जृम्भमाण jṛ́mbhamāṇa			जृम्भ्यमाण jṛmbhyámāṇa

Imperfect: अजृम्भत (ájṛmbhata), अजृम्भ्यत (ájṛmbhyata)
	Active			Middle			Passive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	- -	- -	- -	अजृम्भत ájṛmbhata	अजृम्भेताम् ájṛmbhetām	अजृम्भन्त ájṛmbhanta	अजृम्भ्यत ájṛmbhyata	अजृम्भ्येताम् ájṛmbhyetām	अजृम्भ्यन्त ájṛmbhyanta
Second	- -	- -	- -	अजृम्भथाः ájṛmbhathāḥ	अजृम्भेथाम् ájṛmbhethām	अजृम्भध्वम् ájṛmbhadhvam	अजृम्भ्यथाः ájṛmbhyathāḥ	अजृम्भ्येथाम् ájṛmbhyethām	अजृम्भ्यध्वम् ájṛmbhyadhvam
First	- -	- -	- -	अजृम्भे ájṛmbhe	अजृम्भावहि ájṛmbhāvahi	अजृम्भामहि ájṛmbhāmahi	अजृम्भ्ये ájṛmbhye	अजृम्भ्यावहि ájṛmbhyāvahi	अजृम्भ्यामहि ájṛmbhyāmahi

Future: जृम्भिष्यते (jṛmbhiṣyáte)
	Active			Middle/Passive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Simple Indicative
Third	- -	- -	- -	जृम्भिष्यते jṛmbhiṣyáte	जृम्भिष्येते jṛmbhiṣyéte	जृम्भिष्यन्ते jṛmbhiṣyánte
Second	- -	- -	- -	जृम्भिष्यसे jṛmbhiṣyáse	जृम्भिष्येथे jṛmbhiṣyéthe	जृम्भिष्यध्वे jṛmbhiṣyádhve
First	- -	- -	- -	जृम्भिष्ये jṛmbhiṣyé	जृम्भिष्यावहे jṛmbhiṣyā́vahe	जृम्भिष्यामहे jṛmbhiṣyā́mahe
Periphrastic Indicative
Third	- -	- -	- -	जृम्भिता jṛmbhitā́	जृम्भितारौ jṛmbhitā́rau	जृम्भितारः jṛmbhitā́raḥ
Second	- -	- -	- -	जृम्भितासे jṛmbhitā́se	जृम्भितासाथे jṛmbhitā́sāthe	जृम्भिताध्वे jṛmbhitā́dhve
First	- -	- -	- -	जृम्भिताहे jṛmbhitā́he	जृम्भितास्वहे jṛmbhitā́svahe	जृम्भितास्महे jṛmbhitā́smahe
Participles
	- -			जृम्भिष्याण jṛmbhiṣyā́ṇa

Conditional: अजृम्भिष्यत (ájṛmbhiṣyata)
	Active			Middle/Passive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	- -	- -	- -	अजृम्भिष्यत ájṛmbhiṣyata	अजृम्भिष्येताम् ájṛmbhiṣyetām	अजृम्भिष्यन्त ájṛmbhiṣyanta
Second	- -	- -	- -	अजृम्भिष्यथाः ájṛmbhiṣyathāḥ	अजृम्भिष्येथाम् ájṛmbhiṣyethām	अजृम्भिष्यध्वम् ájṛmbhiṣyadhvam
First	- -	- -	- -	अजृम्भिष्ये ájṛmbhiṣye	अजृम्भिष्यावहि ájṛmbhiṣyāvahi	अजृम्भिष्यामहि ájṛmbhiṣyāmahi

Aorist: अजृम्भिष्ट (ájṛmbhiṣṭa)
	Active			Middle/Passive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	- -	- -	- -	अजृम्भिष्ट ájṛmbhiṣṭa	अजृम्भिषाताम् ájṛmbhiṣātām	अजृम्भिषत ájṛmbhiṣata
Second	- -	- -	- -	अजृम्भिष्ठाः ájṛmbhiṣṭhāḥ	अजृम्भिषाथाम् ájṛmbhiṣāthām	अजृम्भिढ्वम् ájṛmbhiḍhvam
First	- -	- -	- -	अजृम्भिषि ájṛmbhiṣi	अजृम्भिष्वहि ájṛmbhiṣvahi	अजृम्भिष्महि ájṛmbhiṣmahi

Benedictive/Precative: जृम्भिषीष्ट (jṛmbhiṣīṣṭá)
	Active			Middle/Passive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Optative/Potential
Third	- -	- -	- -	जृम्भिषीष्ट jṛmbhiṣīṣṭá	जृम्भिषीयास्ताम् jṛmbhiṣīyā́stām	जृम्भिषीरन् jṛmbhiṣīrán
Second	- -	- -	- -	जृम्भिषीष्ठाः jṛmbhiṣīṣṭhā́ḥ	जृम्भिषीयास्थाम् jṛmbhiṣīyā́sthām	जृम्भिषीध्वम् jṛmbhiṣīdhvám
First	- -	- -	- -	जृम्भिषीय jṛmbhiṣīyá	जृम्भिषीवहि jṛmbhiṣīváhi	जृम्भिषीमहि jṛmbhiṣīmáhi

Perfect: जजृम्भे (jajṛmbhé)
	Active			Middle/Passive
	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative
Third	- -	- -	- -	जजृम्भे jajṛmbhé	जजृम्भाते jajṛmbhā́te	जजृम्भिरे jajṛmbhiré
Second	- -	- -	- -	जजृम्भिसे jajṛmbhisé	जजृम्भाथे jajṛmbhā́the	जजृम्भिध्वे jajṛmbhidhvé
First	- -	- -	- -	जजृम्भे jajṛmbhé	जजृम्भिवहे jajṛmbhiváhe	जजृम्भिमाहे jajṛmbhimā́he
Participles
	- -			जजृम्भाण jajṛmbhāṇá

References

1. Monier Williams (1899), “जृम्भते”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 424.