بیابان

بیابان

Persian

FWOTD – 30 January 2013

بیابان

Alternative forms

• بیابون‎ (biyâbun)
• بیه‌بون‎ (biyabun)

Etymology

From Middle Persian wydʾpʾn (wiyābān, “astray, wandering; desert”).

Pronunciation

• (Classical Persian): IPA^(key): /bijɑːbɑːn/

• (Dari): IPA^(key): /bijɒːbɒːn/

• (Iranian Persian): IPA^(key): /bijɒːbɒːn/
• (Tajik): IPA^(key): /bijɔːbɔːn/
• Rhymes: -ân

Noun

Dari	بیابان
Iranian Persian
Tajik	биёбон (biyobon)

بیابان • (biyâbân) (plural بیابان‌ها‎ (biyâbân-hâ))

1. barren wilderness, the boonies
2. desert
   • 858-941, Rudaki, “عصا بیار که وقت عصا و انبان بود”:

     بسا شکسته بیابان که باغ خرم بود – و باغ خرم گشت آن کجا بیابان بود

     basâ šekaste biâbân ke bâğ-e xorram bud – va bâğ-e xorram gašt ân kojâ biâbân bud

   • 1315-1390, Hafez, “یوسف گمگشته بازآید به کنعان [From Canaan Joseph Shall Return]”, غزلیات [Ghazaliyyat]:

     در بیابان گر به شوق کعبه خواهی زد قدم – سرزنش‌ها گر کند خار مغیلان غم مخور

     dar biâbân gar be šouq-e ka'be xâhi zad qadam – sarzaneš-hâ gar konad xâr-r moğilân ğam maxor

   • 11th cent., Baba Tahir, “مو آن دلدادهٔ بی‌خانمانم”, ‎[[s:fa:دوبیتی‌های بابا طاهر|دوبیتی‌ها [Do-baytīs]]]:

     مو آن دلدادهٔ بی‌خانمانم – مو آن محنت نصیب سخت‌جانم
     مو آن سرگشته‌خارم در بیابان – که چون بادی وزد هر سو دوانم

     mo ân deldâde-ye bi-xânemânam – mo ân mehnat-nasib-e saxt-jânam
     mo ân sargašte-xâram dar biâbân – ke čon bâdi vazad har su davânam

   • 1184-1291, Saadi, “صید بیابان عشق چون بخورد تیر او”, Bostan:

     صید بیابان عشق چون بخورد تیر او – سر نتواند کشید پای ز زنجیر او

     seyd-e biâbân-e ešq čon boxorad tir-e u – sar natavanad kešid pây ze zanjir-e u

Inflection

Enclitic-attached forms of بیابان (biâbân)

Basic forms of بیابان (biâbân) singular plural bare بیابان (biâbân) بیابان‌ها (biâbân-hấ) بیابانا △ (biâbânấ) definitive direct object بیابان را (biâbân râ) بیابان رو △ (biâbâno) بیابان‌ها را (biâbân-hấ râ) بیابانا رو △ (biâbânấ ro) ezâfe بیابان (biâbân-e) بیابان‌های (biâbân-hấ-ye) بیابانای △ (biâbânấ-ye) marked indefinite or relative definite بیابانی (biâbân-i) بیابان‌هایی (biâbânấn-i, biâbân-hấ-i) بیابانایی △ (biâbânấi) △ Colloquial.

Synonyms

• صحرا‎ (sahrâ)
• دشت‎ (dašt)

Derived terms

• بیابانی‎ (biyâbâni)
• بیابانگرد‎ (biyâbângard)
• بیابانگردی‎ (biyâbângardi)
• بیابان‌زدایی‎ (biyâbân-zodâyi)
• بیابان‌زایی‎ (biyâbân-zâyi)

References

• Dehkhoda, Ali-Akbar (1931–), “بیابان”, in Dehkhoda Dictionary Institute, editors, Dehkhoda Dictionary (in Persian), Tehran: University of Tehran Press

Further reading

• "Desert" in Encyclopaedia Iranica