अङ्कस्
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *Hánkas, from Proto-Indo-Iranian *Hánkas, from Proto-Indo-European *h₂énk-os, from *h₂enk- (“curve, bend”). Cognate with Ancient Greek ἄγκος (ánkos), Latin ancus, Old Armenian անկիւն (ankiwn, “angle”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɐ́ŋ.kɐs̪/
- (Classical) IPA(key): /ˈɐŋ.kɐs̪/
Noun
अङ्कस् • (áṅkas) n
- a curve or bend
- RV 4.40.4d
- करतुं दधिक्रा अनु संतवीत्वत पथाम अङकांस्य अन्व आपनीफणत ||
- kratuṃ dadhikrā anu saṃtavītvat pathām aṅkāṃsy anv āpanīphaṇat ||
- Drawing himself together, as his strength allows, Dadhikrās springs along the windings of the paths.
- kratuṃ dadhikrā anu saṃtavītvat pathām aṅkāṃsy anv āpanīphaṇat ||
- करतुं दधिक्रा अनु संतवीत्वत पथाम अङकांस्य अन्व आपनीफणत ||
- RV 4.40.4d
Declension
| Neuter as-stem declension of अङ्कस् (áṅkas) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अङ्कः áṅkaḥ | अङ्कसी áṅkasī | अङ्कांसि áṅkāṃsi |
| Vocative | अङ्कः áṅkaḥ | अङ्कसी áṅkasī | अङ्कांसि áṅkāṃsi |
| Accusative | अङ्कः áṅkaḥ | अङ्कसी áṅkasī | अङ्कांसि áṅkāṃsi |
| Instrumental | अङ्कसा áṅkasā | अङ्कोभ्याम् áṅkobhyām | अङ्कोभिः áṅkobhiḥ |
| Dative | अङ्कसे áṅkase | अङ्कोभ्याम् áṅkobhyām | अङ्कोभ्यः áṅkobhyaḥ |
| Ablative | अङ्कसः áṅkasaḥ | अङ्कोभ्याम् áṅkobhyām | अङ्कोभ्यः áṅkobhyaḥ |
| Genitive | अङ्कसः áṅkasaḥ | अङ्कसोः áṅkasoḥ | अङ्कसाम् áṅkasām |
| Locative | अङ्कसि áṅkasi | अङ्कसोः áṅkasoḥ | अङ्कःसु áṅkaḥsu |
References
- Monier Williams (1899), “अङ्कस्”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0007.