زر
Arabic
Etymology 1
From the root ز ر ر (z-r-r).
Verb
زَرَّ • (zarra) I, non-past يَزُرُّ (yazurru)
- to encroach upon one's enemy
- to apprehend, to perceive
- to beam, to dazzle, to gleam, to glitter
- to button
- to collect intensely
- to constrict
- to blanch, to bleach, to dust off
Conjugation
verbal noun الْمَصْدَر | زَرّ zarr | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
active participle اِسْم الْفَاعِل | زَارّ zārr | |||||||||||
passive participle اِسْم الْمَفْعُول | مَزْرُور mazrūr | |||||||||||
active voice الْفِعْل الْمَعْلُوم | ||||||||||||
singular الْمُفْرَد | dual الْمُثَنَّى | plural الْجَمْع | ||||||||||
1st person الْمُتَكَلِّم | 2nd person الْمُخَاطَب | 3rd person الْغَائِب | 2nd person الْمُخَاطَب | 3rd person الْغَائِب | 1st person الْمُتَكَلِّم | 2nd person الْمُخَاطَب | 3rd person الْغَائِب | |||||
past (perfect) indicative الْمَاضِي | m | زَرَرْتُ zarartu | زَرَرْتَ zararta | زَرَّ zarra | زَرَرْتُمَا zarartumā | زَرَّا zarrā | زَرَرْنَا zararnā | زَرَرْتُمْ zarartum | زَرُّوا zarrū | |||
f | زَرَرْتِ zararti | زَرَّتْ zarrat | زَرَّتَا zarratā | زَرَرْتُنَّ zarartunna | زَرَرْنَ zararna | |||||||
non-past (imperfect) indicative الْمُضَارِع الْمَرْفُوع | m | أَزُرُّ ʾazurru | تَزُرُّ tazurru | يَزُرُّ yazurru | تَزُرَّانِ tazurrāni | يَزُرَّانِ yazurrāni | نَزُرُّ nazurru | تَزُرُّونَ tazurrūna | يَزُرُّونَ yazurrūna | |||
f | تَزُرِّينَ tazurrīna | تَزُرُّ tazurru | تَزُرَّانِ tazurrāni | تَزْرُرْنَ tazrurna | يَزْرُرْنَ yazrurna | |||||||
subjunctive الْمُضَارِع الْمَنْصُوب | m | أَزُرَّ ʾazurra | تَزُرَّ tazurra | يَزُرَّ yazurra | تَزُرَّا tazurrā | يَزُرَّا yazurrā | نَزُرَّ nazurra | تَزُرُّوا tazurrū | يَزُرُّوا yazurrū | |||
f | تَزُرِّي tazurrī | تَزُرَّ tazurra | تَزُرَّا tazurrā | تَزْرُرْنَ tazrurna | يَزْرُرْنَ yazrurna | |||||||
jussive الْمُضَارِع الْمَجْزُوم | m | أَزُرَّ or أَزُرِّ or أَزْرُرْ ʾazurra or ʾazurri or ʾazrur | تَزُرَّ or تَزُرِّ or تَزْرُرْ tazurra or tazurri or tazrur | يَزُرَّ or يَزُرِّ or يَزْرُرْ yazurra or yazurri or yazrur | تَزُرَّا tazurrā | يَزُرَّا yazurrā | نَزُرَّ or نَزُرِّ or نَزْرُرْ nazurra or nazurri or nazrur | تَزُرُّوا tazurrū | يَزُرُّوا yazurrū | |||
f | تَزُرِّي tazurrī | تَزُرَّ or تَزُرِّ or تَزْرُرْ tazurra or tazurri or tazrur | تَزُرَّا tazurrā | تَزْرُرْنَ tazrurna | يَزْرُرْنَ yazrurna | |||||||
imperative الْأَمْر | m | زُرَّ or زُرِّ or اُزْرُرْ zurra or zurri or uzrur | زُرَّا zurrā | زُرُّوا zurrū | ||||||||
f | زُرِّي zurrī | اُزْرُرْنَ uzrurna | ||||||||||
passive voice الْفِعْل الْمَجْهُول | ||||||||||||
singular الْمُفْرَد | dual الْمُثَنَّى | plural الْجَمْع | ||||||||||
1st person الْمُتَكَلِّم | 2nd person الْمُخَاطَب | 3rd person الْغَائِب | 2nd person الْمُخَاطَب | 3rd person الْغَائِب | 1st person الْمُتَكَلِّم | 2nd person الْمُخَاطَب | 3rd person الْغَائِب | |||||
past (perfect) indicative الْمَاضِي | m | زُرِرْتُ zurirtu | زُرِرْتَ zurirta | زُرَّ zurra | زُرِرْتُمَا zurirtumā | زُرَّا zurrā | زُرِرْنَا zurirnā | زُرِرْتُمْ zurirtum | زُرُّوا zurrū | |||
f | زُرِرْتِ zurirti | زُرَّتْ zurrat | زُرَّتَا zurratā | زُرِرْتُنَّ zurirtunna | زُرِرْنَ zurirna | |||||||
non-past (imperfect) indicative الْمُضَارِع الْمَرْفُوع | m | أُزَرُّ ʾuzarru | تُزَرُّ tuzarru | يُزَرُّ yuzarru | تُزَرَّانِ tuzarrāni | يُزَرَّانِ yuzarrāni | نُزَرُّ nuzarru | تُزَرُّونَ tuzarrūna | يُزَرُّونَ yuzarrūna | |||
f | تُزَرِّينَ tuzarrīna | تُزَرُّ tuzarru | تُزَرَّانِ tuzarrāni | تُزْرَرْنَ tuzrarna | يُزْرَرْنَ yuzrarna | |||||||
subjunctive الْمُضَارِع الْمَنْصُوب | m | أُزَرَّ ʾuzarra | تُزَرَّ tuzarra | يُزَرَّ yuzarra | تُزَرَّا tuzarrā | يُزَرَّا yuzarrā | نُزَرَّ nuzarra | تُزَرُّوا tuzarrū | يُزَرُّوا yuzarrū | |||
f | تُزَرِّي tuzarrī | تُزَرَّ tuzarra | تُزَرَّا tuzarrā | تُزْرَرْنَ tuzrarna | يُزْرَرْنَ yuzrarna | |||||||
jussive الْمُضَارِع الْمَجْزُوم | m | أُزَرَّ or أُزَرِّ or أُزْرَرْ ʾuzarra or ʾuzarri or ʾuzrar | تُزَرَّ or تُزَرِّ or تُزْرَرْ tuzarra or tuzarri or tuzrar | يُزَرَّ or يُزَرِّ or يُزْرَرْ yuzarra or yuzarri or yuzrar | تُزَرَّا tuzarrā | يُزَرَّا yuzarrā | نُزَرَّ or نُزَرِّ or نُزْرَرْ nuzarra or nuzarri or nuzrar | تُزَرُّوا tuzarrū | يُزَرُّوا yuzarrū | |||
f | تُزَرِّي tuzarrī | تُزَرَّ or تُزَرِّ or تُزْرَرْ tuzarra or tuzarri or tuzrar | تُزَرَّا tuzarrā | تُزْرَرْنَ tuzrarna | يُزْرَرْنَ yuzrarna |
Noun
زِرّ • (zirr) m (plural أَزْرار (ʾazrār) or زُرُور (zurūr))
- button
- switch button in a power socket
Verb
زُرْ • (zur) (form I)
- second-person masculine singular active imperative of زَارَ (zāra)
References
“زر” in Almaany
Baluchi
Noun
زر • (zar)
- gold
- money
See also
- طلا (talá, tilá)
- پیسہ (paysa)
Hijazi Arabic
![](Images/wiktionary/Plastic_%2526_fabric_buttons_showing_holes_%2526_shank.jpg.webp)
Etymology
From Arabic زِرّ (zirr).
Pronunciation
- IPA(key): /zirː/
Noun
زِر • (zirr) m (plural أَزارير (ʼazārīr) or أَزْرار (ʼazrār))
- button
Ottoman Turkish
Etymology 1
From Persian زر (“gold”).
Noun
زر • (ser)
- gold
- resin
Adjective
زر • (ser)
- yellow
Etymology 2
Onomatopoeia
Noun
زر • (sır)
- buzz
References
- Kélékian, Diran (1911), “زر”, in Dictionnaire turc-français, Constantinople: Mihran, page 642
- Redhouse, James W. (1890), “زر”, in A Turkish and English Lexicon, Constantinople: A. H. Boyajian, page 1006
Pashto
Etymology 1
From Proto-Indo-European *(sm̥-)ǵʰéslo-. Indo-Iranian cognates include Baluchi ہزار (hazár), Persian هزار (hezâr), Northern Kurdish ھەزار and Sanskrit सहस्र (sahásra). Akin to Old Armenian հազար (hazar), an Iranian borrowing.
Pronunciation
- IPA(key): /zər/
Numeral
زر • (zër)
- thousand
Declension
singular | plural | ||
---|---|---|---|
direct | زر (zër) | زره (zëra) | |
oblique | زر (zër) | زرو (zëro) | |
vocative | [Term?] () | [Term?] () |
Etymology 2
From Proto-Indo-Iranian (compare Old Persian 𐎭𐎼𐎴𐎹 (d-r-n-y /daraniya-/), Sanskrit हिरण्य (hiraṇya, “gold”)), probably ultimately from a derivative of the Proto-Indo-European root *ǵʰel- (“yellow; gleam; to shine”). Compare Old Church Slavonic злато (zlato, “gold”), Latvian zelts, English gold.
Pronunciation
- IPA(key): /zar/
Noun
زر • (zar) m
- metal
Persian
Etymology 1
From Middle Persian *zarr (“gold”), from Parthian *zarn (“gold”), the inherited form would start with a D, as is seen in Old Persian 𐎭𐎼𐎴𐎹 (d-r-n-y). Ultimately from a derivative of Proto-Indo-European *ǵʰelh₃- (“yellow; gleam; to shine”). Indo-Iranian cognates include Northern Kurdish zêrr, and Sanskrit हिरण्य (hiraṇya). Other cognates include Old Church Slavonic злато (zlato), Latvian zelts, and English gold and yellow.
Pronunciation
- (Classical Persian): IPA(key): /zaɾ/
- (Dari): IPA(key): /zaɾ/
- (Iranian Persian): IPA(key): /zæɾ/
- (Tajik): IPA(key): /zaɾ/
Noun
زر • (zar)
Dari | زر |
---|---|
Iranian Persian | |
Tajik | зар (zar) |
- gold
- Synonym: طلا (talâ)
Derived terms
- زرین (zarrin)
- زرگر (zargar)
- زرگری (zargari)
Descendants
- → Armenian: զառ (zaṙ), զար (zar)
- → Azerbaijani: zər
- → Bengali: জর (zôr)
- → Georgian: ზარი (zari)
- → Gujarati: જર (jar)
- → Hindustani:
- Hindi: ज़र (zar)
- Urdu: زر (zar)
- → Marathi: जर (j̈ar)
- → Ottoman Turkish: زر
- → Punjabi:
- Gurmukhi: ਜ਼ਰ (zar)
- Shahmukhi: زَر (zar)
Etymology 2
From Proto-Iranian [Term?], from Proto-Indo-Iranian [Term?], from Proto-Indo-European *ǵʰer-, *gʰer- (“to encircle; to spin around”).
Pronunciation
- (Classical Persian): IPA(key): /zuɾ/
- (Dari): IPA(key): /zʊɾ/
- (Iranian Persian): IPA(key): /zoɾ/
- (Tajik): IPA(key): /zuɾ/
Noun
زر • (zor)
- (dialectal) rotation
- (dialectal) revolution
- (dialectal) circulation
- (dialectal) spin
- (dialectal) travel
Related terms
- زر خوردن (zor xordan)
- زر دادن (zor dâdan)
Etymology 3
From Proto-Iranian [Term?], from Proto-Indo-Iranian [Term?], from Proto-Indo-European *ǵerh₂- (“to grow old, to mature”).
Pronunciation
- (Classical Persian): IPA(key): /zaɾ/
- (Dari): IPA(key): /zaɾ/
- (Iranian Persian): IPA(key): /zæɾ/
- (Tajik): IPA(key): /zaɾ/
Noun
زر • (zar)
- old person, old man
- c. 935 CE, Daqīqī :
- همی نوبهار آید و تیر ماه/ جهان گاه برنا شود گاه زر
Derived terms
- پیرزر (pīrezar)
- زال زر (zāl e zar)
South Levantine Arabic
Etymology
From Arabic زِرّ (zirr).
Pronunciation
- IPA(key): /zirr/, [zɪr]
Audio (Ramallah) (file)
Noun
زرّ • (zirr) m (plural زرار (zrār))
- button, knob
- a single item of certain vegetables
- زر تومة ― zirr tōme ― a clove of garlic
- زر بطاطا (in some areas) ― zirr baṭāṭa ― a potato
Derived terms
- زر الإجر (zirr il-ʔijr, “ankle”, literally “knob of the leg”)
Ushojo
Etymology
From Pashto زر (zër).
Numeral
زر (zer)
- thousand