هشتن
Persian
Etymology
From Proto-Indo-European *selǵ- (“to let go”). Akin to Middle High German selken (“dribble (clouds)”). Other Indo-Iranian cognates include Central Kurdish ھێشتن (hêştin, “permit”), Pashto ايښودل (iśodəl, “to place”) and Sanskrit सृजति (sṛjati, “discharge, emit”). Also related to Old Armenian արձակ (arjak, “free, loose”) and ապահարզան (apaharzan, “divorce”) which are Iranian borrowings.
Pronunciation
- (Classical Persian): IPA(key): /hiʃtan/
- (Dari): IPA(key): /hɪʃtan/
- (Iranian Persian): IPA(key): /heʃtæn/
- (Tajik): IPA(key): /hiʃtan/
Verb
| Dari | هشتن |
|---|---|
| Iranian Persian | |
| Tajik | ҳиштан (hištan) |
هشتن • (heštan) (present stem هل (hel))
- to let, allow
- Synonym: گذاشتن (gozâštan)
- to put, place, deposit
- Synonyms: گذاشتن (gozâštan), نهادن (nehâdan)
- to leave
- (archaic) to dismiss, abandon; to let go
- 1207-1273, Rumi, Fīhi Mā Fīh, "در بیان موانع غیبی"
- گفت: «مرا نمی‌هلند.» چون کار از حد گذشت، خواجه سر در مسجد کرد تا ببیند کیست که نمی‌هلد. جز کفشی و سایه‌ای کسی ندید و کس نمی‌جنبید. گفت: «آخر کیست که تو را نمی‌هلد که بیرون آیی؟»
- 1207-1273, Rumi, Fīhi Mā Fīh, "در بیان موانع غیبی"
Usage notes
- The imperative form of this verb “بهل (behel)” is often shortened to “بل (bel)” in spoken Persian.
- In some dialects هشتن (heštan) is preferred, while in others, including Tehrani Persian, گذاشتن (gozâštan) is preferred.
Conjugation
Conjugation of هشتن (heštán) (literary Iranian Persian)
| infinitive | هشتن (heštán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | هل (hel) | ||||||
| past | هشت (hešt) | |||||||
| participle | present | هلنده (helandé) | ||||||
| past | هشته (hešté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | هلم (helam) | هلی (heli) | هلد (helad) | هلیم (helim) | هلید (helid) | هلند (heland) | |
| present (imperfect) | می‌هلم (mí-helam) | می‌هلی (mí-heli) | می‌هلد (mí-helad) | می‌هلیم (mí-helim) | می‌هلید (mí-helid) | می‌هلند (mí-heland) | ||
| present progressive | دارم می‌هلم (dấram mí-helam) | داری می‌هلی (dấri mí-heli) | دارد می‌هلد (dấrad mí-helad) | داریم می‌هلیم (dấrim mí-helim) | دارید می‌هلید (dấrid mí-helid) | دارند می‌هلند (dấrand mí-heland) | ||
| present perfect | هشته‌ام (hešté-am) | هشته‌ای (hešté-i) | هشته است (hešté ast) | هشته‌ایم (hešté-im) | هشته‌اید (hešté-id) | هشته‌اند (hešté-and) | ||
| past | هشتم (heštam) | هشتی (hešti) | هشت (hešt) | هشتیم (heštim) | هشتید (heštid) | هشتند (heštand) | ||
| past (imperfect) | می‌هشتم (mí-heštam) | می‌هشتی (mí-hešti) | می‌هشت (mí-hešt) | می‌هشتیم (mí-heštim) | می‌هشتید (mí-heštid) | می‌هشتند (mí-heštand) | ||
| past progressive | داشتم می‌هشتم (dấštam mí-heštam) | داشتی می‌هشتی (dấšti mí-hešti) | داشت می‌هشت (dâšt mí-hešt) | داشتیم می‌هشتیم (dấštim mí-heštim) | داشتید می‌هشتید (dấštid mí-heštid) | داشتند می‌هشتند (dấštand mí-heštand) | ||
| pluperfect | هشته بودم (hešté búdam) | هشته بودی (hešté búdi) | هشته بود (hešté bud) | هشته بودیم (hešté búdim) | هشته بودید (hešté búdid) | هشته بودند (hešté búdand) | ||
| future | خواهم هشت (xâhám hešt) | خواهی هشت (xâhí hešt) | خواهد هشت (xâhád hešt) | خواهیم هشت (xâhím hešt) | خواهید هشت (xâhíd hešt) | خواهند هشت (xâhánd hešt) | ||
| subjunctive | present | بهلم (béhelam) | بهلی (béheli) | بهلد (béhelad) | بهلیم (béhelim) | بهلید (béhelid) | بهلند (béheland) | |
| past | هشته باشم (hešté bấšam) | هشته باشی (hešté bấši) | هشته باشد (hešté bấšad) | هشته باشیم (hešté bấšim) | هشته باشید (hešté bấšid) | هشته باشند (hešté bấšand) | ||
| imperative | بهل (béhel) | بهلید (béhelid) | ||||||
Conjugation of هشتن (heštán) (colloquial Tehrani)
| infinitive | هشتن (heštán) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| stem | present | هل (hel) | ||||||
| past | هشت (hešt) | |||||||
| participle | present | هلنده (helandé) | ||||||
| past | هشته (hešté) | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
| indicative | aorist | هلم (helam) | هلی (heli) | هله (hele) | هلیم (helim) | هلین (helin) | هلن (helan) | |
| present (imperfect) | می‌هلم (mí-helam) | می‌هلی (mí-heli) | می‌هله (mí-hele) | می‌هلیم (mí-helim) | می‌هلین (mí-helin) | می‌هلن (mí-helan) | ||
| present progressive | دارم می‌هلم (dấram mí-helam) | داری می‌هلی (dấri mí-heli) | داره می‌هله (dấre mí-hele) | داریم می‌هلیم (dấrim mí-helim) | دارین می‌هلین (dấrin mí-helin) | دارن می‌هلن (dấran mí-helan) | ||
| present perfect | هشته‌ام (heštám) | هشته‌ای (heští) | هشته (hešté) | هشته‌ایم (heštím) | هشته‌این (heštín) | هشته‌ان (heštán) | ||
| past | هشتم (heštam) | هشتی (hešti) | هشت (hešt) | هشتیم (heštim) | هشتین (heštin) | هشتن (heštan) | ||
| past (imperfect) | می‌هشتم (mí-heštam) | می‌هشتی (mí-hešti) | می‌هشت (mí-hešt) | می‌هشتیم (mí-heštim) | می‌هشتین (mí-heštin) | می‌هشتن (mí-heštan) | ||
| past progressive | داشتم می‌هشتم (dấštam mí-heštam) | داشتی می‌هشتی (dấšti mí-hešti) | داشت می‌هشت (dấšt mí-hešt) | داشتیم می‌هشتیم (dấštim mí-heštim) | داشتین می‌هشتین (dấštin mí-heštin) | داشتن می‌هشتن (dấštan mí-heštan) | ||
| pluperfect | هشته بودم (hešté búdam) | هشته بودی (hešté búdi) | هشته بود (hešté bud) | هشته بودیم (hešté búdim) | هشته بودین (hešté búdin) | هشته بودن (hešté búdan) | ||
| subjunctive | present | بهلم (béhelam) | بهلی (béheli) | بهله (béhele) | بهلیم (béhelim) | بهلین (béhelin) | بهلن (béhelan) | |
| past | هشته باشم (hešté bấšam) | هشته باشی (hešté bấši) | هشته باشه (hešté bấše) | هشته باشیم (hešté bấšim) | هشته باشین (hešté bấšin) | هشته باشن (hešté bấšan) | ||
| imperative | بهل (béhel) | بهلین (béhelin) | ||||||
References
- Dehkhoda, Ali-Akbar (1931–), “هشتن”, in Dehkhoda Dictionary Institute, editors, Dehkhoda Dictionary (in Persian), Tehran: University of Tehran Press