آری
See also: اري, أري, and أرى
Ottoman Turkish
Etymology 1
Inherited from Proto-Turkic *ārï (“wasp, bee”); cognate with Azerbaijani arı, Kazakh ара (ara), Kyrgyz аары (aarı), Turkmen ary, Tuvan ары (arı), Uyghur ھەرە (here) and Uzbek ari.
Noun
آری • (arı)
- bee, any insect of the family Apidae
Derived terms
- آری دیكنی (arı dikeni, “stinger”)
- آری قوشی (arı kuşu, “bee-eater”)
- آریلق (arılık, “beehive”)
- اشك آریسی (eşek arısı, “hornet”)
- یابان آریسی (yaban arısı, “wasp”)
Descendants
- Turkish: arı
- → Armenian: առը (aṙə)
Further reading
click to expand
- Çağbayır, Yaşar (2007), “arı2”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 285
- Kélékian, Diran (1911), “آری”, in Dictionnaire turc-français, Constantinople: Mihran, page 15
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687), “Apis”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum, Vienna, column 70
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680), “آری”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum, Vienna, column 151
- Nişanyan, Sevan (2002–), “arı1”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890), “آری”, in A Turkish and English Lexicon, Constantinople: A. H. Boyajian, page 75
Etymology 2
Inherited from Proto-Turkic *arïɣ (“clean, pure”), from *ạrï- (“clean, pure, to be clean; to clean, purify”) + *-ïg.
Adjective
آری • (arı)
- clean, pure, free of flaws or imperfections
- Synonyms: پاك (pak), تمیز (temiz), خالص (halis), صفی (safi)
Derived terms
- آریتلمق (arıtılmak, “to be cleaned, cleansed”)
- آریتمق (arıtmak, “to clean, cleanse”)
- آریلمق (arılmak, “to become clean”)
Descendants
- Turkish: arı
Further reading
click to expand
- Çağbayır, Yaşar (2007), “arı1”, in Ötüken Türkçe Sözlük (in Turkish), volume 1, Istanbul: Ötüken Neşriyat, page 285
- Kélékian, Diran (1911), “آری”, in Dictionnaire turc-français, Constantinople: Mihran, page 15
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1687), “Purus”, in Complementum thesauri linguarum orientalium, seu onomasticum latino-turcico-arabico-persicum, simul idem index verborum lexici turcico-arabico-persici, quod latinâ, germanicâ, aliarumque linguarum adjectâ nomenclatione nuper in lucem editum, Vienna, column 1410
- Meninski, Franciszek à Mesgnien (1680), “آری”, in Thesaurus linguarum orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, praecipuas earum opes à Turcis peculiariter usurpatas continens, nimirum Lexicon Turkico-Arabico-Persicum, Vienna, column 152
- Nişanyan, Sevan (2002–), “arı2”, in Nişanyan Sözlük
- Redhouse, James W. (1890), “آری”, in A Turkish and English Lexicon, Constantinople: A. H. Boyajian, page 75
Persian
Alternative forms
- آره (âre)
Pronunciation
- (Classical Persian) IPA(key): /ˈɑːɾeː/
- (Dari Persian) IPA(key): /ˈɑːɾeː/
- (Iranian Persian) IPA(key): /ˈɒːɾiː/
- (Tajik) IPA(key): /ˈɔɾe/
Audio (Iran) (file)
Adverb
Dari | آری |
---|---|
Iranian Persian | آره |
Tajik | оре (ore) |
آری • (Dari: ârê, Iranian: âri)
- (Dari, formal or Iran, literary, dated) yes