քրքրեմ
Old Armenian
Etymology
Reduplication of *քիր- (*kʿir-), of unknown origin.[1]
Verb
քրքրեմ • (kʿrkʿrem)
- (transitive) to search or dive into, to investigate carefully, to examine with care
- (transitive) to agitate, to undo, to destroy
- քրքրել զմիտս ― kʿrkʿrel zmits ― to excite, to rouse up or awake the mind, to stimulate
- քրքրեմ զախորժակ ― kʿrkʿrem zaxoržak ― to sharpen, to quicken the appetite
- (in the mediopassive, intransitive) to give oneself up to debauchery
Conjugation
active
| infinitive | քրքրել (kʿrkʿrel) | participle | քրքրեցեալ, քրքրեալ (kʿrkʿrecʿeal, kʿrkʿreal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | քրքրեց- (kʿrkʿrecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | քրքրեմ (kʿrkʿrem) | քրքրես (kʿrkʿres) | քրքրէ (kʿrkʿrē) | քրքրեմք (kʿrkʿremkʿ) | քրքրէք (kʿrkʿrēkʿ) | քրքրեն (kʿrkʿren) | |
| imperfect | քրքրէի, քրքրեի* (kʿrkʿrēi, kʿrkʿrei*) | քրքրէիր, քրքրեիր* (kʿrkʿrēir, kʿrkʿreir*) | քրքրէր (kʿrkʿrēr) | քրքրէաք, քրքրեաք* (kʿrkʿrēakʿ, kʿrkʿreakʿ*) | քրքրէիք, քրքրեիք* (kʿrkʿrēikʿ, kʿrkʿreikʿ*) | քրքրէին, քրքրեին* (kʿrkʿrēin, kʿrkʿrein*) | |
| aorist | քրքրեցի (kʿrkʿrecʿi) | քրքրեցեր (kʿrkʿrecʿer) | քրքրեաց (kʿrkʿreacʿ) | քրքրեցաք (kʿrkʿrecʿakʿ) | քրքրեցէք, քրքրեցիք (kʿrkʿrecʿēkʿ, kʿrkʿrecʿikʿ) | քրքրեցին (kʿrkʿrecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | քրքրիցեմ (kʿrkʿricʿem) | քրքրիցես (kʿrkʿricʿes) | քրքրիցէ (kʿrkʿricʿē) | քրքրիցեմք (kʿrkʿricʿemkʿ) | քրքրիցէք (kʿrkʿricʿēkʿ) | քրքրիցեն (kʿrkʿricʿen) | |
| aorist | քրքրեցից (kʿrkʿrecʿicʿ) | քրքրեսցես (kʿrkʿrescʿes) | քրքրեսցէ (kʿrkʿrescʿē) | քրքրեսցուք (kʿrkʿrescʿukʿ) | քրքրեսջիք (kʿrkʿresǰikʿ) | քրքրեսցեն (kʿrkʿrescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | քրքրեա՛ (kʿrkʿreá) | — | — | քրքրեցէ՛ք (kʿrkʿrecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | քրքրեսջի՛ր (kʿrkʿresǰír) | — | — | քրքրեսջի՛ք (kʿrkʿresǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ քրքրեր (mí kʿrkʿrer) | — | — | մի՛ քրքրէք (mí kʿrkʿrēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | քրքրել, քրքրիլ* (kʿrkʿrel, kʿrkʿril*) | participle | քրքրեցեալ, քրքրեալ (kʿrkʿrecʿeal, kʿrkʿreal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | քրքրեց- (kʿrkʿrecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | քրքրիմ (kʿrkʿrim) | քրքրիս (kʿrkʿris) | քրքրի (kʿrkʿri) | քրքրիմք (kʿrkʿrimkʿ) | քրքրիք (kʿrkʿrikʿ) | քրքրին (kʿrkʿrin) | |
| imperfect | քրքրէի (kʿrkʿrēi) | քրքրէիր (kʿrkʿrēir) | քրքրէր, քրքրիւր (kʿrkʿrēr, kʿrkʿriwr) | քրքրէաք (kʿrkʿrēakʿ) | քրքրէիք (kʿrkʿrēikʿ) | քրքրէին (kʿrkʿrēin) | |
| aorist | քրքրեցայ (kʿrkʿrecʿay) | քրքրեցար (kʿrkʿrecʿar) | քրքրեցաւ (kʿrkʿrecʿaw) | քրքրեցաք (kʿrkʿrecʿakʿ) | քրքրեցայք (kʿrkʿrecʿaykʿ) | քրքրեցան (kʿrkʿrecʿan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | քրքրիցիմ (kʿrkʿricʿim) | քրքրիցիս (kʿrkʿricʿis) | քրքրիցի (kʿrkʿricʿi) | քրքրիցիմք (kʿrkʿricʿimkʿ) | քրքրիցիք (kʿrkʿricʿikʿ) | քրքրիցին (kʿrkʿricʿin) | |
| aorist | քրքրեցայց (kʿrkʿrecʿaycʿ) | քրքրեսցիս (kʿrkʿrescʿis) | քրքրեսցի (kʿrkʿrescʿi) | քրքրեսցուք (kʿrkʿrescʿukʿ) | քրքրեսջիք (kʿrkʿresǰikʿ) | քրքրեսցին (kʿrkʿrescʿin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | քրքրեա՛ց (kʿrkʿreácʿ) | — | — | քրքրեցարո՛ւք (kʿrkʿrecʿarúkʿ) | — | |
| cohortative | — | քրքրեսջի՛ր (kʿrkʿresǰír) | — | — | քրքրեսջի՛ք (kʿrkʿresǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ քրքրիր (mí kʿrkʿrir) | — | — | մի՛ քրքրիք (mí kʿrkʿrikʿ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Derived terms
- հետաքրքիր (hetakʿrkʿir)
- հետաքրքրաբար (hetakʿrkʿrabar)
- քրքիր (kʿrkʿir)
- քրքրանք (kʿrkʿrankʿ)
- քրքրութիւն (kʿrkʿrutʿiwn)
Descendants
- Armenian: քրքրել (kʿrkʿrel)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “քրքիր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume IV, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 603a
Further reading
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “քրքրեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “քրքրեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy