अग्रू
Sanskrit
Alternative forms
Alternative scripts
- ᬅᬕ᭄ᬭᬹ (Balinese script)
- অগ্ৰূ (Assamese script)
- অগ্রূ (Bengali script)
- 𑰀𑰐𑰿𑰨𑰳 (Bhaiksuki script)
- 𑀅𑀕𑁆𑀭𑀽 (Brahmi script)
- 𑌅𑌗𑍍𑌰𑍂 (Grantha script)
- અગ્રૂ (Gujarati script)
- ꦄꦒꦿꦹ (Javanese script)
- អគ្រូ (Khmer script)
- ಅಗ್ರೂ (Kannada script)
- ອຄ຺ຣູ (Lao script)
- 𑘀𑘐𑘿𑘨𑘴 (Modi script)
- အဂြူ (Burmese script)
- 𑦠𑦰𑧠𑧈𑧕 (Nandinagari script)
- 𑐀𑐐𑑂𑐬𑐹 (Newa script)
- ଅଗ୍ରୂ (Oriya script)
- ꢂꢔ꣄ꢬꢹ (Saurashtra script)
- 𑆃𑆓𑇀𑆫𑆷 (Sharada script)
- 𑖀𑖐𑖿𑖨𑗝 (Siddham script)
- అగ్రూ (Telugu script)
- อคฺรู (Thai script)
- ཨགྲཱུ (Tibetan script)
- 𑒁𑒑𑓂𑒩𑒴 (Tirhuta script)
Etymology
From Proto-Indo-Iranian *agrúH (“maid, unmarried girl, virgin”), from Proto-Indo-European *n̥-gʷrúh₂ (“not pregnant”, literally “not heavy”), from *gʷr̥h₂ús (“heavy”). Cognate with Avestan 𐬀𐬖𐬭𐬏 (aγrū), 𐬀𐬔𐬭𐬎 (agru, “unmarried girl, virgin, maiden”). Also compare Sogdian [script needed] (γrʾnh /γrān/, “heavy, pregnant”).
Pronunciation
- (Vedic) IPA(key): /ɐɡ.ɾúː/
- (Classical) IPA(key): /ˈɐɡ.ɾuː/
Noun
अग्रू • (agrū́) f
- a maiden, virgin; an unmarried girl
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.2.5:
- स्वाध्यो वि दुरो देवयन्तोऽशिश्रयू रथयुर्देवताता ।
पूर्वी शिशुं न मातरा रिहाणे सम्अग्रुवो न समनेष्वञ्जन् ॥- svādhyò ví dúro devayántó’śiśrayū rathayúrdevátātā.
pūrvī́ śíśuṃ ná mātárā rihāṇé sámagrúvo ná sámaneṣvañjan - With holy thoughts the pious have gladly thrown open the Doors for chariots in the Gods’ assembly.
Like two full mother cows who lick their youngling, like maidens for the festival, they adorn them.
- svādhyò ví dúro devayántó’śiśrayū rathayúrdevátātā.
- स्वाध्यो वि दुरो देवयन्तोऽशिश्रयू रथयुर्देवताता ।
- c. 1200 BCE – 1000 BCE, Atharvaveda 6.60:
- अयमा यात्यर्यमा पुरस्ताद्विषितस्तुपः ।
अस्या इच्छन्न्अग्रुवै पतिमुत जायामजानये ॥
अश्रमदियमर्यमन्नन्यासां समनं यती ।
अङ्गो न्वर्यमन्नस्या अन्याः समनमायति ॥
धाता दाधार पृथिवीं धाता द्यामुत सूर्यम् ।
धातास्या अग्रुवै पतिं दधातु प्रतिकाम्यम् ॥- ayámā́ yātyaryamā́ purástādvíṣitastupaḥ.
asyā́ ichánnagrúvai pátimutá jāyā́majā́naye.
áśramadiyámaryamannanyā́sāṃ sámanaṃ yatī́.
aṅgó nvàryamannasyā́ anyā́ḥ sámanamā́yati.
dhātā́ dādhāra pṛthivī́ṃ dhātā́ dyā́mutá sū́ryam.
dhātā́syā́ agrúvai pátiṃ dádhātu pratikāmyàm. - With forelock loosened over his brow here comes the wooer of the bride,
Seeking a husband for this maiden, a wife for this unmarried man.
Wooer! this girl hath toiled in vain, going to others' marriages.
Now to her wedding, verily, wooer, another maid shall come.
Dhātar upholds the spacious earth, upholds the sky, upholds the Sun.
Dhātar bestow upon this maiden a husband suited to her wish!
- ayámā́ yātyaryamā́ purástādvíṣitastupaḥ.
- अयमा यात्यर्यमा पुरस्ताद्विषितस्तुपः ।
- Synonym: कन्या (kanyā)
Declension
| Feminine ū-stem declension of अग्रू (agrū́) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | अग्रूः agrū́ḥ | अग्र्वौ / अग्रू¹ agrvaù / agrū́¹ | अग्रुवः agrúvaḥ |
| Vocative | अग्रु ágru | अग्र्वौ / अग्रू¹ ágrvau / agrū́¹ | अग्र्वः / अग्रूः¹ ágrvaḥ / ágrūḥ¹ |
| Accusative | अग्रूम् agrū́m | अग्र्वौ / अग्रू¹ agrvaù / agrū́¹ | अग्रुवः agrúvaḥ |
| Instrumental | अग्र्वा agrvā̀ | अग्रूभ्याम् agrū́bhyām | अग्रूभिः agrū́bhiḥ |
| Dative | अग्रुवै agrúvai | अग्रूभ्याम् agrū́bhyām | अग्रूभ्यः agrū́bhyaḥ |
| Ablative | अग्र्वाः agrvā̀ḥ | अग्रूभ्याम् agrū́bhyām | अग्रूभ्यः agrū́bhyaḥ |
| Genitive | अग्रुवः agrúvaḥ | अग्र्वोः agrvòḥ | अग्रूणाम् agrū́ṇām |
| Locative | अग्र्वाम् agrvā̀m | अग्र्वोः agrvòḥ | अग्रूषु agrū́ṣu |
| Notes |
| ||
References
- Monier Williams (1899), “अग्रू”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0006.