अद्

See also: अदा

Sanskrit

Alternative scripts

ᬅᬤ᭄ (Balinese script)
অদ্ (Assamese script)
অদ্ (Bengali script)
𑰀𑰟𑰿 (Bhaiksuki script)
𑀅𑀤𑁆 (Brahmi script)
𑌅𑌦𑍍 (Grantha script)
અદ્ (Gujarati script)
ਅਦੑ (Gurmukhi script)
ꦄꦢ꧀ (Javanese script)
អទ៑ (Khmer script)
ಅದ್ (Kannada script)
ອທ຺ (Lao script)
അദ് (Malayalam script)
𑘀𑘟𑘿 (Modi script)
ᠠᢑ (Mongolian script)
ᠠᡩ (Manchu script)
အဒ် (Burmese script)
𑦠𑦿𑧠 (Nandinagari script)
𑐀𑐡𑑂 (Newa script)
ଅଦ୍ (Oriya script)
ꢂꢣ꣄ (Saurashtra script)
𑆃𑆢𑇀 (Sharada script)
𑖀𑖟𑖿 (Siddham script)
අද් (Sinhalese script)
అద్ (Telugu script)
อทฺ (Thai script)
ཨ་ད྄ (Tibetan script)
𑒁𑒠𑓂 (Tirhuta script)

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *Had-, from Proto-Indo-Iranian *Had-, from Proto-Indo-European *h₁ed-. Cognates include Avestan 𐬀𐬛‎ (ad), Hittite 𒂊𒀉𒈪 (e-id-mi, “I eat”), Ancient Greek ἔδω (édō), Latin edō, Old Armenian ուտեմ (utem, “to eat”), Gothic 𐌹𐍄𐌰𐌽 (itan), Old Church Slavonic ꙗсти (jasti), Old Irish estir (“he may eat”), English eat.

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ɐd/
(Classical) IPA^(key): /ɐd̪/

Root

अद् • (ad)

to eat

Conjugation

Present: अत्ति (atti), अत्ते (atte), अद्यते (adyate)
Voice	Active			Middle			Passive
Number	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural	Singular	Dual	Plural
Indicative Mood
Third	अत्ति atti	अत्तः attaḥ	अदन्ति adanti	अत्ते atte	अदाते adāte	अदते adate	अद्यते adyate	अद्येते adyete	अद्यन्ते adyante
Second	अत्षि atṣi	अत्थः atthaḥ	अत्थ attha	अत्षे atṣe	अदाथे adāthe	अद्ध्वे addhve	अद्यसे adyase	अद्येथे adyethe	अद्यध्वे adyadhve
First	अद्मि admi	अद्वः advaḥ	अद्मः admaḥ	अदे ade	अद्वहे advahe	अद्महे admahe	अद्ये adye	अद्यावहे adyāvahe	अद्यामहे adyāmahe
Imperative Mood
Third	अत्तु attu	अत्ताम् attām	अदन्तु adantu	अत्ताम् attām	अदाताम् adātām	अदताम् adatām	अद्यताम् adyatām	अद्येताम् adyetām	अद्यन्ताम् adyantām
Second	अद्धि addhi	अत्तम् attam	अत्त atta	अत्ष्व atṣva	अदाथाम् adāthām	अद्ध्वम् addhvam	अद्यस्व adyasva	अद्येथाम् adyethām	अद्यध्वम् adyadhvam
First	अदानि adāni	अदाव adāva	अदाम adāma	अदै adai	अदावहै adāvahai	अदामहै adāmahai	अद्यै adyai	अद्यावहै adyāvahai	अद्यामहै adyāmahai
Optative Mood
Third	अद्यात् adyāt	अद्याताम् adyātām	अद्युः adyuḥ	अदीत adīta	अदीयाताम् adīyātām	अदीरन् adīran	अद्येत adyeta	अद्येयाताम् adyeyātām	अद्येरन् adyeran
Second	अद्याः adyāḥ	अद्यातम् adyātam	अद्यात adyāta	अदीथाः adīthāḥ	अदीयाथाम् adīyāthām	अदीध्वम् adīdhvam	अद्येथाः adyethāḥ	अद्येयाथाम् adyeyāthām	अद्येध्वम् adyedhvam
First	अद्याम् adyām	अद्याव adyāva	अद्यामः adyāmaḥ	अदीय adīya	अदीवहि adīvahi	अदीमहि adīmahi	अद्येय adyeya	अद्येवहि adyevahi	अद्येमहि adyemahi
Participles
	अदत् adat	or	अदन्त् adant	अदान adāna			अद्यमान adyamāna

Derived terms

अग्राद्वन् (agrādvan, “having precedence in eating”)
अत्तव्य (attavya, “fit to be eaten”)
अत्ति (attí, “eater”)
अत्ति (átti, “he eats”)
अत्तृ (attṛ́, “eater”)
अत्र (atrá, “devourer, demon”)
अत्र (átra, “food”)
अत्रि (átri, “devourer”)
अत्रिन् (atrín, “devourer, demon”)
अदक (adaka, “eating”)
अदन (adana, “food”)
अदनीय (adanīya, “which is to be eaten”)
अद्मन् (ádman, “a meal”)
अद्य (adya, “edible”)
अन्न (ánna, “food”)
अन्नाद्य (annādya, “proper food”)
आदिन् (ādin, “eating, devouring”)
मत्स्याद् (matsyād, “eating fish”)
मध्वद् (madhvád, “mead-eating, honey-eating”)
हविरद्य (haviradya, “the act of eating the oblation”)

References

Monier Williams (1899), “अद्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 17.
William Dwight Whitney, 1885, The Roots, Verb-forms, and Primary Derivatives of the Sanskrit Language, Leipzig: Breitkopf and Härtel, page 3