चोरयति
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬘᭀᬭᬬᬢᬶ (Balinese script)
- চোৰযতি (Assamese script)
- চোরযতি (Bengali script)
- 𑰓𑰺𑰨𑰧𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀘𑁄𑀭𑀬𑀢𑀺 (Brahmi script)
- 𑌚𑍋𑌰𑌯𑌤𑌿 (Grantha script)
- ચોરયતિ (Gujarati script)
- ਚੋਰਯਤਿ (Gurmukhi script)
- ꦕꦺꦴꦫꦪꦠꦶ (Javanese script)
- ចោរយតិ (Khmer script)
- ಚೋರಯತಿ (Kannada script)
- ໂຈຣຍຕິ (Lao script)
- ചോരയതി (Malayalam script)
- 𑘓𑘻𑘨𑘧𑘝𑘱 (Modi script)
- ᢋᠣᠸᠠᠷᠠᠶ᠋ᠠᢐᢈ (Mongolian script)
- ᢜᠣᡵᠠᠶᠠᢠᡳ (Manchu script)
- စောရယတိ (Burmese script)
- 𑦳𑧜𑧈𑧇𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐔𑑀𑐬𑐫𑐟𑐶 (Newa script)
- ଚୋରଯତି (Oriya script)
- ꢗꣂꢬꢫꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆖𑆾𑆫𑆪𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖓𑖺𑖨𑖧𑖝𑖰 (Siddham script)
- චෝරයති (Sinhalese script)
- చోరయతి (Telugu script)
- โจรยติ (Thai script)
- ཙོ་ར་ཡ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒔𑒼𑒩𑒨𑒞𑒱 (Tirhuta script)
Etymology
Causative of चुर् (cur).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /t͡ɕɐw.ɾɐ.jɐ.ti/
- (Classical) IPA(key): /ˈt͡ɕoː.ɾɐ.jɐ.t̪i/
Verb
चोरयति • (corayati) (root चुर्, class 10, type P, present)
- to steal, rob, pilfer
- c. 400 BCE, Mahābhārata 13.96.14:
- तमाहुरार्ता ऋषयो महर्षिं । न ते वयं पुष्करं चोरयामः ।
- tamāhurārtā ṛṣayo maharṣiṃ . na te vayaṃ puṣkaraṃ corayāmaḥ .
- The rishis, disturbed, said to the great sage: "We did not steal your lotus flower."
- तमाहुरार्ता ऋषयो महर्षिं । न ते वयं पुष्करं चोरयामः ।
- c. 200 BCE – 200 CE, Manusmṛti 8.333
- यस्त्वेतान्युपकॢप्तानि द्रव्याणि स्तेनयेन्नरः ।
तमाद्यं दण्डयेद्राजा यश्चाग्निं चोरयेद् गृहात् ॥- yastvetānyupakḷptāni dravyāṇi stenayennaraḥ .
tamādyaṃ daṇḍayedrājā yaścāgniṃ corayed gṛhāt . - To the man who would steal these products,
Let the king dispense the first (degree) of punishment; the same to the one who would steal a fire from a house.
- yastvetānyupakḷptāni dravyāṇi stenayennaraḥ .
Conjugation
Forms of Sanskrit verbs are numerous and complicated. The following conjugation shows only a subset of all forms and should be treated as a guide.
| Nonfinite Forms: चोरयितुम् (coráyitum) | |||
|---|---|---|---|
| Undeclinable | |||
| Infinitive | चोरयितुम् coráyitum | ||
| Gerund | चोरित्वा coritvā́ | ||
| Participles | |||
| Masculine/Neuter Gerundive | चोरयितव्य / चोरनीय corayitavyá / coranī́ya | ||
| Feminine Gerundive | चोरयितव्या / चोरनीया corayitavyā́ / coranī́yā | ||
| Masculine/Neuter Past Passive Participle | चोरित coritá | ||
| Feminine Past Passive Participle | चोरिता coritā́ | ||
| Masculine/Neuter Past Active Participle | चोरितवत् coritávat | ||
| Feminine Past Active Participle | चोरितवती coritávatī | ||
| Present: चोरयति (coráyati), चोरयते (coráyate), चोर्यते (coryáte) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Middle | Passive | |||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | |||||||||
| Third | चोरयति coráyati | चोरयतः coráyataḥ | चोरयन्ति coráyanti | चोरयते coráyate | चोरयेते coráyete | चोरयन्ते coráyante | चोर्यते coryáte | चोर्येते coryéte | चोर्यन्ते coryánte |
| Second | चोरयसि coráyasi | चोरयथः coráyathaḥ | चोरयथ coráyatha | चोरयसे coráyase | चोरयेथे coráyethe | चोरयध्वे coráyadhve | चोर्यसे coryáse | चोर्येथे coryéthe | चोर्यध्वे coryádhve |
| First | चोरयामि coráyāmi | चोरयावः coráyāvaḥ | चोरयामः coráyāmaḥ | चोरये coráye | चोरयावहे coráyāvahe | चोरयामहे coráyāmahe | चोर्ये coryé | चोर्यावहे coryā́vahe | चोर्यामहे coryā́mahe |
| Imperative | |||||||||
| Third | चोरयतु / चोरयतात् coráyatu / coráyatāt | चोरयताम् coráyatām | चोरयन्तु coráyantu | चोरयताम् coráyatām | चोरयेताम् coráyetām | चोरयन्तम् coráyantam | चोर्यताम् coryátām | चोर्येताम् coryétām | चोर्यन्तम् coryántam |
| Second | चोरय / चोरयतात् coráya / coráyatāt | चोरयतम् coráyatam | चोरयत coráyata | चोरयस्व coráyasva | चोरयेथाम् coráyethām | चोरयध्वम् coráyadhvam | चोर्यस्व coryásva | चोर्येथाम् coryéthām | चोर्यध्वम् coryádhvam |
| First | चोरयाणि coráyāṇi | चोरयाव coráyāva | चोरयाम coráyāma | चोरयै coráyai | चोरयावहै coráyāvahai | चोरयामहै coráyāmahai | चोर्यै coryaí | चोर्यावहै coryā́vahai | चोर्यामहै coryā́mahai |
| Optative/Potential | |||||||||
| Third | चोरयेत् coráyet | चोरयेताम् coráyetām | चोरयेयुः coráyeyuḥ | चोरयेत coráyeta | चोरयेयाताम् coráyeyātām | चोरयेरन् coráyeran | चोर्येत coryéta | चोर्येयाताम् coryéyātām | चोर्येरन् coryéran |
| Second | चोरयेः coráyeḥ | चोरयेतम् coráyetam | चोरयेत coráyeta | चोरयेथाः coráyethāḥ | चोरयेयाथाम् coráyeyāthām | चोरयेध्वम् coráyedhvam | चोर्येथाः coryéthāḥ | चोर्येयाथाम् coryéyāthām | चोर्येध्वम् coryédhvam |
| First | चोरयेयम् coráyeyam | चोरयेव coráyeva | चोरयेमः coráyemaḥ | चोरयेय coráyeya | चोरयेवहि coráyevahi | चोरयेमहि coráyemahi | चोर्येय coryéya | चोर्येवहि coryévahi | चोर्येमहि coryémahi |
| Participles | |||||||||
| चोरयत् coráyat | चोरयमाण coráyamāṇa | चोर्यमाण coryámāṇa | |||||||
| Imperfect: अचोरयत् (ácorayat), अचोरयत (ácorayata), अचोर्यत (ácoryata) | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Middle | Passive | |||||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | |||||||||
| Third | अचोरयत् ácorayat | अचोरयताम् ácorayatām | अचोरयन् ácorayan | अचोरयत ácorayata | अचोरयेताम् ácorayetām | अचोरयन्त ácorayanta | अचोर्यत ácoryata | अचोर्येताम् ácoryetām | अचोर्यन्त ácoryanta |
| Second | अचोरयः ácorayaḥ | अचोरयतम् ácorayatam | अचोरयत ácorayata | अचोरयथाः ácorayathāḥ | अचोरयेथाम् ácorayethām | अचोरयध्वम् ácorayadhvam | अचोर्यथाः ácoryathāḥ | अचोर्येथाम् ácoryethām | अचोर्यध्वम् ácoryadhvam |
| First | अचोरयम् ácorayam | अचोरयाव ácorayāva | अचोरयाम ácorayāma | अचोरये ácoraye | अचोरयावहि ácorayāvahi | अचोरयामहि ácorayāmahi | अचोर्ये ácorye | अचोर्यावहि ácoryāvahi | अचोर्यामहि ácoryāmahi |
| Future: चोरयिष्यति (corayiṣyáti), चोरयिष्यते (corayiṣyáte) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Middle/Passive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Simple Indicative | ||||||
| Third | चोरयिष्यति corayiṣyáti | चोरयिष्यतः corayiṣyátaḥ | चोरयिष्यन्ति corayiṣyánti | चोरयिष्यते corayiṣyáte | चोरयिष्येते corayiṣyéte | चोरयिष्यन्ते corayiṣyánte |
| Second | चोरयिष्यसि corayiṣyási | चोरयिष्यथः corayiṣyáthaḥ | चोरयिष्यथ corayiṣyátha | चोरयिष्यसे corayiṣyáse | चोरयिष्येथे corayiṣyéthe | चोरयिष्यध्वे corayiṣyádhve |
| First | चोरयिष्यामि corayiṣyā́mi | चोरयिष्यावः corayiṣyā́vaḥ | चोरयिष्यामः corayiṣyā́maḥ | चोरयिष्ये corayiṣyé | चोरयिष्यावहे corayiṣyā́vahe | चोरयिष्यामहे corayiṣyā́mahe |
| Periphrastic Indicative | ||||||
| Third | चोरयिता corayitā́ | चोरयितारौ corayitā́rau | चोरयितारः corayitā́raḥ | चोरयिता corayitā́ | चोरयितारौ corayitā́rau | चोरयितारः corayitā́raḥ |
| Second | चोरयितासि corayitā́si | चोरयितास्थः corayitā́sthaḥ | चोरयितास्थ corayitā́stha | चोरयितासे corayitā́se | चोरयितासाथे corayitā́sāthe | चोरयिताध्वे corayitā́dhve |
| First | चोरयितास्मि corayitā́smi | चोरयितास्वः corayitā́svaḥ | चोरयितास्मः corayitā́smaḥ | चोरयिताहे corayitā́he | चोरयितास्वहे corayitā́svahe | चोरयितास्महे corayitā́smahe |
| Participles | ||||||
| चोरयिष्यत् corayiṣyát | चोरयिष्याण corayiṣyā́ṇa | |||||
| Conditional: अचोरयिष्यत् (ácorayiṣyat), अचोरयिष्यत (ácorayiṣyata) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Middle/Passive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | अचोरयिष्यत् ácorayiṣyat | अचोरयिष्यताम् ácorayiṣyatām | अचोरयिष्यन् ácorayiṣyan | अचोरयिष्यत ácorayiṣyata | अचोरयिष्येताम् ácorayiṣyetām | अचोरयिष्यन्त ácorayiṣyanta |
| Second | अचोरयिष्यः ácorayiṣyaḥ | अचोरयिष्यतम् ácorayiṣyatam | अचोरयिष्यत ácorayiṣyata | अचोरयिष्यथाः ácorayiṣyathāḥ | अचोरयिष्येथाम् ácorayiṣyethām | अचोरयिष्यध्वम् ácorayiṣyadhvam |
| First | अचोरयिष्यम् ácorayiṣyam | अचोरयिष्याव ácorayiṣyāva | अचोरयिष्याम ácorayiṣyāma | अचोरयिष्ये ácorayiṣye | अचोरयिष्यावहि ácorayiṣyāvahi | अचोरयिष्यामहि ácorayiṣyāmahi |
| Benedictive/Precative: चोर्यात् (coryā́t), चोरयिषीष्ट (corayiṣīṣṭá) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Middle/Passive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Optative/Potential | ||||||
| Third | चोर्यात् coryā́t | चोर्यास्ताम् coryā́stām | चोर्यासुः coryā́suḥ | चोरयिषीष्ट corayiṣīṣṭá | चोरयिषीयास्ताम् corayiṣīyā́stām | चोरयिषीरन् corayiṣīrán |
| Second | चोर्याः coryā́ḥ | चोर्यास्तम् coryā́stam | चोर्यास्त coryā́sta | चोरयिषीष्ठाः corayiṣīṣṭhā́ḥ | चोरयिषीयास्थाम् corayiṣīyā́sthām | चोरयिषीध्वम् corayiṣīdhvám |
| First | चोर्यासम् coryā́sam | चोर्यास्व coryā́sva | चोर्यास्म coryā́sma | चोरयिषीय corayiṣīyá | चोरयिषीवहि corayiṣīváhi | चोरयिषीमहि corayiṣīmáhi |
| Perfect: चोरयाञ्चकार (corayāñcakā́ra) or चोरयाम्बभूव (corayāmbabhū́va) or चोरयामास (corayāmā́sa), चोरयाञ्चक्रे (corayāñcakré) or चोरयाम्बभूव (corayāmbabhū́va) or चोरयामास (corayāmā́sa) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Active | Middle/Passive | |||||
| Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
| Indicative | ||||||
| Third | चोरयाञ्चकार / चोरयाम्बभूव / चोरयामास corayāñcakā́ra / corayāmbabhū́va / corayāmā́sa | चोरयाञ्चक्रतुः / चोरयाम्बभूवतुः / चोरयामासतुः corayāñcakrátuḥ / corayāmbabhūvátuḥ / corayāmāsátuḥ | चोरयाञ्चक्रुः / चोरयाम्बभूवुः / चोरयामासुः corayāñcakrúḥ / corayāmbabhūvúḥ / corayāmāsúḥ | चोरयाञ्चक्रे / चोरयाम्बभूव / चोरयामास corayāñcakré / corayāmbabhū́va / corayāmā́sa | चोरयाञ्चक्राते / चोरयाम्बभूवतुः / चोरयामासतुः corayāñcakrā́te / corayāmbabhūvátuḥ / corayāmāsátuḥ | चोरयाञ्चक्रिरे / चोरयाम्बभूवुः / चोरयामासुः corayāñcakriré / corayāmbabhūvúḥ / corayāmāsúḥ |
| Second | चोरयाञ्चकर्थ / चोरयाम्बभूविथ / चोरयामासिथ corayāñcakártha / corayāmbabhū́vitha / corayāmā́sitha | चोरयाञ्चक्रथुः / चोरयाम्बभूवथुः / चोरयामासथुः corayāñcakráthuḥ / corayāmbabhūváthuḥ / corayāmāsáthuḥ | चोरयाञ्चक्र / चोरयाम्बभूव / चोरयामास corayāñcakrá / corayāmbabhūvá / corayāmāsá | चोरयाञ्चकृषे / चोरयाम्बभूविथ / चोरयामासिथ corayāñcakṛṣé / corayāmbabhū́vitha / corayāmā́sitha | चोरयाञ्चक्राथे / चोरयाम्बभूवथुः / चोरयामासथुः corayāñcakrā́the / corayāmbabhūváthuḥ / corayāmāsáthuḥ | चोरयाञ्चकृध्वे / चोरयाम्बभूव / चोरयामास corayāñcakṛdhvé / corayāmbabhūvá / corayāmāsá |
| First | चोरयाञ्चकर / चोरयाम्बभूव / चोरयामास corayāñcakára / corayāmbabhū́va / corayāmā́sa | चोरयाञ्चकृव / चोरयाम्बभूविव / चोरयामासिव corayāñcakṛvá / corayāmbabhūvivá / corayāmāsivá | चोरयाञ्चकृम / चोरयाम्बभूविम / चोरयामासिम corayāñcakṛmá / corayāmbabhūvimá / corayāmāsimá | चोरयाञ्चक्रे / चोरयाम्बभूव / चोरयामास corayāñcakré / corayāmbabhū́va / corayāmā́sa | चोरयाञ्चकृवहे / चोरयाम्बभूविव / चोरयामासिव corayāñcakṛváhe / corayāmbabhūvivá / corayāmāsivá | चोरयाञ्चकृमहे / चोरयाम्बभूविम / [[#Sanskrit|]] / चोरयामासिम corayāñcakṛmáhe / corayāmbabhūvimá / / corayāmāsimá |
| Participles | ||||||
| चोरयाञ्चकृवांस् / चोरयाम्बभूवांस् / चोरयामासिवांस् corayāñcakṛvā́ṃs / corayāmbabhūvā́ṃs / corayāmāsivā́ṃs | चोरयाञ्चक्रान / चोरयाम्बभूवांस् / चोरयामासिवांस् corayāñcakrāná / corayāmbabhūvā́ṃs / corayāmāsivā́ṃs | |||||
Descendants
- Prakrit:
- Gurjar Apabhramsa:
- Gujarati: ચોરવું (corvũ)
- Konkani: चोर्चे (tsorce)
- Old Marathi: 𑘓𑘻𑘨𑘜𑘹 (coraṇe)
- Marathi: चोरणे (ċorṇe)
- Sauraseni Apabhramsa:
- Hindustani:
- Hindi: चोरना (cornā)
- Romani: ćorel
- → Czech: čórovat, čórnout
- → Romanian: ciordi
- Hindustani:
- Gurjar Apabhramsa:
Further reading
- “चुर्, चोरयति, ॰ते” in Carl Cappeller, A Sanskrit–English Dictionary: Based upon the St. Petersburg Lexicons, Strasbourg: Karl J. Trübner, 1891, →OCLC, page 174, column 2.
- Arthur Anthony Macdonell (1893), “चोरयति”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 095
- Monier Williams (1899), “चुर्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 400, column 2.