क्षुभित

क्षुभित

Hindi

Alternative forms

• क्षोभित (kṣobhit)

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit क्षुभित (kṣubhita).

Pronunciation

• (Delhi Hindi) IPA^(key): /kʂʊ.bʱɪt̪/, [kʃʊ.bʱɪt̪]

Adjective

क्षुभित • (kṣubhit) (indeclinable)

1. (formal) agitated, disturbed, frightened, alarmed, afraid

Further reading

• Dāsa, Śyāmasundara (1965–1975) , “क्षुभित”, in Hindī Śabdasāgara [lit. Sea of Hindi words] (in Hindi), Kashi [Varanasi]: Nagari Pracarini Sabha.

---

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ᬓ᭄ᬱᬸᬪᬶᬢ (Balinese script)
• ক্ষুভিত (Assamese script)
• ক্ষুভিত (Bengali script)
• 𑰎𑰿𑰬𑰲𑰥𑰰𑰝 (Bhaiksuki script)
• 𑀓𑁆𑀱𑀼𑀪𑀺𑀢 (Brahmi script)
• 𑌕𑍍𑌷𑍁𑌭𑌿𑌤 (Grantha script)
• ક્ષુભિત (Gujarati script)
• ꦏ꧀ꦰꦸꦨꦶꦠ (Javanese script)
• ក្ឞុភិត (Khmer script)
• ಕ್ಷುಭಿತ (Kannada script)
• ກ຺ຩຸຠິຕ (Lao script)
• 𑘎𑘿𑘬𑘳𑘥𑘱𑘝 (Modi script)
• က္ၑုဘိတ (Burmese script)
• 𑐎𑑂𑐲𑐸𑐨𑐶𑐟 (Newa script)
• କ୍ଷୁଭିତ (Oriya script)
• ꢒ꣄ꢰꢸꢩꢶꢡ (Saurashtra script)
• 𑆑𑇀𑆰𑆶𑆨𑆴𑆠 (Sharada script)
• 𑖎𑖿𑖬𑖲𑖥𑖰𑖝 (Siddham script)
• క్షుభిత (Telugu script)
• กฺษุภิต (Thai script)
• ཀྵུབྷིཏ (Tibetan script)
• 𑒏𑓂𑒭𑒳𑒦𑒱𑒞 (Tirhuta script)

Alternative forms

• क्षोभित (kṣobhita) – guṇated

Etymology

From क्षुभ् (kṣubh, root) +‎ -इत (-ita).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /kʂu.bʱi.t̪ɐ/
• (Classical) IPA^(key): /ˈkʂu.bʱi.t̪ɐ/

Adjective

क्षुभित • (kṣubhita)

1. agitated, disturbed, frightened, alarmed, afraid
   • c. 700 CE – 900 CE, Bhāgavata Purāṇa 3.26.19:

     दैवात्क्षुभितधर्मिण्यां स्वस्यां योनौ परः पुमान्। आधत्त वीर्यं सासूत महत्तत्त्वं हिरण्मयम्॥

     daivātkṣubhitadharmiṇyāṃ svasyāṃ yonau paraḥ pumān. ādhatta vīryaṃ sāsūta mahattattvaṃ hiraṇmayam.

     After the Supreme Personality of Godhead impregnates material nature with his internal potency, material nature delivers the sum total of the cosmic intelligence, which is known as Hiraṇmaya. This takes place in material nature when she is agitated by the destinations of the conditioned souls.

   • c. 700 CE – 900 CE, Bhāgavata Purāṇa 10.71.17:

     बलं बृहद्ध्वजपटछत्रचामरैर्वरायुधाभरणकिरीटवर्मभिः। दिवांशुभिस्तुमुलरवं बभौ रवेर्यथार्णवः क्षुभिततिमिङ्गिलोर्मिभिः॥

     balaṃ bṛhaddhvajapaṭachatracāmarairvarāyudhābharaṇakirīṭavarmabhiḥ. divāṃśubhistumularavaṃ babhau raveryathārṇavaḥ kṣubhitatimiṅgilormibhiḥ.

     The Lord’s army boasted royal umbrellas, cāmara fans and huge flagpoles with waving banners. During the day the sun’s rays reflected brightly from the soldiers’ fine weapons, jewelry, helmets and armor. Thus Lord Kṛṣṇa’s army, noisy with shouts and clatter, appeared like an ocean stirring with agitated waves and timiṅgila fish.

   • c. 700 CE – 900 CE, Bhāgavata Purāṇa 10.56.28:

     यस्येषदुत्कलितरोषकटाक्षमोक्षैर्वर्त्मादिशत् क्षुभितनक्रतिमिङ्गलोऽब्धिः। सेतुः कृतः स्वयश उज्ज्वलिता च लङ्का रक्षःशिरांसि भुवि पेतुरिषुक्षतानि॥

     yasyeṣadutkalitaroṣakaṭākṣamokṣairvartmādiśat kṣubhitanakratimiṅgalo’bdhiḥ. setuḥ kṛtaḥ svayaśa ujjvalitā ca laṅkā rakṣaḥśirāṃsi bhuvi peturiṣukṣatāni.

     You are he who impelled the ocean to give way when his sidelong glances, slightly manifesting his anger, disturbed the crocodiles and timiṅgila fish within the watery depths. You are he who built a great bridge to establish his fame, who burned down the city of Laṅkā, and whose arrows severed the heads of Rāvaṇa, which then fell to the ground.

Declension

Masculine a-stem declension of क्षुभित (kṣubhita)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्षुभितः kṣubhitaḥ	क्षुभितौ kṣubhitau	क्षुभिताः / क्षुभितासः¹ kṣubhitāḥ / kṣubhitāsaḥ¹
Vocative	क्षुभित kṣubhita	क्षुभितौ kṣubhitau	क्षुभिताः / क्षुभितासः¹ kṣubhitāḥ / kṣubhitāsaḥ¹
Accusative	क्षुभितम् kṣubhitam	क्षुभितौ kṣubhitau	क्षुभितान् kṣubhitān
Instrumental	क्षुभितेन kṣubhitena	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभितैः / क्षुभितेभिः¹ kṣubhitaiḥ / kṣubhitebhiḥ¹
Dative	क्षुभिताय kṣubhitāya	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभितेभ्यः kṣubhitebhyaḥ
Ablative	क्षुभितात् kṣubhitāt	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभितेभ्यः kṣubhitebhyaḥ
Genitive	क्षुभितस्य kṣubhitasya	क्षुभितयोः kṣubhitayoḥ	क्षुभितानाम् kṣubhitānām
Locative	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभितयोः kṣubhitayoḥ	क्षुभितेषु kṣubhiteṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of क्षुभिता (kṣubhitā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्षुभिता kṣubhitā	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभिताः kṣubhitāḥ
Vocative	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभिताः kṣubhitāḥ
Accusative	क्षुभिताम् kṣubhitām	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभिताः kṣubhitāḥ
Instrumental	क्षुभितया / क्षुभिता¹ kṣubhitayā / kṣubhitā¹	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभिताभिः kṣubhitābhiḥ
Dative	क्षुभितायै kṣubhitāyai	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभिताभ्यः kṣubhitābhyaḥ
Ablative	क्षुभितायाः kṣubhitāyāḥ	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभिताभ्यः kṣubhitābhyaḥ
Genitive	क्षुभितायाः kṣubhitāyāḥ	क्षुभितयोः kṣubhitayoḥ	क्षुभितानाम् kṣubhitānām
Locative	क्षुभितायाम् kṣubhitāyām	क्षुभितयोः kṣubhitayoḥ	क्षुभितासु kṣubhitāsu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of क्षुभित (kṣubhita)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	क्षुभितम् kṣubhitam	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभितानि / क्षुभिता¹ kṣubhitāni / kṣubhitā¹
Vocative	क्षुभित kṣubhita	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभितानि / क्षुभिता¹ kṣubhitāni / kṣubhitā¹
Accusative	क्षुभितम् kṣubhitam	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभितानि / क्षुभिता¹ kṣubhitāni / kṣubhitā¹
Instrumental	क्षुभितेन kṣubhitena	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभितैः / क्षुभितेभिः¹ kṣubhitaiḥ / kṣubhitebhiḥ¹
Dative	क्षुभिताय kṣubhitāya	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभितेभ्यः kṣubhitebhyaḥ
Ablative	क्षुभितात् kṣubhitāt	क्षुभिताभ्याम् kṣubhitābhyām	क्षुभितेभ्यः kṣubhitebhyaḥ
Genitive	क्षुभितस्य kṣubhitasya	क्षुभितयोः kṣubhitayoḥ	क्षुभितानाम् kṣubhitānām
Locative	क्षुभिते kṣubhite	क्षुभितयोः kṣubhitayoḥ	क्षुभितेषु kṣubhiteṣu
Notes	¹Vedic

Further reading

• Monier Williams (1899) , “क्षुभित”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 331.
• Apte, Vaman Shivram (1890) , “क्षुभित”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan.