गृध्र

गृध्र

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ᬕᬺᬥ᭄ᬭ (Balinese script)
• গৃধ্ৰ (Assamese script)
• গৃধ্র (Bengali script)
• 𑰐𑰴𑰟𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
• 𑀕𑀾𑀥𑁆𑀭 (Brahmi script)
• 𑌗𑍃𑌧𑍍𑌰 (Grantha script)
• ગૃધ્ર (Gujarati script)
• ꦒꦽꦣꦿ (Javanese script)
• ಗೃಧ್ರ (Kannada script)
• ဂၖဓြ (Burmese script)
• 𑐐𑐺𑐢𑑂𑐬 (Newa script)
• ଗୃଧ୍ର (Oriya script)
• ꢔꢺꢤ꣄ꢬ (Saurashtra script)
• 𑆓𑆸𑆣𑇀𑆫 (Sharada script)
• 𑖐𑖴𑖠𑖿𑖨 (Siddham script)
• గృధ్ర (Telugu script)
• གྲྀདྷྲ (Tibetan script)
• 𑒑𑒵𑒡𑓂𑒩 (Tirhuta script)

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɡŕ̩d̪ʱ.ɾɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈɡr̩d̪ʱ.ɾɐ/

Etymology 1

From Proto-Indo-Iranian *gr̥dʰrás, from Proto-Indo-European *g⁽ʷ⁾l̥dʰ-ró-s, from *g⁽ʷ⁾eldʰ- (“to desire greedily”). Cognate with Avestan 𐬔𐬆𐬭𐬆𐬜𐬀‎ (gər^əδa, “greedy”), Proto-Slavic *gȏldъ (“hunger”).

Adjective

गृध्र • (gṛ́dhra)

1. desiring greedily or fervently, eager for, desirous
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda

Declension

Masculine a-stem declension of गृध्र (gṛ́dhra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	गृध्रः gṛ́dhraḥ	गृध्रौ gṛ́dhrau	गृध्राः / गृध्रासः¹ gṛ́dhrāḥ / gṛ́dhrāsaḥ¹
Vocative	गृध्र gṛ́dhra	गृध्रौ gṛ́dhrau	गृध्राः / गृध्रासः¹ gṛ́dhrāḥ / gṛ́dhrāsaḥ¹
Accusative	गृध्रम् gṛ́dhram	गृध्रौ gṛ́dhrau	गृध्रान् gṛ́dhrān
Instrumental	गृध्रेण gṛ́dhreṇa	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रैः / गृध्रेभिः¹ gṛ́dhraiḥ / gṛ́dhrebhiḥ¹
Dative	गृध्राय gṛ́dhrāya	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रेभ्यः gṛ́dhrebhyaḥ
Ablative	गृध्रात् gṛ́dhrāt	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रेभ्यः gṛ́dhrebhyaḥ
Genitive	गृध्रस्य gṛ́dhrasya	गृध्रयोः gṛ́dhrayoḥ	गृध्राणाम् gṛ́dhrāṇām
Locative	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्रयोः gṛ́dhrayoḥ	गृध्रेषु gṛ́dhreṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of गृध्रा (gṛ́dhrā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	गृध्रा gṛ́dhrā	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्राः gṛ́dhrāḥ
Vocative	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्राः gṛ́dhrāḥ
Accusative	गृध्राम् gṛ́dhrām	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्राः gṛ́dhrāḥ
Instrumental	गृध्रया / गृध्रा¹ gṛ́dhrayā / gṛ́dhrā¹	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्राभिः gṛ́dhrābhiḥ
Dative	गृध्रायै gṛ́dhrāyai	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्राभ्यः gṛ́dhrābhyaḥ
Ablative	गृध्रायाः gṛ́dhrāyāḥ	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्राभ्यः gṛ́dhrābhyaḥ
Genitive	गृध्रायाः gṛ́dhrāyāḥ	गृध्रयोः gṛ́dhrayoḥ	गृध्राणाम् gṛ́dhrāṇām
Locative	गृध्रायाम् gṛ́dhrāyām	गृध्रयोः gṛ́dhrayoḥ	गृध्रासु gṛ́dhrāsu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of गृध्र (gṛ́dhra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	गृध्रम् gṛ́dhram	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्राणि / गृध्रा¹ gṛ́dhrāṇi / gṛ́dhrā¹
Vocative	गृध्र gṛ́dhra	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्राणि / गृध्रा¹ gṛ́dhrāṇi / gṛ́dhrā¹
Accusative	गृध्रम् gṛ́dhram	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्राणि / गृध्रा¹ gṛ́dhrāṇi / gṛ́dhrā¹
Instrumental	गृध्रेण gṛ́dhreṇa	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रैः / गृध्रेभिः¹ gṛ́dhraiḥ / gṛ́dhrebhiḥ¹
Dative	गृध्राय gṛ́dhrāya	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रेभ्यः gṛ́dhrebhyaḥ
Ablative	गृध्रात् gṛ́dhrāt	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रेभ्यः gṛ́dhrebhyaḥ
Genitive	गृध्रस्य gṛ́dhrasya	गृध्रयोः gṛ́dhrayoḥ	गृध्राणाम् gṛ́dhrāṇām
Locative	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्रयोः gṛ́dhrayoḥ	गृध्रेषु gṛ́dhreṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Pali: giddha

Etymology 2

Nominal derivative of the adjective गृध्र (gṛdhra, “greedy”) above. Literally meaning "the greedy one".

Noun

गृध्र • (gṛ́dhra) m

1. a vulture
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.104.22:

     उलूकयातुं शुशुलूकयातुं जहि श्वयातुमुत कोकयातुम्।
     सुपर्णयातुमुत गृध्रयातुं दृषदेव प्र मृण रक्ष इन्द्र॥

     ulūkayātuṃ śuśulūkayātuṃ jahi śvayātumuta kokayātum.
     suparṇayātumuta gṛdhrayātuṃ dṛṣadeva pra mṛṇa rakṣa indra.

     Destroy the demon disguised as an owl or owlet, destroy him disguised as dog or cuckoo.
     Destroy him shaped as an eagle or as a vulture as with a stone, O Indra, crush the demon.

   • c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda
   • c. 400 BCE, Taittirīya Saṃhitā

Declension

Masculine a-stem declension of गृध्र (gṛ́dhra)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	गृध्रः gṛ́dhraḥ	गृध्रौ gṛ́dhrau	गृध्राः / गृध्रासः¹ gṛ́dhrāḥ / gṛ́dhrāsaḥ¹
Vocative	गृध्र gṛ́dhra	गृध्रौ gṛ́dhrau	गृध्राः / गृध्रासः¹ gṛ́dhrāḥ / gṛ́dhrāsaḥ¹
Accusative	गृध्रम् gṛ́dhram	गृध्रौ gṛ́dhrau	गृध्रान् gṛ́dhrān
Instrumental	गृध्रेण gṛ́dhreṇa	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रैः / गृध्रेभिः¹ gṛ́dhraiḥ / gṛ́dhrebhiḥ¹
Dative	गृध्राय gṛ́dhrāya	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रेभ्यः gṛ́dhrebhyaḥ
Ablative	गृध्रात् gṛ́dhrāt	गृध्राभ्याम् gṛ́dhrābhyām	गृध्रेभ्यः gṛ́dhrebhyaḥ
Genitive	गृध्रस्य gṛ́dhrasya	गृध्रयोः gṛ́dhrayoḥ	गृध्राणाम् gṛ́dhrāṇām
Locative	गृध्रे gṛ́dhre	गृध्रयोः gṛ́dhrayoḥ	गृध्रेषु gṛ́dhreṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Dardic: [Term?]
  • Kashmiri: ग्रद् (grad, “vulture, eagle”)
• Magadhi Prakrit: 𑀕𑀺𑀤𑁆𑀥 (giddha)
  • Oriya: ଗୀଧ (gīdhô)
• Maharastri Prakrit: 𑀕𑀺𑀤𑁆𑀥 (giddha)
  • Konkani: gīd

    Devanagari: गीद

    Kannada: ಗೀದ್

    Latin: gid

  • Old Marathi:

    Devanagari: गिध (gidha), गीद (gīda), गीध (gīdha)

    Modi: 𑘐𑘲𑘟 (gīda), 𑘐𑘲𑘠 (gīdha)

    • Marathi: गिधाड (gidhāḍ)
• Pali: gaddha
  • → Telugu: గద్ద (gadda), గ్రద్ద (gradda) (Sanskritized)[1]
• Sauraseni Prakrit: 𑀕𑀺𑀤𑁆𑀥 (giddha)
  • Gurjar Apabhramsa: [Term?]
    • Old Gujarati: [Term?]
      • Gujarati: ગીધ (gīdh)
  • Sauraseni Apabhramsa: [Term?]
    • Hindustani:

      Hindi: गिद्ध (giddh)

      Urdu: گِدّھ‎ (giddh)

• → Tamil: கிருத்திரம் (kiruttiram)

References

• Monier Williams (1899) , “गृध्र”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0361.
• Mayrhofer, Manfred (1992) , “GARDH”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan] (in German), volume I, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 474

1. Krishnamurti, Bhadriraju (2003) The Dravidian Languages (Cambridge Language Surveys)‎, Cambridge University Press, →ISBN, page 474.