अर्चति
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬅᬃᬘᬢᬶ (Balinese script)
- অৰ্চতি (Assamese script)
- অর্চতি (Bengali script)
- 𑰀𑰨𑰿𑰓𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀅𑀭𑁆𑀘𑀢𑀺 (Brahmi script)
- 𑌅𑌰𑍍𑌚𑌤𑌿 (Grantha script)
- અર્ચતિ (Gujarati script)
- ਅਰੑਚਤਿ (Gurmukhi script)
- ꦄꦂꦕꦠꦶ (Javanese script)
- អច៌តិ (Khmer script)
- ಅರ್ಚತಿ (Kannada script)
- ອຣ຺ຈຕິ (Lao script)
- അര്ചതി (Malayalam script)
- 𑘀𑘨𑘿𑘓𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠠᠷᢋᠠᢐᢈ (Mongolian script)
- ᠠᡵᢜᠠᢠᡳ (Manchu script)
- အရ်္စတိ (Burmese script)
- 𑦠𑧈𑧠𑦳𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐀𑐬𑑂𑐔𑐟𑐶 (Newa script)
- ଅର୍ଚତି (Oriya script)
- ꢂꢬ꣄ꢗꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆃𑆫𑇀𑆖𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖀𑖨𑖿𑖓𑖝𑖰 (Siddham script)
- අර්චති (Sinhalese script)
- అర్చతి (Telugu script)
- อรฺจติ (Thai script)
- ཨ་རྩ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒁𑒩𑓂𑒔𑒞𑒱 (Tirhuta script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *Hárčati, from Proto-Indo-European *h₁érkʷ-eti, from *h₁erkʷ- (“to shine, sing”).[1] Cognate with Hittite [script needed] (arkuwanzi), Khotanese [script needed] (āljs, “to sing”).[2]
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɐ́ɾ.t͡ɕɐ.ti/
- (Classical) IPA(key): /ˈɐɾ.t͡ɕɐ.t̪i/
Verb
अर्चति • (árcati) (root अर्च्, class 1, type P)[3]
- to shine
- to praise, laud; sing praise
Conjugation
Present: अर्चति (arcati), अर्चते (arcate), अर्च्यते (arcyate) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Voice | Active | Middle | Passive | ||||||
Number | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural |
Indicative Mood | |||||||||
Third | अर्चति arcati | अर्चतः arcataḥ | अर्चन्ति arcanti | अर्चते arcate | अर्चेते arcete | अर्चन्ते arcante | अर्च्यते arcyate | अर्च्येते arcyete | अर्च्यन्ते arcyante |
Second | अर्चसि arcasi | अर्चथः arcathaḥ | अर्चथ arcatha | अर्चसे arcase | अर्चेथे arcethe | अर्चध्वे arcadhve | अर्च्यसे arcyase | अर्च्येथे arcyethe | अर्च्यध्वे arcyadhve |
First | अर्चामि arcāmi | अर्चावः arcāvaḥ | अर्चामः arcāmaḥ | अर्चे arce | अर्चावहे arcāvahe | अर्चामहे arcāmahe | अर्च्ये arcye | अर्च्यावहे arcyāvahe | अर्च्यामहे arcyāmahe |
Imperative Mood | |||||||||
Third | अर्चतु arcatu | अर्चताम् arcatām | अर्चन्तु arcantu | अर्चताम् arcatām | अर्चेताम् arcetām | अर्चन्ताम् arcantām | अर्च्यताम् arcyatām | अर्च्येताम् arcyetām | अर्च्यन्ताम् arcyantām |
Second | अर्च arca | अर्चतम् arcatam | अर्चत arcata | अर्चस्व arcasva | अर्चेथाम् arcethām | अर्चध्वम् arcadhvam | अर्च्यस्व arcyasva | अर्च्येथाम् arcyethām | अर्च्यध्वम् arcyadhvam |
First | अर्चाणि arcāṇi | अर्चाव arcāva | अर्चाम arcāma | अर्चै arcai | अर्चावहै arcāvahai | अर्चामहै arcāmahai | अर्च्यै arcyai | अर्च्यावहै arcyāvahai | अर्च्यामहै arcyāmahai |
Optative Mood | |||||||||
Third | अर्चेत् arcet | अर्चेताम् arcetām | अर्चेयुः arceyuḥ | अर्चेत arceta | अर्चेयाताम् arceyātām | अर्चेरन् arceran | अर्च्येत arcyeta | अर्च्येयाताम् arcyeyātām | अर्च्येरन् arcyeran |
Second | अर्चेः arceḥ | अर्चेतम् arcetam | अर्चेत arceta | अर्चेथाः arcethāḥ | अर्चेयाथाम् arceyāthām | अर्चेध्वम् arcedhvam | अर्च्येथाः arcyethāḥ | अर्च्येयाथाम् arcyeyāthām | अर्च्येध्वम् arcyedhvam |
First | अर्चेयम् arceyam | अर्चेव arceva | अर्चेमः arcemaḥ | अर्चेय arceya | अर्चेवहि arcevahi | अर्चेमहि arcemahi | अर्च्येय arcyeya | अर्च्येवहि arcyevahi | अर्च्येमहि arcyemahi |
Participles | |||||||||
अर्चत् arcat | or | अर्चन्त् arcant | अर्चमान arcamāna | अर्च्यमान arcyamāna |
Imperfect: आर्चत् (ārcat), आर्चत (ārcata), आर्च्यत (ārcyata) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Voice | Active | Middle | Passive | ||||||
Number | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural |
Indicative Mood | |||||||||
Third | आर्चत् ārcat | आर्चताम् ārcatām | आर्चन् ārcan | आर्चत ārcata | आर्चेताम् ārcetām | आर्चन्त ārcanta | आर्च्यत ārcyata | आर्च्येताम् ārcyetām | आर्च्यन्त ārcyanta |
Second | आर्चः ārcaḥ | आर्चतम् ārcatam | आर्चत ārcata | आर्चथाः ārcathāḥ | आर्चेथाम् ārcethām | आर्चध्वम् ārcadhvam | आर्च्यथाः ārcyathāḥ | आर्च्येथाम् ārcyethām | आर्च्यध्वम् ārcyadhvam |
First | आर्चम् ārcam | आर्चाव ārcāva | आर्चाम ārcāma | आर्चे ārce | आर्चावहि ārcāvahi | आर्चामहि ārcāmahi | आर्च्ये ārcye | आर्च्यावहि ārcyāvahi | आर्च्यामहि ārcyāmahi |
References
- Rix, Helmut, editor (2001) Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, page 240
- Cheung, Johnny (2007), “Harč-”, in Etymological Dictionary of the Iranian Verb (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 2), Leiden, Boston: Brill, →ISBN, page 163
- Monier Williams (1899), “अर्चति”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 89.