क्षय
Hindi
Etymology
Borrowed from Sanskrit क्षय (kṣayá). Doublet of खै (khai).
Noun
क्षय • (kṣay) m (Urdu spelling کشی) (literary)
- destruction
- decline, failure
Declension
Declension of क्षय (masc cons-stem)
singular | plural | |
---|---|---|
direct | क्षय kṣay | क्षय kṣay |
oblique | क्षय kṣay | क्षयों kṣayõ |
vocative | क्षय kṣay | क्षयो kṣayo |
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬓ᭄ᬱᬬ (Balinese script)
- ক্ষয (Assamese script)
- ক্ষয (Bengali script)
- 𑰎𑰿𑰬𑰧 (Bhaiksuki script)
- 𑀓𑁆𑀱𑀬 (Brahmi script)
- 𑌕𑍍𑌷𑌯 (Grantha script)
- ક્ષય (Gujarati script)
- ਕੑਸ਼ਯ (Gurmukhi script)
- ꦏ꧀ꦰꦪ (Javanese script)
- ក្ឞយ (Khmer script)
- ಕ್ಷಯ (Kannada script)
- ກ຺ຩຍ (Lao script)
- ക്ഷയ (Malayalam script)
- 𑘎𑘿𑘬𑘧 (Modi script)
- ᢉᢔᠠᠶ᠋ᠠ᠋ (Mongolian script)
- ᡬᢢᠠᠶᠠ (Manchu script)
- က္ၑယ (Burmese script)
- 𑦮𑧠𑧌𑧇 (Nandinagari script)
- 𑐎𑑂𑐲𑐫 (Newa script)
- କ୍ଷଯ (Oriya script)
- ꢒ꣄ꢰꢫ (Saurashtra script)
- 𑆑𑇀𑆰𑆪 (Sharada script)
- 𑖎𑖿𑖬𑖧 (Siddham script)
- ක්ෂය (Sinhalese script)
- క్షయ (Telugu script)
- กฺษย (Thai script)
- ཀྵ་ཡ (Tibetan script)
- 𑒏𑓂𑒭𑒨 (Tirhuta script)
Etymology 1
From Proto-Indo-Aryan *gẓʰayás, from Proto-Indo-Iranian *gžʰayás, from Proto-Indo-European *dʰgʷʰey- (“to perish, decline”). Cognate with Ancient Greek φθῐ́σῐς (phthísis), Old English dwīnan (whence English dwindle).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /kʂɐ.jɐ́/
- (Classical) IPA(key): /ˈkʂɐ.jɐ/
Noun
क्षय • (kṣayá) m
- decay, corrosion
- Synonyms: भ्रंश (bhraṃśá), विलयन (vilayana)
- ruin, destruction
- Synonyms: नाश (nāśá), प्रलय (pralaya)
- diminution, decline, wasting away
Declension
Masculine a-stem declension of क्षय (kṣayá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | क्षयः kṣayáḥ | क्षयौ kṣayaú | क्षयाः / क्षयासः¹ kṣayā́ḥ / kṣayā́saḥ¹ |
Vocative | क्षय kṣáya | क्षयौ kṣáyau | क्षयाः / क्षयासः¹ kṣáyāḥ / kṣáyāsaḥ¹ |
Accusative | क्षयम् kṣayám | क्षयौ kṣayaú | क्षयान् kṣayā́n |
Instrumental | क्षयेण kṣayéṇa | क्षयाभ्याम् kṣayā́bhyām | क्षयैः / क्षयेभिः¹ kṣayaíḥ / kṣayébhiḥ¹ |
Dative | क्षयाय kṣayā́ya | क्षयाभ्याम् kṣayā́bhyām | क्षयेभ्यः kṣayébhyaḥ |
Ablative | क्षयात् kṣayā́t | क्षयाभ्याम् kṣayā́bhyām | क्षयेभ्यः kṣayébhyaḥ |
Genitive | क्षयस्य kṣayásya | क्षययोः kṣayáyoḥ | क्षयाणाम् kṣayā́ṇām |
Locative | क्षये kṣayé | क्षययोः kṣayáyoḥ | क्षयेषु kṣayéṣu |
Notes |
|
Derived terms
- क्षयरोग (kṣayaroga, “tuberculosis”)
Descendants
- → Old Marathi: क्षय (kṣaya)
- → Marathi: क्षय (kṣay)
- Paisaci Prakrit:
- Punjabi: ਖੈ (khai)
- Pali: khaya (“decay, ruin”)
- → Thai: ขยะ (kà-yà, “rubbish”)
- Prakrit khaya
- → Tamil: கயம் (kayam)
- Assamese: ক্ষয় (khoy) / খয় (khoy)
- Bengali: ক্ষয় (khôyô)
- Konkani: क्षय (kṣay)
- Nepali: क्षय (kṣaya)
- Oriya: କ୍ଷୟ (kṣôyô)
- Rajasthani: खे
- Sindhi: کَيِٴ
- Hindi: खै (khai)
- → Telugu: క్షయ (kṣaya)
- → Kannada: ಕ್ಷಯ (kṣaya)
Etymology 2
Formed on the root to dwell
Noun
क्षय • (kṣáya) m
- place of abode, seat, house
Declension
Masculine a-stem declension of क्षय (kṣáya) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | क्षयः kṣáyaḥ | क्षयौ kṣáyau | क्षयाः / क्षयासः¹ kṣáyāḥ / kṣáyāsaḥ¹ |
Vocative | क्षय kṣáya | क्षयौ kṣáyau | क्षयाः / क्षयासः¹ kṣáyāḥ / kṣáyāsaḥ¹ |
Accusative | क्षयम् kṣáyam | क्षयौ kṣáyau | क्षयान् kṣáyān |
Instrumental | क्षयेण kṣáyeṇa | क्षयाभ्याम् kṣáyābhyām | क्षयैः / क्षयेभिः¹ kṣáyaiḥ / kṣáyebhiḥ¹ |
Dative | क्षयाय kṣáyāya | क्षयाभ्याम् kṣáyābhyām | क्षयेभ्यः kṣáyebhyaḥ |
Ablative | क्षयात् kṣáyāt | क्षयाभ्याम् kṣáyābhyām | क्षयेभ्यः kṣáyebhyaḥ |
Genitive | क्षयस्य kṣáyasya | क्षययोः kṣáyayoḥ | क्षयाणाम् kṣáyāṇām |
Locative | क्षये kṣáye | क्षययोः kṣáyayoḥ | क्षयेषु kṣáyeṣu |
Notes |
|